Rip Torn

Rip Torn
Ilustracja
(c) photo by Alan Light, CC BY 2.0

Rip Torn (1994)
Imię i nazwiskoElmore Ruel Torn Jr.
Data i miejsce urodzenia6 lutego 1931
Temple, Teksas
Data i miejsce śmierci9 lipca 2019
Lakeville, Connecticut
Zawódaktor, komik, producent, reżyser
Współmałżonek

Ann Wedgeworth
(1955–1961; rozwód)
Geraldine Page
(1963–1987; jej śmierć)
Amy Wright
(1989–2019; jego śmierć)

Lata aktywności1956–2016

Rip Torn, właśc. Elmore Rual Torn Jr.[1][2][3] (ur. 6 lutego 1931 w Temple, zm. 9 lipca 2019 w Lakeville[4]) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy i telewizyjny pochodzenia niemieckiego. Laureat nagrody Emmy za rolę Artiego w sitcomie HBO The Larry Sanders Show[5], siedmiokrotnie nominowany do tej nagrody[6]. Także zdobywca nominacji do Oscara[7].

Życiorys

Urodził się w Temple w Teksasie jako syn ekonomisty Elmore’a Ruala Torna Sr. i Thelmy Torn (z domu Spacek)[8], ciotki Sissy Spacek[6]. W 1948 ukończył Taylor High School w Taylor. Uczęszczał do korpusu kadetów Teksańskiego Uniwersytetu Rolniczo-Mechanicznego. W 1953 ukończył studia na Uniwersytecie Teksańskim w Austin[6]. Uczył się aktorstwa pod kierunkiem prof. Bena Payne’a, a po ukończeniu studiów odbył służbę wojskową[8].

Po raz pierwszy pojawił się na ekranie jako dentysta w dramacie Elii Kazana Laleczka (1956) z Karlem Maldenem. Studiował w Actors Studio u Lee Strasberga. Od 24 marca 1955 do 17 listopada 1956 zastępując Bena Gazzarę grał postać Bricka w spektaklu Tennessee Williamsa Kotka na gorącym blaszanym dachu[9]. Potem w zastępstwie za Paula Newmana od 10 marca 1959 do 30 czerwca 1960 występował w roli Chance’a Wayne’a w przedstawieniu Tennessee Williamsa Słodki ptak młodości, za którą był nominowany do Theatre World Award i Tony Award[10].

Za rolę Marsha Turnera w Moje Cross Creek (Cross Creek, 1983) na podstawie książki Marjorie Kinnan Rawlings zdobył nominację do Oscara. Postać Lewisa Slatona w miniserialu CBS The Atlanta Child Murders (1985) przyniosła mu nominację do nagrody Emmy. Zadebiutował jako reżyser komediodramatu Telefon (The Telephone, 1988) z Whoopi Goldberg. Jako Artie w sitcomie HBO The Larry Sanders Show (1992–98) zdobył Emmy 1996 oraz pięć nominacji do tej nagrody (1993, 1994, 1995, 1997 i 1998)[11].

W 1998 za postać Zeda w komedii Barry’ego Sonnenfelda Faceci w czerni (Men in Black, 1997) był nominowany do Nagrody Satelity. Za rolę Warrena Shutta w serialu CBS Szpital Dobrej Nadziei (Chicago Hope, 1996) i jako Don Geiss w serialu Rockefeller Plaza 30 (2008) otrzymał nominację do nagrody Emmy.

W 2010 użyczył głosu Hefajstosowi do gry God of War III. W 2011 wystąpił w teledysku grupy They Might Be Giants „Can’t Keep Johnny Down.”[6]

15 stycznia 1955 poślubił Ann Wedgeworth, z którą miał córkę Danae. W 1961 roku rozwiedli się. 8 września 1963 ożenił się z Geraldine Page, z którą miał córkę Angelicę (ur. 17 lutego 1964) oraz dwóch synów: Tony’ego i Jonathana. 13 czerwca 1987 Geraldine Page zmarła na zawał mięśnia sercowego w wieku 62 lat. W 1989 poślubił Amy Wright, z którą ma dwie córki: Claire i Katie[12].

Zmarł 9 lipca 2019 w swoim domu w Lakeville w Connecticut, w otoczeniu rodziny, w wieku 88 lat[13][14].

Filmografia

Filmy fabularne

Seriale telewizyjne

Przypisy

  1. Personalidade: Rip Torn (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2017-10-31].
  2. Rip Torn (hiszp.). SensaCine.com. [dostęp 2017-10-31].
  3. Rip Torn (ang.). Listal. [dostęp 2017-10-31].
  4. Althea Legaspi (2019-07-10): Rip Torn, Veteran Actor and ‘Larry Sanders Show’ Star, Dead at 88 (ang.). „Rolling Stone”. [dostęp 2019-07-10].
  5. Mike Barnes (2019-07-09): Rip Torn, Artie the Producer on 'The Larry Sanders Show,' Dies at 88 (ang.). „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2019-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)].
  6. a b c d Fast Facts (ang.). „TV Guide”. [dostęp 2017-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-31)].
  7. Rip Torn (1931-2019) (ang.). Find a Grave. [dostęp 2020-10-03].
  8. a b Rip Torn Biography (1931-) (ang.). FilmReference.com. [dostęp 2017-10-31].
  9. Rip Torn (ang.). Internet Broadway Database. [dostęp 2017-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)].
  10. Nathan Southern: Rip Torn Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2020-10-05].
  11. Rip Torn Awards (ang.). AllMovie. [dostęp 2020-10-05].
  12. Rip Torn (6 de Fevereiro de 1931) (port.). Filmow. [dostęp 2017-10-31].
  13. Zmarł Rip Torn. Znany z „Facetów w czerni” aktor miał 88 lat (pol.). Onet.pl. [dostęp 2019-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)].
  14. Andrew Pulver (2019-07-10): Rip Torn, cult actor and Artie in the Larry Sanders Show, dies aged 88 (ang.). „The Guardian”. [dostęp 2019-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Rip Torn at the 47th Emmy Awards.jpg
(c) photo by Alan Light, CC BY 2.0
Rip Torn on the red carpet at the Emmys 9/11/94 - Permission granted to copy, publish, broadcast or post but please credit "photo by Alan Light" if you can