Rive gauche

Dzielnice Paryża z widoczną Sekwaną, która dzieli miasto. Rive gauche jest na południe od rzeki (po lewej widoczny Lasek Buloński, a po prawej Lasek Vincennes).

Rive gauche (wym. /ʁiv ɡoʃ/, tłum. lewy brzeg) – obszar Paryża, we Francji, położony na południe od rzeki Sekwany, a na północ od bulwaru Montparnasse. W 1. połowie XX wieku rive gauche był siedzibą paryskich intelektualistów[1]. W lewobrzeżnej części miasta mieści się Dzielnica Łacińska, będąca rejonem szkół uniwersyteckich[2]. Rive gauche charakteryzuje się architekturą surowego gotyku[1]. Na prawym brzegu, po północnej stronie rzeki, jest rive droite[3].

W pierwszej połowie XX wieku rive gauche tradycyjnie utożsamiany był z kręgami filozoficznymi, ikonami literatury i z kontrkulturą, w opozycji do rive droite, okręgu uważanego wówczas za burżuazyjny[4]. Na południe od Sekwany aktywna była intelektualna elita, która spotykała się w ka­wiarniach dzielnic St. Germain de Prés i Montparnasse.

Jeden z symboli rive gauche, gmach Instytutu Francji (2011).

Intelektualiści ze Stanów Zjednoczonych, którzy po zakończeniu I wojny światowej odkrywali stolicę Francji, ten fragment miasta uważali za centrum świata. Uznawali to miejsce za urzekające przeciwieństwo „amerykańskości”[1].

Wśród artystów i filozofów, którzy gromadzili się na przełomie XIX i XX wieku w paryskim rive gauche, byli francuscy pisarze Jean-Paul Sartre, Simone de Beauvoir[5], Arthur Rimbaud[6], Paul Verlaine[7] i amerykańscy, Ernest Hemingway[5], Francis Scott Fitzgerald, James Baldwin[8], a także malarze, Francuz Henri Matisse[9] i Hiszpan Pablo Picasso[5]. Częścią rive gauche były też kobiety, które współtworzyły charakter miejsca; były to m.in.: Colette, Djuna Barnes[10], Natalie Barney[11], Sylvia Beach[12], H.D.[13], Anaïs Nin[14], Jean Rhys[15], Gertrude Stein[16], Alice B. Toklas[17], Renée Vivien[18] oraz Edith Wharton[19].

W tym miejscu w XIX w. ulokowali się francuscy wydawcy: Louis Hachette i Pierre-Jules Hetzel (18 Rue Jacob)[20][21][22], drukujący m.in. utwory Juliusza Verne’a, który również tu mieszkał[23].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Jan Eugeniusz Zamojski. „Décades de Pontigny” – elitaryzm intelektualistów czy humanistyczna utopia?. „Dzieje Najnowsze: Kwartalnik poświęcony historii XX wieku (rocznik XXVIII)”. 1, s. 249, 1996. Wydawnictwo Kronika Marian B. Michalik / Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0419-8824. 
  2. Piotr Lorens, Justyna Martyniuk-Pęczek: Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast. Gdańsk: Urbanista, 2009, s. 185. ISBN 978-83-89649-26-3.
  3. Marek Ostrowski: Alain Juppé: główny rywal Marine Le Pen. polityka.pl, 2016-11-07. [dostęp 2020-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-23)].
  4. Josh Noel: Left Bank vs. Right: A tale of two cities (ang.). chicagotribune.com, 2009-04-12. s. 2. [dostęp 2020-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-19)].
  5. a b c Mike Breen: Launching Kingdom Movements. 3D Ministries, 2013, s. 26. ISBN 978-0-9846643-7-5.
  6. Enid Rhodes Peschel: Flux and Reflux: Ambivalence in the Poems of Arthur Rimbaud. Librairie Droz, 1977, s. 13. ISBN 978-2-600-03554-5.
  7. Philip Stephan: Paul Verlaine and the Decadence, 1882–90. Manchester University Press, 1975, s. 35. ISBN 978-0-87471-563-7.
  8. Herbert R. Lottman: La Rive gauche: du Front populaire à la guerre froide. T. 161. Éditions du Seuil, 1981, s. 326, seria: Calection Points: Serie Histoire. ISBN 978-2-02-005929-9. Cytat: James Baldwin et Chester Himes, semblaient se mouvoir fort aisément à Paris, et en particulier dans la société littéraire de la rive gauche.
  9. Heather Willis Allen, Sebastien Dubreil: Alliages culturels: La societe française en transformation. Cengage Learning, 2013, s. 110. ISBN 978-1-285-60710-8.
  10. Benstock 2008 ↓, s. 261.
  11. Benstock 2008 ↓, s. 299.
  12. Benstock 2008 ↓, s. 194.
  13. Benstock 2008 ↓, s. 311.
  14. The Left Bank. W: Amy K. Brown, Rachel Kaberry: The Rough Guide to Paris. Rough Guides, 2001, s. 70. ISBN 978-1-85828-679-2.
  15. Quimera: revista de literatura”, s. 81, 1999. Montesinos. ISSN 0211-3325 (hiszp.). Cytat: ensayista, traductora y biógrafa, Jean Rhys es una de las muchas escritoras que recalaron en París, en la Rive Gauche, en el período de entreguerras, en el momento en que el norteamericano Ford Maddox Ford afirmaba que ese barrio. 
  16. Ann La Farge: Gertrude Stein. Chelsea House, 1988, s. 62. ISBN 978-1-55546-678-7. Cytat: The picturesque buildings, gaslit streets, and low rents of Paris’s Rive Gauche (Left Bank), the site of the Steins’ apartment, attracted many artists and writers.
  17. A Parisian Education. W: R. Andrew Wilson: Write Like Hemingway: Writing Lessons You Can Learn from the Master. Simon & Schuster, 2009, s. 23. ISBN 978-1-4405-1415-9.
  18. Bill Marshall: France and the Americas. T. 1. ABC-CLIO, 2005, s. 121. ISBN 978-1-85109-411-0.
  19. Adeline R. Tintner: Edith Wharton in Context: Essays on Intertextuality. University of Alabama Press, 2015, s. 28. ISBN 978-0-8173-5840-2.
  20. Marguerite Allotte de la Fuye: Jules Verne : sa vie, son oeuvre. Paris: Simon Kra, 1928, s. 118.
  21. Nadzieja Drucka: Czarodziej z Nantes. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1963, s. 72.
  22. Volker Dehs: Jules Verne : Eine kritische Biographie. Duesseldorf und Zuerich: Artemis & Winkler, 2005, s. 140. ISBN 3-538-07208-6.
  23. Butcher William: Jules Verne : The Definitive Biography. News York: Thunder's Mouth Press, 2006, s. 301. ISBN 978-1-56025-854-4.

Bibliografia

  • Shari Benstock: Women of the Left Bank: Paris, 1900–1940. Austin: University of Texas Press, 2008. ISBN 978-0-292-78298-3.

Media użyte na tej stronie

Par Arr.svg
Autor: Tiger66, Licencja: CC BY-SA 3.0
The arrondissements of Paris - the forests' names in French.
Blason France moderne.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Institut de France, Paris 26 June 2011.jpg
Autor: Doods Dumaguing, Licencja: CC BY 2.0
Institut de France, Paris.