Rośliniarki
| ||
Symphyta | ||
Gerstäcker, 1867 | ||
![]() Tenthredo mesomela z rodziny pilarzowatych | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | stawonogi | |
Gromada | owady | |
Podgromada | owady uskrzydlone | |
Infragromada | nowoskrzydłe | |
Nadrząd | Holometabola | |
Rząd | błonkoskrzydłe | |
Podrząd | rośliniarki |
Rośliniarki (Symphyta) – podrząd owadów z rzędu błonkoskrzydłych.
Na świecie stwierdzono ponad 8600 gatunków zaliczanych do rośliniarek, zgrupowanych w ponad 800 rodzajów[1].
Opis
Owady dorosłe wyróżniają się od innych błonkówek odwłokiem połączonym sztywno i szeroko (bez przewężenia) z tułowiem, piłkowanym pokładełkiem samic oraz bardziej kompletnym użyłkowaniem skrzydeł[2].
Larwy rośliniarek przypominają gąsienice motyli, różniąc się jednak od nich m.in.: wyraźnie członowanymi obiema parami głaszczków, tylko jedną parą przyoczek bocznych oraz obecnością co najmniej 6 par posuwek na odwłoku (u form minujących posuwki mogą jednak nie występować)[2].
Biologia i ekologia
Larwy większości gatunków są fitofagami, często żerującymi na liściach. W lasach półkuli północnej są drugą najliczniejszą grupą foliofagów po motylach. Jedyną rodziną, w której larwy są parazytoidami są wnikowate[2].
Samice wykonują nacięcia piłkowanym pokładełkiem w tkance roślin żywicielskich i do nich składają jaja. Z niezapłodnionych jaj wylęgają się samce, a z zapłodnionych samice. W większości przypadków larwy samców przechodzą 5, a larwy samic 6 stadiów rozwojowych. W pełni wyrośnięte larwy zwykle zakopują się w glebie lub ściółce, gdzie przechodzą stadium przedpoczwarki i poczwarki[2].
Systematyka
Podrząd rośliniarek dzielony jest na nadrodziny i rodziny[1]:
obeliskiem (†) oznaczono rodziny wymarłe
- Anaxyleoidea
- Anaxyelidae
- Cephoidea - ździeblarzowce
- Cephidae – ździeblarzowate
- †Sepulcidae – sepulkowate
- †Karatavitoidea
- Karatavitidae
- Orussoidea – wnikowce
- Orussidae – wnikowate[3]
- †Paroryssidae
- Pamphilioidea – osnujowce
- Megalodontesidae – szarżnikowate[4]
- Pamphiliidae – niesnujowate
- †Xyelydidae
- Siricoidea – trzpiennikowce
- †Daohugoidae
- †Praesiricidae
- †Protosiricidae
- †Pseudosiricidae
- †Sinosiricidae
- Siricidae – trzpiennikowate
- Xiphydriidae – buczowate[3]
- Tenthredinoidea – pilarzowe
- Argidae - obnażaczowate
- Blasticotomidae - wietlicznikowate
- Cimbicidae – bryzgunowate
- Diprionidae - borecznikowate
- †Electrotomidae
- Pergidae
- Tenthredinidae – pilarzowate
- †Xyelotomidae
- Xyeloidea – okrzeszowce
- Xyelidae – okrzeszowate[4]
Przypisy
- ↑ a b Stephan M. Blank, Eckhard K. Groll, Andrew D. Liston, Andreas Taeger: ECatSym: Electronic World Catalog of Symphyta (ang.). [dostęp 2014-11-04].
- ↑ a b c d Christopher Asaro: Sawflies (Hymenoptera: Symphyta). W: Encyclopedia of Entomology. John L. Capinera (red.). Wyd. 2. Springer, 2008, s. 3250-3252. ISBN 978-1-4020-6242-1.
- ↑ a b Wiesław Piotrowski, Henryk Szołtys. Rośliniarki (Hymenoptera: Syrnphyta) w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Część 1: rodziny Xyeloidae, Pamphiliidae, Megalontesidae, Xiphydriidae, Siricidae, Cephidae, Orussidae. „Acta entomologica sitesia”. 14-15, s. 45-54, 2007. ISSN 1230-7777 (pol.).
- ↑ a b WIESŁAW PIOTROWSKI, ROBERT ROZWAŁKA, DANUTA SOŁTYK. [http://pte.au.poznan.pl/we/2006/16.pdf Dane o występowaniu przedstawicieli rodzin okrzeszowatych Xyelidae, niesnujowatych Pamphiliidae i szarżnikowatych Megalodontesidae (Hymenoptera: Symphyta) w Polsce]. „Wiadomości Entomologiczne”. 25 (2), s. 89-96, 2006. Poznań. ISSN 0138-0737.
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Fritz Geller-Grimm, Licencja: CC BY-SA 2.5
Tenthredinidae species (Tenthredo mesomela Linneaus, 1758), Mörfelden, Germany