Robert Byrd

Robert Carlyle Byrd

Data i miejsce urodzenia	20 listopada 1917 North Wilkesboro
Data śmierci	28 czerwca 2010
Lider większości Senatu Stanów Zjednoczonych
Okres	od 3 stycznia 1977 do 3 stycznia 1981
Przynależność polityczna	Partia Demokratyczna
Poprzednik	Mike Mansfield
Następca	Howard Baker
Okres	od 3 stycznia 1987 do 3 stycznia 1989
Poprzednik	Bob Dole
Następca	George Mitchell
Lider mniejszości Senatu Stanów Zjednoczonych
Okres	od 3 stycznia 1981 do 3 stycznia 1987
Poprzednik	Howard Baker
Następca	Bob Dole
Przewodniczący pro tempore Senatu Stanów Zjednoczonych
Okres	od 3 stycznia 1989 do 3 stycznia 1995
Poprzednik	John C. Stennis
Następca	Strom Thurmond
Okres	od 3 stycznia 2001 do 20 stycznia 2001
Poprzednik	Strom Thurmond
Następca	Strom Thurmond
Okres	od 6 czerwca 2001 do 3 stycznia 2003
Poprzednik	Strom Thurmond
Następca	Ted Stevens
Okres	od 3 stycznia 2007 do 28 czerwca 2010
Poprzednik	Ted Stevens
Następca	Daniel Inouye
Whip większości Senatu Stanów Zjednoczonych
Okres	od 3 stycznia 1971 do 3 stycznia 1977
Poprzednik	Ted Kennedy
Następca	Alan Cranston
Senator Stanów Zjednoczonych z Wirginii Zachodniej
Okres	od 3 stycznia 1959 do 28 czerwca 2010
Poprzednik	Chapman Revercomb
Następca	Carte P. Goodwin
Członek Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych z 6. okręgu wyborczego Wirginii Zachodniej
Okres	od 3 stycznia 1953 do 3 stycznia 1959
Poprzednik	Erland Harold Hedrick
Następca	John M. Slack Jr.

Robert Carlyle Byrd (ur. 20 listopada 1917 w North Wilkesboro jako Cornelius Calvin Sale Jr., zm. 28 czerwca 2010 w Falls Church) – amerykański polityk, przedstawiciel Partii Demokratycznej, członek Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych z 6. okręgu wyborczego Wirginii Zachodniej (1953–1959), senator Stanów Zjednoczonych z Wirginii Zachodniej (1959–2010), przewodniczący pro tempore (w latach 1989–1995, 2001, 2001–2003, 2007–2010), lider większości (w latach 1977–1981 i 1987–1989) i mniejszości (w latach 1981–1987), whip większości (w latach 1971–1977) Senatu Stanów Zjednoczonych.

Był jednym z najwyżej postawionych i najbardziej wpływowych członków Partii Demokratycznej, a także najdłużej piastującym mandat senatorem USA (od roku 1959 do 2010)^[1], z racji swej imponującej wiedzy nazywany był „chodzącą encyklopedią”^[2]. W młodości był członkiem Ku Klux Klanu, następnie przyjął poglądy bardziej umiarkowane, uznał swoje członkostwo w KKK za „największy błąd swojego życia”, w 2008 roku poparł kandydaturę prezydencką Baracka Obamy.

Życiorys

Lata młodzieńcze i edukacja

Urodził się w 20 listopada 1917 w North Wilkesboro jako Cornelius Calvin Sale Jr^[3][4]. Jego matka, Ada Kirby Sale, zmarła w 1918 roku w wyniku grypy hiszpanki^[5]. Zgodnie z wolą matki ojciec (członek Ku Klux Klanu) przekazał dziecko swojej siostrze i jej mężowi, Vlurmie i Titusowi Daltonowi Byrdom^[6]. Cornelius Calvin Sale Jr zmienił wówczas swoje imię i nazwisko na Robert Carlyle Byrd^[7].

W wieku 24 lat wstąpił w szeregi Ku Klux Klanu^[8], w wieku 25 lat wystąpił z organizacji^[9]. Byrd był głową lokalnej organizacji KKK z tytułem „egzaltowanego cyklopa”^[10]. Na początku swojego życia był rasistą i zwolennikiem segregacji rasowej. W liście do innego członka KKK, senatora Theodore’a G. Bilba ze stanu Mississippi Byrd napisał:

Wczesna kariera polityczna

W 1946 roku Byrd został członkiem Izby Reprezentantów Wirginii Zachodniej z ramienia Partii Demokratycznej, zasiadał w niej w latach 1947–1950^[11]. W 1950 roku został wybrany do Senatu Wirginii Zachodniej, był członkiem tego organu władzy w latach 1950–1952^[11].

Kiedy reprezentant 6. okręgu wyborczego stanu Wirginia Zachodnia w federalnej Izbie Reprezentantów E.H. Hedrick zrezygnował z walki o ponowną kadencję, aby wystartować w wyborach gubernatorskich, demokraci wysunęli jako kandydata na jego następcę stanowego senatora Byrda. Byrd wygrał wybory w 1952 roku i w Izbie Reprezentantów USA zasiadał w latach 1953–1959^[12].

Senat Stanów Zjednoczonych

W 1958 roku został wybrany do Senatu Stanów Zjednoczonych^[13]. Uzyskiwał reelekcję w 1964, 1970, 1976, 1982, 1988, 1994, 2000 i w 2006 roku^[13].

W roku 1960 w czasie prawyborów Partii Demokratycznej na stanowisko prezydenta USA poparł ówczesnego lidera większości w swej izbie Lyndona B. Johnsona^[14]. W 1964 roku, kiedy prezydent Johnson forsował ustawę o prawach obywatelskich, Byrd dołączył do sprzeciwiających się jej demokratów i wystąpił z obstrukcją parlamentarną (przemawiał przez 14 godzin)^[15].

W 1985 roku Kongres Stanów Zjednoczonych utworzył finansowane przez siebie stypendium im. Roberta C. Byrda^[16].

W styczniu 2006 roku Byrd był jednym z czterech demokratycznych senatorów, którzy głosowali za zatwierdzeniem kandydatury Samuela Alito na sędziego Sądu Najwyższego^[17]. Przedtem był jednym z czternastu demokratycznych i republikańskich senatorów, którzy poszli na kompromis w sprawie nominacji sędziowskich („Gang czternastu”)^[18]. Był ostrym krytykiem polityki zagranicznej administracji George’a W. Busha, a w szczególności wojny w Iraku^[19].

W maju 2008 poparł kandydaturę Baracka Obamy na Prezydenta USA^[20].

Śmierć i uroczystości pogrzebowe

27 czerwca 2010 roku Byrd trafił do szpitala Inova Fairfax Hospital^[21]. Zmarł następnego dnia w wieku 92 lat z przyczyn naturalnych^[22].

1 lipca 2010 trumna z ciałem Byrda została wystawiona na katafalku Lincolna w sali Senatu Stanów Zjednoczonych^[23]. Następnie ciało zostało przetransportowana do Kapitolu Wirginii Zachodniej, gdzie dzień później Byrd został pochowany. W uroczystości pogrzebowej wzięli udział m.in.: Barack Obama, Joe Biden, Joe Manchin, Harry Reid, Mitch McConnell, Nancy Pelosi, Jay Rockefeller, Nick Rahall i Bill Clinton^[24].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)
• About Senator Byrd. byrd2006.com, 2006. [dostęp 2021-09-13]. (ang.).
• Robert C. Byrd. byrd.senate.gov. [dostęp 2021-09-13]. (ang.).