Robert Brasillach

Robert Brasillach
Ilustracja
Robert Brasillach (1936)
Data i miejsce urodzenia31 marca 1909
Perpignan
Data i miejsce śmierci6 lutego 1945
Fort Montrouge
Zawód, zajęciepoeta, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, tłumacz

Robert Brasillach (ur. 31 marca 1909 w Perpignan, zm. 6 lutego 1945 w Fort Montrouge koło Paryża) – francuski poeta, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, publicysta i tłumacz. Po II wojnie światowej skazany na karę śmierci za kolaborację z Niemcami[1][2].

W latach 30. XX wieku prowadził dział literacki w piśmie L’Action française, publikując również teksty o podobnej tematyce w Gringoire, Mesures czy La Nouvelle Revue Française, natomiast w Revue universelle – Brasillach publikował artykuły o teatrze i kinie[3]. W 1931 roku debiutował esejem Présence de Virgile, a w 1932 roku jako dramaturg sztuką Domremy i pierwszą powieścią Le Voleur d’étincelles[4]. W sumie był autorem blisko 30 pozycji książkowych[3] w tym między innymi współautorem jednego z pierwszych opracowań historii sztuki filmowej pt. Histoire de cinéma, wydanego w 1935 roku, a także Histoire de la guerre d’Espagne poświęconej wojnie domowej w Hiszpanii[4].

W 1934 roku po paryskiej masakrze demonstrantów opozycji monarchistyczno-nacjonalistycznej przeciwko rządom Kartelu Lewicy, zakończonych rozruchami i walkami z policją (tzw. kryzys 6 lutego), Brasillach związał się z redakcją nacjonalistycznego tygodnika Je suis partout, którego w 1937 roku został redaktorem naczelnym. W czasie II wojny światowej dostał się podczas kampanii czerwcowej 1940 roku do niemieckiej niewoli i do wiosny 1941 roku jako jeniec przebywał w oflagu Neuf-Brisach. Został z niego zwolniony w zamian za współpracę z rządem Vichy[1][5]. W okresie od 25 kwietnia 1941 do lipca 1943 roku ponownie współpracował z redakcją tygodnika Je suis partout. Na łamach tego pisma publikował poufne informacje i donosy na temat członków francuskiego ruchu oporu oraz osób pochodzenia żydowskiego i wzywał władze do ich rozstrzeliwania[6]. Wziął udział w delegacji do Katynia po której napisał reportaż obciążający odpowiedzialnością za zbrodnię katyńską sowietów.

W 1944 roku po wyzwoleniu Paryża został aresztowany i skazany za kolaborację na karę śmierci przez rozstrzelanie. Robert Brasillach został stracony 6 lutego 1945 w Fort Montrouge koło Paryża[4]. O jego ułaskawienie prosili: Albert Camus, Paul Claudel i Jean Cocteau[7].

Przypisy

  1. ↑ a b The International Herald Tribune, 1945: Court in Paris Sentences Writer to Death, „The New York Times”, 20 stycznia 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-03-16] (ang.).
  2. ↑ Leon Degrelle – ONR, IPN i wymarzony syn Hitlera, oko.press [dostęp 2020-03-16].
  3. ↑ a b Francuz, który zginął za Katyń. (pol.). niezlomni.com. [dostęp 2015-02-07].
  4. ↑ a b c Robert Brasillach (pol.). legitymizm.org. [dostęp 2015-02-07].
  5. ↑ Joan Hayner, Robert Brasillach and Lucien Rebatet’s Ideological Reasoning for Collaborating with Nazi Germany, „Primary Source”, Volume II: Issue II, 2012 [dostęp 2020-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28].
  6. ↑ Powojenna przemiana Simone de Beauvoir, Dialog – Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej [dostęp 2020-03-16] (pol.).
  7. ↑ S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 60.

Media użyte na tej stronie

Brasillach portrait.jpg
Portrait anonyme de l'écrivain collaborationniste Robert Brasillach (1938).