Riukiu

Riukiu
Ilustracja
Mapa archipelagu
Państwo

 Japonia

Akwen

Morze Wschodniochińskie, Morze Filipińskie

Wyspy

Okinawa, Amami Ōshima

Liczba wysp

>100

Powierzchnia

4642 km²

Populacja (2005)
• liczba ludności


1 550 161

• gęstość

333,93 os./km²

Położenie na mapie Japonii
Mapa konturowa Japonii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Riukiu”
Ziemia27°00′N 128°30′E/27,000000 128,500000
Zasięg archipelagów na południowym zachodzie Japonii: Od północy kolejno (zamknięte pomarańczową linią) są to archipelagi: Ōsumi, Tokara, Amami, Okinawa, Miyako, Yaeyama. Na północ od dwóch ostatnich zaznaczono sporne wyspy Senkaku. W znacznym oddaleniu na wschód znajdują się wyspy Daitō
Archipelag Satsunan składający się z trzech mniejszych archipelagów: Ōsumi, Tokara, Amami (prefektura Kagoshima)
Prefektura Okinawa

Riukiu (jap. 琉球 Ryūkyū), właściwa nazwa archipelag Nansei (jap. 南西諸島 Nansei-shotō)archipelag rozciągający się między Tajwanem a Kiusiu, należący do Japonii. Japońska nazwa Nansei-shotō oznacza „Archipelag Południowo-Zachodni”. Jest to łuk wysp o długości około 1200 km oddzielający Morze Wschodniochińskie od Morza Filipińskiego. Archipelag Riukiu (Ryūkyū-shotō, 琉球諸島) tworzy południową część archipelagu Nansei, a archipelag Satsunan (Satsunan-shotō, 薩南諸島) – północną[1].

Terminologia

Z nazewnictwem tych wysp i archipelagów wiąże się wiele nieporozumień i odmiennych interpretacji wynikających z przyczyn historycznych, geograficznych, geologicznych, politycznych, ekonomicznych i językowych.

Z powyższych powodów obecny termin „wyspy Riukiu” lub „archipelag Riukiu” (Ryūkyū-shotō, 琉球諸島) był rozumiany inaczej i częściowo jest nadal:

  • na Zachodzie – jako równoznaczny z całym „archipelagiem Nansei” (Nansei-shotō, 南西諸島), rozciągniętym łukiem od Kiusiu do Tajwanu (od 31 równoleżnika do 24);
  • w Japonii – jako odnoszący się do archipelagów i grup wysp usytuowanych tylko pomiędzy Okinawą i Tajwanem (od 27 równoleżnika do 24). Wiąże się to z istnieniem w przeszłości Królestwa Riukiu[1].

Współczesne mapy Japonii sytuują Ryūkyū-shotō na południe od 27 równoleżnika, od wyspy Yoron w archipelagu Amami, aż do 24 równoleżnika, czyli wysp Yonaguni i Iriomote w archipelagu Yaeyama. Wszystkie te wyspy należą administracyjnie do prefektury Okinawa. Należą do niej także oddalone od głównego łuku archipelagu Nansei i geograficznie odrębne grupy wysp: Senkaku (sporne z Chinami i Tajwanem) i Daitō[1].

Na północ od 27 równoleżnika, aż do Kiusiu, rozciąga się archipelag Satsunan (Satsunan-shotō, 薩南諸島) czyli „wysp na południe od Satsumy”. Satsunan-shotō obejmuje archipelagi: Amami, Tokara i Ōsumi. Wszystkie te wyspy należą administracyjnie do prefektury Kagoshima[1].

Ze względu na zróżnicowanie nazw w odniesieniu do wysp, wysepek, skał, archipelagów i grup wysp, w języku japońskim używane są następujące słowa[2][3]:

  • shotō (諸島) – archipelag, grupa wysp, jakakolwiek grupa wysp;
  • rettō (列島) – archipelag, łańcuch wysp, linia wysp, wyspy w szeregu, łuk wysp;
  • guntō (群島) – archipelag, grupa wysp tworząca krąg, mieszana grupa wysp;
  • ritō, hanare-jima (離島) – izolowana wyspa, odległa wyspa;
  • kotō (孤島) – samotna wyspa;
  • iwa (岩) – skała (występują m.in. w nazwach skał należących do spornej grupy Senkaku);
  • shima, jima, tō – wyspa, wyspy.

Geologia

Cały łańcuch wysp Riukiu (właśc. nazwa Nansei) tworzy łuk wyspowy, powstały ponad strefą subdukcji w miejscu styku płyty eurazjatyckiej z płytą filipińską. Są to wyspy wulkaniczne. U wschodnich wybrzeży Riukiu rozciąga się rów Riukiu, głęboki rów oceaniczny.

Podział na grupy wysp

  • Nansei-shotō (Wyspy Południowo-Zachodnie; podział według Hydrographic and Oceanographic Department, Japan Coast Guard oraz 日本地図 (Atlas Japonii) wydany przez wydawnictwo Seibido Shuppan w 2018 roku)[4][1]
    • Satsunan-shotō (administracyjnie należy do prefektury Kagoshima)
      • Ōsumi-shotō: Tane-ga-shima, Yaku-shima, Kuchinoerabu-shima, Mage-shima, Take-shima, Kuro-shima, Iō-jima (zwana także Satsuma Iō-jima lub Tokara Iō-jima), Shōwa Iō-jima (zwana także Shin-Iō-jima)
      • Tokara-rettō: Kuchi-no-shima, Naka-no-shima, Gaja-jima, Suwanose-jima, Akuseki-jima, Taira-jima, Kodakara-jima, Takara-jima
      • Amami-guntō: Amami Ōshima, Kikai-jima, Kakeroma-jima, Yoro-shima, Uke-shima, Tokuno-shima, Okinoerabu-jima, Yoron-jima
    • Ryūkyū-shotō (należy administracyjnie do prefektury Okinawa)
      • Okinawa-shotō: Okinawa, Kume-jima, Iheya-jima, Izena-shima, Aguni-jima, Ie-jima, Iōtori-shima
        • Kerama-shotō: Tokashiki-jima, Zamami-shima, Aka-shima, Geruma-shima
      • Sakishima-shotō
        • Miyako-rettō: Miyako-jima, Ikema-jima, Ōgami-jima, Irabu-shima, Shimoji-shima, Kurima-jima, Minna-jima, Tarama-shima
        • Yaeyama-rettō: Iriomote-jima, Ishigaki-jima, Taketomi-jima, Kohama-jima, Kuro-shima, Aragusuku-jima, Hatoma-jima, Yubu-jima, Hateruma-jima, Yonaguni-jima
        • Senkaku-shotō (roszczenia Chin i Tajwanu): Uotsuri-jima, Kuba-jima, Taisho-jima, Kita Kojima, Minami Kojima
    • Daitō-shotō: Kita Daitō-jima, Minami Daitō-jima, Oki Daitō-jima (wyspy te geograficznie nie należą do archipelagu Nansei, ale administracyjnie do prefektury Okinawa)

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 140-141, 234-237. ISBN 978-4-415-11272-5.
  2. Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha LImited, 1991, s. 356, 390, 571, 952, 1370, 1382, 1537, 1610. ISBN 4-7674-2015-6.
  3. Robert Walker: Okinawa and the Ryukyu Islands. Tuttle. s. Island Nomenclature. [dostęp 2018-12-05]. (ang.).
  4. The geographical names and those extents of the wide areas in Japan. 海上保安庁海洋情報部 (Hydrographic and Oceanographic Department, Japan Coast Guard, 2009. s. 15. [dostęp 2018-12-04]. (jap.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

2015 Satsuma-Iojima Iodake.jpg
Autor: 名古屋太郎, Licencja: CC BY-SA 3.0
薩摩硫黄島、硫黄岳。東方より。フェリーみしま船上より撮影。
Location of the Ryukyu Islands.JPG
Autor: Uchinanchu, Licencja: Copyrighted free use
Location map of the Ryukyu islands (Nansei islands). This is a modification of the: http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Location_Ryukyu_Islands.PNG
Japan natural location map with side map of the Ryukyu Islands.jpg
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Natural Location map of Japan

Equirectangular projection.

Geographic limits to locate objects in the main map with the main islands:

  • N: 45°51'37" N (45.86°N)
  • S: 30°01'13" N (30.02°N)
  • W: 128°14'24" E (128.24°E)
  • E: 149°16'13" E (149.27°E)

Geographic limits to locate objects in the side map with the Ryukyu Islands:

  • N: 39°32'25" N (39.54°N)
  • S: 23°42'36" N (23.71°N)
  • W: 110°25'49" E (110.43°E)
  • E: 131°26'25" E (131.44°E)
Extents of the islands and the archipelagos in the southwest of Japan.png
Autor: Retouched by Kugel, Licencja: CC BY-SA 3.0
Extents of the islands and Nansei Shoto(inside of red line).
Satake palm trees (Satakentia liukiuensis) in native forest of Ishigaki Island, Okinawa, Japan.jpg
Autor: Anagounagi, Licencja: CC BY-SA 4.0
Native forest of Satake palm trees (Satakentia liukiuensis), Yonehara, Ishigaki Island of the Yaeyama Islands, Okinawa, Japan
Map-okinawa-pref.png
Autor: Source is made by en:user:Jpatokal based on PD rendering from demis.nl map server., Licencja: CC-BY-SA-3.0
The location of islands in Okinawa.
Global Precipitation Measurement (GPM) Mission (12812960063).jpg
A Japanese H-IIA rocket carrying the NASA-Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA), Global Precipitation Measurement (GPM) Core Observatory is seen as it rolls out to launch pad 1 of the Tanegashima Space Center, Thursday, Feb. 27, 2014, Tanegashima, Japan. Once launched, the GPM spacecraft will collect information that unifies data from an international network of existing and future satellites to map global rainfall and snowfall every three hours. Photo Credit: (NASA/Bill Ingalls)
Steel pog.svg
Shiny LightSteelBlue button/marker widget. Used to mark the location of something such as a tourist attraction.
Miyako ikema bridge.JPG
Autor: Metatron, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikema Bridge, Miyako island, Japan / 池間大橋(宮古島)
Hyakunodai, Kikai.jpg
(c) Snap55 z japońskiej Wikipedii, CC BY 3.0
View from Hyakunodai Observatory, Kikai island (Kikai Town, Oshima District, Kagoshima Prefecture, Japan.
Satsunan-Islands-Kagoshima-Japan.png
Map of the Satsunan Islands of Kagoshima, Japan. Made with DEMIS World Map Server.