Robert Talarczyk

Robert Talarczyk
Ilustracja
Robert Talarczyk (2018, fot. P. Jendroska)
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1968
Katowice

Zawód

reżyser, aktor, scenarzysta

Lata aktywności

od 1992

Zespół artystyczny
Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Strona internetowa

Robert Talarczyk (ur. 21 stycznia 1968 w Katowicach) – polski reżyser, aktor teatralny i filmowy, scenarzysta, dramaturg, autor i tłumacz piosenek, dyrektor Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach.

Życiorys

Absolwent VII Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach. Ukończył studia na Wydziale Aktorskim we Wrocławiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego. Po studiach związany przez kilkanaście lat jako aktor z Teatrem Rozrywki w Chorzowie, w którym debiutował również jako reżyser (Ptasiek, 1998)[1]. Współpracował z teatrami instytucjonalnymi, prywatnymi i offowymi w Polsce oraz zagranicą. Tworzył też spektakle Teatru Telewizji TVP i Teatru Polskiego Radia. Jako reżyser realizował sceniczne debiuty tekstów Artura Pałygi i Weroniki Murek. Zrealizował kilkadziesiąt spektakli, spośród których wiele zostało laureatami bądź finalistami najważniejszych polskich festiwali i konkursów teatralnych, takich jak: Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Festiwal Prapremier, Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych „R@port” czy Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”[2]. W 2012 roku został zgłoszony do Paszportu „Polityki” w kategorii Teatr[3]. Jest laureatem Specjalnej Złotej Maski (Nagroda Artystyczna Marszałka Województwa Śląskiego) za kreatywność i wszechstronność umiejętności adaptatorskich, aktorskich i reżyserskich.

W latach 2005–2013 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Polskiego w Bielsku-Białej. Od września 2013 roku pełni funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach[4]. Jako dyrektor Teatru Śląskiego położył nacisk na twórczość związaną z tradycjami regionu i województwa śląskiego, za co został uhonorowany m.in. Cegłą z Gazety – nagrodą dla najważniejszych śląskich twórców kultury[5]. Zrealizowane przez niego spektakle, które dotyczą śląskiej tematyki to: Cholonek, Piąta strona świata, Wujek.81. Czarna ballada, Drach, Pokora i Nikaj. W latach 2013–2015 realizowany był w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego jego autorski cykl „Śląsk święty / Śląsk przeklęty”, w ramach którego swoje spektakle realizowali m.in. Arkadiusz Jakubik, Jacek Głomb, Ewelina Marciniak czy Ingmar Villqist[6].

Od 2018 roku pełni funkcję dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu „Open the Door” w Katowicach, którego był pomysłodawcą[7]. Od 2020 roku jest przewodniczącym kapituły Nagrody im. Kazimierza Kutza powołanej przez Miasto Katowice, Uniwersytet Śląski i Teatr Śląski.

Jako aktor występował m.in. w filmach Macieja Pieprzycy, Magdaleny Piekorz czy Małgorzaty Szumowskiej.

Pisze i tłumaczy teksty piosenek (m.in. Nicka Cave’a[8], Toma Waitsa[9] czy Jaromira Nohavicy[10]). W 2011 roku ukazała się jego debiutancka płyta Słowa[11].

W 2015 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[12], w 2017 Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”[13], natomiast w 2019 został laureatem Nagrody im. Wojciecha Korfantego[14]. Jest również laureatem VIII edycji Nagrody im. Zygmunta Hübnera Człowiek Teatru[15].

Reżyseria spektakli

Nagrody

  • 2002 – laureat Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego dla Młodych Twórców w dziedzinie kultury[71]
  • 2005 – Złota Maska w kategorii Spektakl Roku za spektakl Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny (współreżyseria Mirosław Neinert), Teatr Korez w Katowicach[72]
  • 2005 – Specjalna Złota Maska za kreatywność i wszechstronność umiejętności adaptacyjnych, aktorskich i reżyserskich w spektaklach Krzyk według Jacka Kaczmarskiego, Cholonek… i Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości[73]
  • 2008 – Nagroda Młodych Krytyków XVI Międzynarodowego Festiwalu Zderzenie za spektakl Intercity[74]
  • 2008 – Perła Sąsiadów, nagroda Festiwalu Teatrów Europy Środkowej Sąsiedzi w Lublinie za spektakl Cholonek…[75]
  • 2008 – Nagroda Główna Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni za spektakl Żyd[76], Teatr Polski w Bielsku-Białej
  • 2009 – Perła Sąsiadów, nagroda Festiwalu Teatrów Europy Środkowej Sąsiedzi w Lublinie za spektakl Szwejk[77], Teatr Polski w Bielsku-Białej
  • 2009 – Nagroda za reżyserię spektaklu Pomalu, a jeszcze raz! Teatr „Capitol” w Warszawie na Festiwalu Talia w Tarnowie[78]
  • 2010 – Nagroda Kabaretu Rak – HANYS za umiejętność łączenia działań aktora, reżysera i menadżera[79]
  • 2012 – Nagroda Tygodnia Kultury Śląska[80]
  • 2013 – Nagroda za najlepsze przedstawienie XIX edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej dla spektaklu Piąta strona świata[81]
  • 2013 – Cegła z Gazety – Nagroda im. Janoscha[82]
  • 2014 – Złota Maska za reżyserię spektaklu Piąta strona świata Kazimierza Kutza w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach[83]
  • 2014 – Złota Maska w kategorii Przedstawienie Roku – Piąta strona świata Kazimierza Kutza w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach[83]
  • 2014 – nagroda za reżyserię – za oryginalne przeniesienie do telewizji spektaklu teatru żywego planu „Piąta strona świata” na XIV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – Sopot 2014[84]
  • 2014 – nagroda za oryginalny współczesny polski tekst dramatyczny lub adaptację teatralną – za adaptację książki Kazimierza Kutza „Piąta strona świata” na XIV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – Sopot 2014[84]
  • 2017 – Złota Maska za najlepszy spektakl dla młodych widzów „W 80 dni dookoła świata. Tam i z powrotem”[85]
  • 2017 – srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis[86]
  • 2018 – Nagroda Honorowa im. Krzysztofa Zaleskiego za twórczość odrzucającą stereotypy i łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności za spektakl „Wujek.81.Czarna ballada” na XVIII Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – Sopot 2018[87]
  • 2019 – nagroda za najlepszą reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym "Baszta" w Kaliningradzie za spektakl "Kaczmarski. Cztery pory niepokoju" wyprodukowany w Teatrze im. Aleksandra Sewruka w Elblągu[88]
  • 2019 – Nagroda im. Wojciecha Korfantego[89]
  • 2020 – Nagroda Prezydenta Miasta Katowice w Dziedzinie Kultury[90]
  • 2021 – Człowiek Teatru. Nagroda im. Zygmunta Hübnera[91]
  • 2022 – „Promotor Polski", tytuł przyznawany przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska"[92]
  • 2022 – Nagroda im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt”[93]

Filmografia

  • 2005 – Barbórka jako Andrzej
  • 2006 – Kryminalni. Misja śląska jako Joachim Budny ps. „Grabarz”
  • 2006 – Kryminalni jako Joachim Budny ps. „Grabarz” (odc. 41–43 – Tryptyk śląski)
  • 2007 – U Pana Boga w ogródku jako Buncol, kapitan CBŚ i kierowca nadinspektora
  • 2008 – Senność
  • 2009 – Drzazgi
  • 2010 – Ewa jako Leon
  • 2018 – Twarz jako szwagier Jacka
  • 2020 - Listy do M. 4 jako Socha

Przypisy

  1. AKTORZY, www.teatr-rozrywki.pl [dostęp 2019-06-24].
  2. Telewizja Polska S.A, Sukces na festiwalu „Dwa Teatry. Nagroda dla spektaklu „Wujek 81. Czarna ballada”, katowice.tvp.pl [dostęp 2019-06-24] (pol.).
  3. Aneta Kyzioł, PASZPORTY 2012. Nominacje w kategorii TEATR, www.polityka.pl, 2012 [dostęp 2019-06-24] (pol.).
  4. Teatr Śląski – Zespół, teatrslaski.art.pl [dostęp 2019-06-24].
  5. Filip Ciślak / Grzegorz Pancherz, Polskie Radio Katowice Wiadomości | Cegła z gazety dla Roberta Talarczyka, www.radio.katowice.pl [dostęp 2019-06-24].
  6. Anna Ładuniuk, Śląska nie da się zamknąć na kłódkę. Rozmowa z Robertem Talarczykiem, „Dziennik Zachodni”, 20 maja 2016 [dostęp 2019-06-24].
  7. Teatr Śląski – Festiwal, teatrslaski.art.pl [dostęp 2019-06-24].
  8. UNDERGROUND na afiszu Teatru Rozrywki [dostęp 2019-06-24].
  9. Tamże.
  10. KOMETA, CZYLI TEN OKRUTNY WIEK XX na afiszu Teatru Korez [dostęp 2019-06-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-30].
  11. Izabela Mikrut, tu-czytam: Robert Talarczyk: Słowa, tu-czytam, 22 lutego 2011 [dostęp 2019-06-24].
  12. Nadanie odznaczeń. – Prawo.pl, www.prawo.pl [dostęp 2019-06-24].
  13. Katowice. 110. urodziny Teatru Śląskiego, www.e-teatr.pl [dostęp 2019-06-24].
  14. Związek Górnośląski: Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego A.D. 2019. zg.org.pl, 2019-10-08. [dostęp 2020-01-27]. (pol.).
  15. Warszawa. Nagroda "Człowiek Teatru 2021" i wyróżnienie "Złoty Prolog 2021" im. Zygmunta Hübnera przyznane | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2021-08-11] (pol.).
  16. Ptasiek, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  17. Instytut Teatralny, Dzieła wszystkie Szekspira - Teatr Rozrywki | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  18. Teatr Korez, teatrkorez.pl [dostęp 2022-05-05].
  19. Miłość Fedry, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  20. Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  21. Teatr Korez, teatrkorez.pl [dostęp 2022-05-05].
  22. Teatr Rozrywki w Chorzowie. Jesus Christ Superstar - o spektaklu., www.teatr.home.pl [dostęp 2022-05-05].
  23. Instytut Teatralny, Korowód wg Marka Grechuty - Teatr Polski | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  24. Allo! Allo!, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  25. Zła opinia - piosenki Georgesa Brassensa, bielsko.biala.pl [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  26. Pomalu, a jeszcze raz!, teatr-rozrywki.pl [dostęp 2022-05-05].
  27. Testament Teodora Sixta, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  28. Underground, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  29. Kometa, czyli ten okrutny wiek XX, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  30. Intercity, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  31. Żyd, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  32. Szwejk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  33. Teatr Korez, teatrkorez.pl [dostęp 2022-05-05].
  34. Popcorn, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  35. Moje drzewko pomarańczowe, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  36. Instytut Teatralny, Mistrz&Małgorzata Story - Teatr Polski | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  37. Instytut Teatralny, Bulwar zdradzonych marzeń - Gliwicki Teatr Muzyczny | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  38. Instytut Teatralny, Carmen. Sztuka na dziesięć telefonów komórkowych - Teatr Capitol | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  39. Ptaszek, teatrkamienica.pl [dostęp 2022-05-05].
  40. Monsters. Pieśni morderczyń, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  41. Amadeus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  42. Szwedzki stół, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  43. Tango Piazzolla - 2012, www.teatr-rampa.pl [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  44. Walizki pełne wody, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-05-05].
  45. Piąta strona świata, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  46. Spektakle - Opera Śląska, opera-slaska.pl [dostęp 2022-05-05].
  47. Instytut Teatralny, List do Pana Balzaka - Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  48. Instytut Teatralny, Lot nad kukułczym gniazdem - Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  49. Autorstwo zbiorowe „Snack story”, Szkoła Aktorska Teatru Śląskiego [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  50. Dubbing Street, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-10-21].
  51. Encyklopedia, Katowice-Turyn. Prapremiera sztuki Ireny Świtalskiej, Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  52. Katarzyna Pachelska, Spektakl Western o Ślązakach w Teksasie w Teatrze Śląskim już 27 czerwca, Dziennik Zachodni, 15 czerwca 2015 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  53. Instytut Teatralny, Sztuka mięsa - Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  54. NOSPR kameralnie / Historia Żołnierza - NOSPR, nospr.org.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  55. Redazione, I tre moschettieri. Il teatro a puntate, Abbanews, 11 lutego 2016 [dostęp 2022-10-21] (wł.).
  56. W 80 dni dookoła świata. Tam i z powrotem, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  57. Wujek.81. Czarna ballada, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  58. Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy - Inwazja jaszczurów, www.teatr.legnica.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  59. Terror, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2022-10-21].
  60. Himalaje, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  61. Drach, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  62. Inteligenci, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  63. Instytut Teatralny, Kaczmarski. 4 pory niepokoju - Teatr im. Aleksandra Sewruka | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  64. On wrócił, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  65. Boska, www.ludowy.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  66. Pokora, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  67. Nikaj — Teatr Zagłębia w Sosnowcu, teatrzaglebia.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  68. Jentl, Teatr Żydowski [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  69. Byk, Teatr Studio [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  70. 24. Letni Ogród Teatralny 2022, 2022.letniogrodteatralny.pl [dostęp 2022-08-29].
  71. Laureaci Nagród artystycznych Marszałka Województwa Śląskiego - Serwis Województwa Śląskiego, www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  72. Wręczono Złote Maski 2004 - Serwis Województwa Śląskiego, www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  73. Wręczono Złote Maski 2004 - Serwis Województwa Śląskiego, www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  74. Robert Talarczyk, teatr-rozrywki.pl [dostęp 2022-10-21].
  75. U.M. Lublin, Festiwal Teatrów Europy Środkowej „Sąsiedzi” - werdykt jury, lublin.eu [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  76. Posumowanie Raportu: nagroda dla "Żyda", trojmiasto.pl, 26 maja 2008 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  77. Festiwal Teatrów Europy Środkowej "Sąsiedzi" w Lublinie, Culture.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  78. Redakcja, Teatr Ludowy wygrał XIII Ogólnopolski Festiwal Komedii Talia, Warszawa Nasze Miasto, 18 października 2009 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  79. Redakcja, Wręczono Hanysy - nagrody kabaretu Rak [ZDJĘCIA], Nasze Miasto, 22 października 2010 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  80. Encyklopedia, Katowice. Nagroda Tygodnia Kultury Śląska dla Roberta Talarczyka, Scenografia Polska [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  81. Piąta strona świata, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  82. Telewizja Polska S.A, Robert Talarczyk laureatem tegorocznej Cegły Janoscha, katowice.tvp.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  83. a b Złote Maski 2014 - Serwis Województwa Śląskiego, www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  84. a b Festiwal "Dwa Teatry - Sopot 2014". Nagrody rozdane!, PolskieRadio.pl [dostęp 2022-10-21].
  85. Złote Maski 2016 - Serwis Województwa Śląskiego, www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  86. Teatr Śląski w Katowicach świętował 110. urodziny, dzieje.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  87. Telewizja Polska S.A, Sukces na festiwalu „Dwa Teatry. Nagroda dla spektaklu „Wujek 81. Czarna ballada”, katowice.tvp.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  88. Instytut Teatralny, Rosja. Robert Talarczyk najlepszym reżyserem Festiwalu "Baszta" | e-teatr.pl, Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  89. Redakcja, Nagrody imienia Wojciecha Korfantego dla tych, którzy Śląsk w sercu noszą. Znamy tegorocznych laureatów, Dziennik Zachodni, 21 listopada 2019 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  90. Nagroda w Dziedzinie Kultury, www.katowice.eu [dostęp 2022-05-05].
  91. ROBERT TALARCZYK LAUREATEM VIII EDYCJI NAGRODY IM. ZYGMUNTA HÜBNERA „CZŁOWIEK TEATRU 2021”. JĘDRZEJ PIASKOWSKI LAUREATEM II EDYCJI WYRÓŻNIENIA „ZŁOTY PROLOG 2021”, fundacjahubnera.org.pl [dostęp 2022-05-05].
  92. Promotorzy Polski ze Śląska reprezentują kulturę, naukę i biznes. Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego wyróżniła wybitne osobistości, magazynterazpolska.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  93. Wyborcza.pl, katowice.wyborcza.pl [dostęp 2022-10-21].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
Robert Talarczyk fot. P.Jendroska 2018.jpg
Autor: Przemysław Jendroska, Licencja: CC BY-SA 4.0
Robert Talarczyk, dyrektor Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach