Ripogonaceae

*Ripogonaceae*
	; Ripogonum scandens
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	liliowce
Rodzina	Ripogonaceae
	Nazwa systematyczna
	Ripogonaceae Conran & Clifford; Fl. Australia 46: 230. 1986
	Zasięg

Ripogonaceae – monotypowa rodzina roślin jednoliściennych z jednym rodzajem Ripogonum J.R.Forst. & G.Forst. Charact. Gen. 49. 1 Mar 1776^[4] (synonim: Rhipogonum J.R.Forst. & G.Forst.^[5]). Do rodzaju należy 6 gatunków występujących na wschodnim wybrzeżu Australii, na Nowej Gwinei oraz na Nowej Zelandii^[2]^[6].

Pędy tych roślin wykorzystywane bywają do wyplatania koszyków i w budownictwie. Młode pędy spożywane są podobnie do szparagów^[7].

Morfologia

Owocujący Ripogonum scandens

Pokrój: Rośliny pnące o pędach drewniejących, wyrastających z tęgiego, poziomo rosnącego kłącza, u nasady często bulwiasto zgrubiałych. Łodygi długie, kolczaste, bez wąsów czepnych, rozgałęzione w górnej części^[7].
Liście: Naprzeciwległe, rzadziej skrętoległe, zwykle dwurzędowe^[7]. W dolnej części pędów łuskowate i pochwiaste, w górnej części pędów (sięgającej miejsc nasłonecznionych) bez pochew, ogonkowe, z płaską, całobrzegą blaszką liściową zakończoną zwykle wylistkiem^[7]. Liście z trzema silnymi wiązkami równoległymi i siateczkowatą nerwacją między nimi^[2].
Kwiaty: Drobne, siedzące lub szypułkowe, wsparte przysadkami, zebrane w wiechowate, groniaste lub kłosokształtne kwiatostany wyrastające na szczytach pędów i w kątach liści. Kwiaty są obupłciowe i promieniste. Okwiat tworzony jest przez 6 listków w dwóch okółkach. Pręcików jest 6, mają wolne nitki i zielonawe pylniki otwierające się podłużnymi pęknięciami. Zalążnia jest górna, trójkomorowa, zwieńczona jest pojedynczym, siedzącym znamieniem^[7].
Owoce: Jagoda^[2]^[7].

Skamieniałości Ripogonum znane są z miocenu^[7] z Nowej Zelandii, a z eocenu (sprzed 52–56 milionów lat) z Tasmanii^[7], Nowej Zelandii, i Patagonii^[2].

Pozycja systematyczna i relacje filogenetyczne w obrębie liliowców według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

	zimowitowate Colchicaceae

	krasnolicowate Alstroemeriaceae

melantkowate Melanthiaceae

liliowate Liliaceae

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2010-11-15]. (ang.).
↑ ^a ^b Ripogonum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Natural Museum of Natural History. [dostęp 2021-08-29]. (ang.).
↑ List of genera in family RHIPOGONACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Gardens. [dostęp 2021-08-29]. (ang.).
↑ ^a ^b Ripogonum J.R.Forst. & G.Forst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-08-29].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 147-148. ISBN 978-1842466346.

Ripogonum scandens
Systematyka^[1]^[2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	liliowce
Rodzina	Ripogonaceae
Nazwa systematyczna
Ripogonaceae Conran & Clifford Fl. Australia 46: 230. 1986^[3]
Zasięg