Robert Grant Aitken

Robert Grant Aitken
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 grudnia 1864
Jackson (Kalifornia)

Data i miejsce śmierci

29 października 1951
Berkeley (Kalifornia)

Zawód, zajęcie

astronom

Tytuł naukowy

profesor

Robert Grant Aitken (ur. 31 grudnia 1864 w Jackson, zm. 29 października 1951 w Berkeley) – amerykański astronom, specjalizujący się w badaniach gwiazd podwójnych.

Życiorys

Urodził się w Jackson (Kalifornia), jako syn Roberta Aitkena, imigranta ze Szkocji, właściciela i operatora targu mięsnego, oraz Wilhelminy Depinau. Aitken wykonał swoją pracę licencjacką w Williams College, początkowo planując zostać ministrem. Tam pod kierunkiem Trumana Safforda zainteresował się astronomią i ukończył studia licencjackie w 1887. Po powrocie do Kalifornii, w 1888 poślubił swoją koleżankę ze szkoły średniej, Jessie L. Thomas; w tym samym roku został dyrektorem w Livermore College. Para miała 4 dzieci, które dożyły wieku dorosłego. Ucząc w Livermore w pełnym wymiarze godzin, Aitken uczęszczał na 3-letni kurs zaawansowanej matematyki pod kierunkiem Irvinga Stringhama, kierownika wydziału matematyki na Uniwersytecie Kalifornijskim w pobliskim Berkeley. W 1891 Aitken został profesorem matematyki i astronomii na University of the Pacific, znajdującym się wówczas w College Park, niedaleko San Jose w Kalifornii, w zasięgu wzroku Obserwatorium Licka, instytucji badawczej Uniwersytetu Kalifornijskiego położonej na górze Mount Hamilton. University of the Pacific posiadał 6-calowy teleskop refrakcyjny, który poszerzył horyzonty naukowe Aitkena. Spotkał tam Edwarda S. Holdena, dyrektora Obserwatorium Licka i umówił się na spędzenie tam kilku tygodni. Latem 1894 Aitken poznał astronoma Edwarda E. Barnarda na Mount Hamilton i za namową jego i Holdena zdecydował się na karierę naukową w astronomii[1].

Kariera astronoma

Latem 1895 powrócił do Obserwatorium Licka jako asystent, a kiedy Barnard wyjechał do Obserwatorium Yerkes, Aitken został jego następcą w załodze Licka. Od profesora na Uniwersytecie Pacyfiku do asystenta astronoma w Obserwatorium Licka był to duży krok w dół pod względem zarobków, a przy kilkorgu małych dzieciach Aitkenowi i jego żonie początkowo było ciężko pod względem materialnym[1]. W 1930 został dyrektorem Obserwatorium Licka i sprawował tę funkcję do 1935[2].

Aitken systematycznie studiował gwiazdy podwójne, mierząc ich położenie i obliczając ich orbity. Opublikował The Binary Stars (w 1918)[3], a w 1932 stworzył bardzo duży katalog takich gwiazd (New General Catalogue of Double Stars Within 120° of the North Pole, 17 180 gwiazd) z informacjami o orbitach, umożliwiając astronomom obliczenie statystycznej masy gwiazdowej dla dużej liczby gwiazd. W późniejszych latach Aitken częściowo nie słyszał i używał aparatu słuchowego.

Aitken także mierzył położenie i obliczał orbity komet i księżyców planet.

Wyróżnienia

Nagrody

Nazwane jego imieniem

Przypisy

  1. ↑ a b Donald E. Osterbrock, Aitken, Robert Grant (1864-1951), astronomer and fourth director of Lick Observatory, American National Biography Online, Oxford University Press, luty 2000, DOI: 10.1093/anb/9780198606697.article.1300018 [dostęp 2022-02-25].
  2. ↑ a b Robert Grant Aitken. [w:] Strona z sylwetkami laureatów Medalu Bruce [on-line]. Sonoma State University. [dostęp 2022-09-08]. (ang.).
  3. ↑ Encyklopedia Britannica. T. XXI. Poznań: KURPISZ S.A., 2006, s. 9. ISBN 978-83-60563-25-0.

Bibliografia

  • red. Włodzimierz Zonna: Kopernik – Astronomia – Astronautyka - przewodnik encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 19. (pol.).
Laureaci Złotego Medalu Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (XX wiek)

Gold Medal Royal Astronomical Society.png

Laureaci Medalu Bruce
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Media użyte na tej stronie

Gold Medal Royal Astronomical Society.png
This is the actual Gold Medal of the Royal Astronomical Society that was awarded to Asaph Hall in 1879.
Robertgrantaitken.jpg
from www.robertaitken.net