Rożyszcze

Rożyszcze

Рожище

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	wołyński
Rejon	rożyszczeński
Data założenia	1377
Burmistrz	Wjaczesław Poliszczuk
Powierzchnia	10 km²
Populacja (2018) • liczba ludności	12 953[1]
Nr kierunkowy	+380 3368
Kod pocztowy	45101
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego Rożyszcze
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Rożyszcze
50°54′47″N 25°16′12″E/50,913056 25,270000
Strona internetowa
Portal Ukraina

Rożyszcze (ukr. Рожище) – miasto na Ukrainie i stolica rejonu w obwodzie wołyńskim na Wołyniu.

Znajduje tu się stacja kolejowa Rożyszcze, położona na linii Zdołbunów – Kowel^[2].

Historia

Rożyszcze położone w województwie wołyńskim były własnością władyków łucko-ostrogskich w 1570 roku^[3]. Po rozbiorach Polski właścicielem wsi był Walerian Stroynowski.

W II RP miasto było siedzibą wiejskiej gminy Rożyszcze. Ludność w większości stanowili Żydzi^[4].

Podczas okupacji niemieckiej dokonano eksterminacji ludności żydowskiej. W październiku 1941 roku policjanci z 320. batalionu policyjnego z Łucka rozstrzelali 603 ofiary. 22 sierpnia 1942 roku SD z Łucka przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji rozstrzelało około 3 tys. żydowskich mieszkańców miejscowego getta w pobliskiej kopalni piasku. Kilkuset Żydów zdołało zbiec wywołując pożar getta; około 400 z nich ukraińscy policjanci wyłapali i rozstrzelali na cmentarzu^[5].

Podczas rzezi wołyńskiej w 1943 roku w mieście istniała zakonspirowana polska samoobrona w liczbie 130 ludzi; znajdował się tu także oddział policji złożony z Polaków. To, oraz stacjonowanie oddziałów niemieckich i węgierskich odstraszało bojówki UPA, przez co do Rożyszcz ściągali polscy uchodźcy z okolicznych wsi^[4].

Słynący łaskami obraz Chrystusa Miłosiernego, pochodzący z Rożyszcz, przywieziony został po II wojnie światowej, do wsi Zielonka Pasłęcka (województwo warmińsko-mazurskie)^[6].

W 1945 roku zaczęto wydawać gazetę^[7].

W 1975 liczyło 13 tys. mieszkańców^[2], w 1989 14 391^[8], w 2013 liczyło 13 327 mieszkańców^[9].

Zabytki

Kościół katolicki

• Kościół katolicki pw. Przemienienia Pańskiego. Budowę kościoła murowanego z cegły rozpoczął w 1921 r. ze składek wiernych ks. Telesfor Kawczyński, miejscowy proboszcz. Pracę kontynuował i budowę dokończył jego następca, ks. Jerzy Zwoliński, który też kościół odpowiednio uposażył. Poświęcił w 1931 r. bp pomocniczy Stefan Walczykiewicz. Od września 1929 r. w głównym ołtarzu kościoła czczony był cudowny wizerunek Pana Jezusa z Tarnorudy na Podolu, która znalazła się po pokoju ryskim na terenie ZSRR. Po wypędzeniu w 1945 roku większości parafian władze sowieckie zamieniły kościół na stajnię dla koni wojskowych, a w latach 80. urządziły w nim skład artykułów żywnościowych. W 1992 r., dzięki staraniom ks. dziekana Ludwika Kamilewskiego i ks. Marka Gmitrzuka świątynię oddano katolikom. Wymagała ona remontu, którego dokonał ks. Marek Gmitrzuk. Kościół ponownie poświęcił 11 kwietnia 1993 r. bp pomocniczy Marcjan Trofimiak. Obecnie administratorem jest ks. Roman Burnik.
• Cerkiew św. Michała z 1920 roku

Ludzie urodzeni w Rożyszczach

• Jadwiga Puzynina – polska językoznawczyni i badaczka literatury
• Włodzimierz Rodziewicz – polski inżynier, wykładowca Politechniki Warszawskiej i Politechniki Gdańskiej
• Wacław Wójcik – polski kolarz szosowy, dwukrotny zwycięzca Tour de Pologne (1948, 1952)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Rożyszcze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 875 .