Rita Levi-Montalcini

Rita Levi-Montalcini
Ilustracja
Rita Levi-Montalcini (2009)
Data i miejsce urodzenia

22 kwietnia 1909
Turyn

Data i miejsce śmierci

30 grudnia 2012
Rzym

Zawód, zajęcie

lekarka, embriolog i neurolog

Alma Mater

Uniwersytet Turyński

Uczelnia

Washington University w St. Louis

Odznaczenia
Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Order Zasługi Republiki Włoskiej III Klasy (1951-2001) Medaglia d'oro ai benemeriti della Cultura e dell'Arte (dwukrotnie) Narodowy Medal Nauki (USA) Krzyż Wielki Narodowego Orderu Zasługi dla Nauki (Brazylia) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania)

Rita Levi-Montalcini (ur. 22 kwietnia 1909 w Turynie, zm. 30 grudnia 2012 w Rzymie[1]) – włoska lekarka, embriolog i neurolog, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1986).

Życiorys

W latach 1930–1936 studiowała medycynę na Uniwersytecie Turyńskim. Karierę akademicką, jako osobie pochodzenia żydowskiego, uniemożliwiły jej przyjęte przez faszystowskie władze przepisy prawa (Manifesto della razza). Utworzyła prowizoryczne i niejawne laboratorium we własnej sypialni, by kontynuować analizę wzrostu komórek nerwowych. Ponieważ nie mogła publikować artykułów we Włoszech, swoje prace wysyłała do redakcji czasopism naukowych w Szwajcarii i Belgii[2].

W 1947 wyjechała do USA na zaproszenie Washington University in St. Louis; w latach 1956–1977 była profesorem tej uczelni. Kierowała instytutem neurobiologii przy Consiglio Nazionale delle Ricerche w Rzymie. Została przyjęta w poczet m.in. Papieskiej Akademii Nauk.

Prowadziła badania dotyczące wzrostu komórek nerwowych. Później zajęła się wzrostem unerwienia czuciowego w zarodkach kury, którym przeszczepiono mysi nowotwór. Odkryła tzw. czynnik wzrostu nerwu (NGF), pobudzający wzrost komórek nerwowych. W 1986, za odkrycia o istotnym znaczeniu dla zrozumienia mechanizmów regulujących wzrost komórek i narządów zarówno zwierząt oraz ludzi, otrzymała Nagrodę Nobla (wspólnie ze Stanleyem Cohenem). W 1987 wyróżniona National Medal of Science[3].

Była autorką publikacji naukowych, m.in. In Praise of Imperfection (1988).

1 sierpnia 2001 prezydent Carlo Azeglio Ciampi w uznaniu zasług mianował ją dożywotnim senatorem. Rita Levi-Montalcini zasiadała w Senacie XIV, a następnie XV i XVI kadencji, w trakcie której zmarła[4].

Była siostrą Paoli Levi-Montalcini.

Odznaczenia

W 1987 została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Republiki Włoskiej[5]. W 2008 otrzymała francuską Legię Honorową V klasy[6].

Zobacz też

  • (9722) Levi-Montalcini

Przypisy

  1. Rita Levi Montalcini è morta (wł.). giornalettismo.com, 2012-12-30. [dostęp 2013-06-02].
  2. Rachel Swaby: Upór i przekora. 52 kobiety, które odmieniły naukę i świat. Warszawa: Agora, 2017, s. 136–140. ISBN 978-83-268-2485-2.
  3. The President's National Medal of Science: Recipient Details (ang.). nsf.gov. [dostęp 2021-10-19].
  4. Rita Levi-Montalcini na stronie Senatu XVI kadencji (wł.). [dostęp 2013-06-02].
  5. Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana (wł.). quirinale.it, 1987-01-07. [dostęp 2013-06-02].
  6. Consegna della Croce di Grande Ufficiale della Legione d'onore all'On. Rita LEVI MONTALCINI (wł.). ambafrance-it.org. [dostęp 2011-02-15].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Commendatore OMRI BAR.svg
nastrino della medaglia di Commendatore dell'ordine al merito della Repubblica Italiana
Cordone di gran Croce OMRI BAR.svg
Ribbon of a Cordon Grand Cross of Merit of the Italian Republic
NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
National Order of Scientific Merit - Grand Cross (Brazil) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the National Order of Scientific Merit - Grand Cross (Brazil)
USA Philadelphia Liberty Medal ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Philadelphia Liberty Medal. USA.
BenemeritiCultura1.png
Ribbon bar of Medaglia d'oro ai benemeriti della Cultura e dell'Arte by Arturolorioli
National Medal of Science.jpg
Obverse of the United States National Medal of Science
ESP Isabella Catholic Order GC.svg
Autor: Heralder (Crown by Miguillen), Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Isabella the Catholic, Grand Cross