Rośliniarki

Rośliniarki
Symphyta
Gerstäcker, 1867
Ilustracja
Tenthredo mesomela z rodziny pilarzowatych
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstawonogi
Gromadaowady
Podgromadaowady uskrzydlone
Infragromadanowoskrzydłe
NadrządHolometabola
Rządbłonkoskrzydłe
Podrządrośliniarki

Rośliniarki (Symphyta) – podrząd owadów z rzędu błonkoskrzydłych.

Na świecie stwierdzono ponad 8600 gatunków zaliczanych do rośliniarek, zgrupowanych w ponad 800 rodzajów[1].

Opis

Owady dorosłe wyróżniają się od innych błonkówek odwłokiem połączonym sztywno i szeroko (bez przewężenia) z tułowiem, piłkowanym pokładełkiem samic oraz bardziej kompletnym użyłkowaniem skrzydeł[2].

Larwy rośliniarek przypominają gąsienice motyli, różniąc się jednak od nich m.in.: wyraźnie członowanymi obiema parami głaszczków, tylko jedną parą przyoczek bocznych oraz obecnością co najmniej 6 par posuwek na odwłoku (u form minujących posuwki mogą jednak nie występować)[2].

Biologia i ekologia

Larwy większości gatunków są fitofagami, często żerującymi na liściach. W lasach półkuli północnej są drugą najliczniejszą grupą foliofagów po motylach. Jedyną rodziną, w której larwy są parazytoidami są wnikowate[2].

Samice wykonują nacięcia piłkowanym pokładełkiem w tkance roślin żywicielskich i do nich składają jaja. Z niezapłodnionych jaj wylęgają się samce, a z zapłodnionych samice. W większości przypadków larwy samców przechodzą 5, a larwy samic 6 stadiów rozwojowych. W pełni wyrośnięte larwy zwykle zakopują się w glebie lub ściółce, gdzie przechodzą stadium przedpoczwarki i poczwarki[2].

Systematyka

Podrząd rośliniarek dzielony jest na nadrodziny i rodziny[1]:
obeliskiem () oznaczono rodziny wymarłe

  • Anaxyleoidea
    • Anaxyelidae
  • Cephoidea - ździeblarzowce
  • Karatavitoidea
    • Karatavitidae
  • Orussoideawnikowce
    • Orussidaewnikowate[3]
    • Paroryssidae
  • Pamphilioideaosnujowce
  • Siricoideatrzpiennikowce
    • Daohugoidae
    • Praesiricidae
    • Protosiricidae
    • Pseudosiricidae
    • Sinosiricidae
    • Siricidaetrzpiennikowate
    • Xiphydriidaebuczowate[3]
  • Tenthredinoideapilarzowe
  • Xyeloideaokrzeszowce
    • Xyelidaeokrzeszowate[4]

Przypisy

  1. a b Stephan M. Blank, Eckhard K. Groll, Andrew D. Liston, Andreas Taeger: ECatSym: Electronic World Catalog of Symphyta (ang.). [dostęp 2014-11-04].
  2. a b c d Christopher Asaro: Sawflies (Hymenoptera: Symphyta). W: Encyclopedia of Entomology. John L. Capinera (red.). Wyd. 2. Springer, 2008, s. 3250-3252. ISBN 978-1-4020-6242-1.
  3. a b Wiesław Piotrowski, Henryk Szołtys. Rośliniarki (Hymenoptera: Syrnphyta) w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Część 1: rodziny Xyeloidae, Pamphiliidae, Megalontesidae, Xiphydriidae, Siricidae, Cephidae, Orussidae. „Acta entomologica sitesia”. 14-15, s. 45-54, 2007. ISSN 1230-7777 (pol.). 
  4. a b WIESŁAW PIOTROWSKI, ROBERT ROZWAŁKA, DANUTA SOŁTYK. [http://pte.au.poznan.pl/we/2006/16.pdf Dane o występowaniu przedstawicieli rodzin okrzeszowatych Xyelidae, niesnujowatych Pamphiliidae i szarżnikowatych Megalodontesidae (Hymenoptera: Symphyta) w Polsce]. „Wiadomości Entomologiczne”. 25 (2), s. 89-96, 2006. Poznań. ISSN 0138-0737. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Pflanzenwespen fg01.jpg
Autor: Fritz Geller-Grimm, Licencja: CC BY-SA 2.5
Tenthredinidae species (Tenthredo mesomela Linneaus, 1758), Mörfelden, Germany