Robert Redford

Robert Redford
Ilustracja
Robert Redford (2012)
Imię i nazwisko

Charles Robert Redford Jr

Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1936
Santa Monica

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy

Współmałżonek

Lola Van Wagenen
(1958–1985; rozwód)
Sibylle Szaggars
(od 2009)

Lata aktywności

1959–2018

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Narodowy Medal Sztuki (USA) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Charles Robert Redford Jr.[1][2] (ur. 18 sierpnia 1936[3] w Santa Monica[4]) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy[5].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Santa Monica jako jedyny syn Charlesa Roberta Redforda, księgowego, który pracował dla Standard Oil, i Marthy Hart, która zmarła w 1955 roku[6], gdy Robert kończył szkołę średnią Van Nuys High School w Los Angeles[7]. Z powodu pijaństwa stracił swoje stypendium sportowe za grę w baseball, przyznane przez University of Colorado[8]. Uczył się malarstwa w The Pratt Institute of Art oraz uczęszczał do American Academy of Dramatic Arts w Nowym Jorku.

Kariera

Jeszcze podczas nauki wystąpił w broadwayowskiej sztuce Tall Story (1959). W latach 1961-62 grał główną rolę w spektaklach: Niedziela w Nowym Jorku (Sunday in New York) i Boso w parku (Barefoot in the Park) Neila Simona[9]. Pojawił się potem na małym ekranie w jednym z odcinków serialu telewizyjnego ABC Maverick (1960) z Jamesem Garnerem i Ratownictwo 8 (Rescue 8, 1960), a następnie zebiutował na dużym ekranie jako baseballista w komedii sportowej Joshuy Logana Duby smalone (Tall Story, 1960) u boku Anthony’ego Perkinsa i Jane Fondy. Potem znalazł się w obsadzie filmu wojennego War Hunt (1962) o wojnie w Korei z udziałem Johna Saxona, Sydneya Pollacka i Toma Skerritta.

Po roli prawnika w filmie Boso w parku (Barefoot in the Park, 1967) zaczęto go nazywać złotym chłopcem z Kalifornii. Zdobył uznanie widzów i stał się jedną z największych gwiazd Hollywoodu dzięki roli Sundance'a Kida w westernie Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and Sundance Kid, 1969). Zagrał potem w kilkunastu filmach, które przeszły do historii kina, m.in. Żądło (The Sting, 1973), Wielki Gatsby (The Great Gatsby, 1974), Trzy dni Kondora (Three Days of the Condor, 1975), O jeden most za daleko (A Bridge Too Far, 1977), Urodzony sportowiec (The Natural, 1984) jako gwiazdor baseballu lat 30.[10], czy Pożegnanie z Afryką (Out of Africa, 1985).

W 1980 roku zadebiutował jako reżyser filmem Zwyczajni ludzie (Ordinary People), za który został uhonorowany Oscarem i Złotym Globem.

Został założycielem i właścicielem ośrodka narciarskiego Sundance Resort (nazwanego tak od jednej z jego ról – Sundance Kida), gdzie utworzył Sundance Institute i gdzie corocznie organizowany jest Sundance Film Festival, największy i najbardziej uznany festiwal promujący kino niezależne[11].

7 sierpnia 2018 poinformował o zakończeniu kariery aktorskiej[12]

Życie prywatne

Robert Redford, 1967

12 września 1958 w Las Vegas poślubił Lolę Van Wagenen (ur. 1940), która urodziła czwórkę dzieci: syna Scotta Anthony’ego (ur. 1 września 1959, zm. 17 listopada 1959 – nagła śmierć łóżeczkowa), córkę Shaunę Jean (ur. 15 listopada 1960), syna Davida Jamesa „Jamiego” (ur. 15 maja 1962, zm. 17 października 2020 z powodu nowotworu wątroby[13]) i córką Amy Hart (ur. 22 października 1970). W 1985 Lola i Robert Redford rozwiedli się[14].

Spotykał się z brazylijską aktorką Sônią Bragą (1988), projektantką kostiumów Kathy O’Rear (1990-1995), która pracowała przy jego filmach – Rzeka wspomnień (A River Runs Through It, 1992) i Quiz Show (1994), i szwedzką aktorką Leną Olin (1990-1991). W 1999 roku romansował z niemiecką malarką Sibylle Szaggars, a 10 lat później, w 2009 ożenił się z nią[15].

Nagrody

  • 1961: Theater World Award: za rolę w spektaklu Niedziela w Nowym Jorku (Sunday in New York)
  • 1965: Złoty Glob: Najbardziej Obiecujący Gwiazdor; za rolę Inside Daisy Clover (1965)
  • 1974: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
  • 1976: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
  • 1977: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
  • 1980: Amerykańska Nagroda Reżyserów Ekranowych (Directors Guild of America Award): Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1980: National Board of Review Award: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1981: Oscar: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1981: Złoty Glob: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1994: Nagroda Cecila B DeMille 1994: New York Film Critics Circle Award: Best Picture, Quiz Show
  • 1995: Screen Actors Guild Lifetime Achievement Award

Odznaczenia

Filmografia

obsada aktorska

RokTytułRolaReżyserUwagi
1960Maverick (serial TV)Jimmy Colemanodc. 76: „Iron Hand”
Rescue 8 (serial TV)Danny Tilfordodc. 67: „Breakdown”
The Deputy (serial TV)Burt Johnsonodc. 31: „The Last Gunfight”
Playhouse 90Pułkownik Lottodc. 134: „In the Presence of Mine Enemies”
Tate (serial TV)John Torsettodc. 3: „The Bounty Hunter”
Tad Dundeeodc. 8: „Comanche Scalps”
Moment of FearObcyodc. 1: „The Golden Deed”
Perry Mason (serial TV)Dick Hartodc. 96: „The Case of the Treacherous Toupee”
The Iceman ComethDon ParrittTV
Duby smalone (Tall Story)baseballistaJoshua Logan
1961Route 66 (serial TV)Janoshodc. 35: „First-Class Mouliak”
Whispering Smith (serial TV)Johnnyodc. 2: „The Grudge”
Naked City (serial TV)Baldwin Larneodc. 60: „Tombstone for a Derelict”
1962The Twilight Zone (serial TV)Harold Beldonodc. 81: „Nothing in the Dark”
War Huntszeregowiec Roy LoomisDenis Sanders
1963Nietykalni (The Untouchables, serial TV)Jack Parkerodc. 103: „Snowball”
The VirginianMatthew Cordellodc. 34 (2.4): „A Killer in Town”
1965Ciemna strona sławy (Inside Daisy Clover)Wade LewisRobert Mulligan
Sytuacja beznadziejna... ale niezbyt poważna (Situation Hopeless ... But Not Serious)Kapitan Hank WilsonGottfried Reinhardt
1966Przeznaczone do likwidacji (This Property Is Condemned)Owen LegateSydney Pollack
Obława (The Chase)Charlie 'Bubber' ReevesArthur Penn
1967Boso w parku (Barefoot in the Park)Paul BratterGene Saks
1969Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and the Sundance Kid)Harry Longabaugh / The Sundance KidGeorge Roy Hill
Był tu Willie Boy (Tell Them Willie Boy Is Here)Zastępca szeryfa Christopher 'Coop' CooperAbraham Polonsky
Szaleńczy zjazd (Downhill Racer)David ChappelletMichael Ritchie
1970Mały Fauss i duży Halsy (Little Fauss and Big Halsy)Halsy KnoxSidney J. Furie
1972Jeremiah JohnsonJeremiah JohnsonSydney Pollack
Kandydat (The Candidate)Bill McKayMichael Ritchie
Diamentowa gorączka (The Hot Rock)John Archibald DortmunderPeter Yates
1973Żądło (The Sting)Johnny HookerGeorge Roy Hill
Tacy byliśmy (The Way We Were)Hubbell GardinerSydney Pollack
1974Wielki Gatsby (The Great Gatsby)Jay GatsbyJack Clayton
1975Trzy dni Kondora (Three Days of the Condor)Joseph Turner/KondorSydney Pollack
Wielki Waldo Pepper (The Great Waldo Pepper)Waldo PepperGeorge Roy Hill
1976Wszyscy ludzie prezydenta (All the President’s Men)Bob WoodwardAlan J. Pakula
1977O jeden most za daleko (A Bridge Too Far)Major Julian CookRichard Attenborough
1979Elektryczny jeździec (The Electric Horseman)Norman 'Sonny' SteeleSydney Pollack
1980Więzień Brubaker (Brubaker)Henry BrubakerStuart Rosenberg
1984Urodzony sportowiec (The Natural)Roy HobbsBarry Levinson
1985Pożegnanie z Afryką (Out of Africa)Denys Finch HattonSydney Pollack
1986Orły Temidy (Legal Eagles)Tom LoganIvan Reitman
1990Hawana (Havana)Jack WeilSydney Pollack
1992SneakersMartin „Marty” BishopPhil Alden Robinson
Incydent w Oglala (Incident at Oglala)NarratorMichael Apted
1993Niemoralna propozycja (Indecent Proposal)John GageAdrian Lyne
Klasa amerykańska (La Classe américaine)StevenMichel Hazanavicius, Dominique Mézerette
1996Namiętności (Up Close & Personal)Warren JusticeJon Avnet
1998Zaklinacz koni (The Horse Whisperer)Tom BookerRobert Redfordtakże producent i reżyser
2001Ostatni bastion (The Last Castle)Pułkownik generał Eugene IrwinRod Lurie
Zawód: Szpieg (Spy Game)Nathan D. MuirTony Scott
2004Rozrachunek (The Clearing)Wayne HayesPieter Jan Brugge
2005Niedokończone życie (An Unfinished Life)Einar GilkysonLasse Hallström
2006Pajęczyna Charlotty (Charlotte's Web)Koń Ike (głos)Gary Winick
2007Ukryta strategia (Lions for Lambs)Dr Stephen MalleyRobert Redfordtakże producent i reżyser
2012Reguła milczenia (The Company You Keep)Jim Grant/Nick SloanRobert Redfordtakże producent i reżyser
2013Wszystko stracone (All Is Lost)żeglarzJ.C. Chandor
2014Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (Captain America: The Winter Soldier)Alexander PierceAnthony i Joe Russo
2015A Walk in the WoodsBill BrysonKen Kwapis
Niewygodna prawda (Truth)Dan RatherJames Vanderbilt
2016Mój przyjaciel smok (Pete’s Dragon)Tato GraceDavid Lowery
2017OdkrycieThomas HarborCharlie McDowell
Nasze noceLouis WatersRitesh Batra
2018Gentleman z rewolwerem (The Old Man & the Gun)Forrest TuckerDavid Lowery

reżyser

Przypisy

  1. Robert Redford Actor, Director, Producer (ang.). TVGuide.com. [dostęp 2016-05-20].
  2. Robert Redford (niem.). FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-05-20].
  3. Overview for Robert Redford (ang.). TCM.com. [dostęp 2016-05-20].
  4. Robert Redford (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-20].
  5. Robert Redford – Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2016-05-20].
  6. Robert Redford (ang.). TV.com. [dostęp 2016-05-20].
  7. Robert Redford (ang.). Listal. [dostęp 2016-05-20].
  8. Robert Redford (ang.). Starpulse.com. [dostęp 2016-05-20].
  9. Robert Redford (wł.). MYmovies. [dostęp 2016-05-20].
  10. Baseball’s Naturals: There Goes Yet Another Roy Hobbs (ang.). NYTimes.com. [dostęp 2016-05-20].
  11. Robert Redford (cz.). Osobnosti.cz. [dostęp 2016-05-20].
  12. Czołowy amant, szpieg i rewolwerowiec Hollywood przechodzi na emeryturę. tvn24.pl. [dostęp 2018-08-07].
  13. "Ból po stracie dziecka jest niezmierzony". Nie żyje Jamie Redford, TVN24 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
  14. Redford: Barefoot in Lotus Land (ang.). The New York Times. [dostęp 2016-05-20].
  15. Who is Robert Redford dating? (ang.). Famous Hookups. [dostęp 2016-05-20].
  16. Piękny gest Obamy na koniec kadencji. Medale Wolności dla Michaela Jordana, Roberta De Niro, Diany Ross i.... gazeta.pl, 2016-11-23. [dostęp 2016-11-23].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Golden Globe icon.svg
Autor: User:Bryan Derksen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stylized silhouette of the Golden Globe award, for use as an icon.
Presidential Medal of Freedom (ribbon).png
Ribbon of Presidential Medal of Freedom
Robert Redford (cropped).jpg
Robert Redford at an event at the US Embassy in London.
Robert Redford 2005.jpg
Autor: Steve Jurvetson, Licencja: CC BY 2.0
American actor and director Robert Redford at the premiere of the documentary film The New Heroes. (Cropped from the original photograph)
Premiere @ da Googleplex
Robert Redford Barefoot in the park.jpg
Robert Redford in Barefoot in the Park
Chevalier Ordre de Leopold.png
Baretka Krzyża Kawalerskiego Orderu Leopolda (Belgia)