Robotnicy

Robotnicy – opowiadanie Marka Hłaski, opublikowane po raz pierwszy w "Nowej Kulturze" w 1955 pod tytułem Most, a następnie już pod właściwym tytułem w 1956 w zbiorze Pierwszy krok w chmurach. Bohaterami utworu są robotnicy pracujący przy budowie mostu. W sierpniu 1955 opowiadanie zostało wyróżnione Nagrodą Pracy w konkursie literackim na V Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów o Pokój i Przyjaźń w Warszawie^[1].

Konstrukcja opowiadania opiera się na odwróceniu schematu typowej powieści produkcyjnej. Podobnie jak w produkcyjniakach, akcja koncentruje się wokół realizacji ważnej inwestycji. W utworach socrealistycznych praca jest dla zaangażowanych w nią osób źródłem satysfakcji, przyczynia się do budowy socjalizmu i integruje zaangażowane w nią jednostki, które stają się zgranym kolektywem. W Robotnikach jest odwrotnie – praca jest źródłem udręki i monotonii, a grupa pracowników rozpada się na zdenerwowane i zniechęcone jednostki. Zanegowane również zostaje stereotypowe optymistyczne zakończenie, typowe dla produkcyjniaków – u Hłaski zakończenie budowy mostu nie wiąże się z wesołością i poczuciem spełnienia, a z wściekłością i zniechęceniem^[2]. Zakończenie służy również obnażeniu fałszu języka oficjalnej propagandy – pompatyczne, pełne entuzjazmu przemówienie spikera radiowego, relacjonującego uroczystość otwarcia mostu, zostaje przerwane przez wulgarne przekleństwo wykrzyczane przez biorącego udział w budowie sekretarza partii^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Hłasko – retoryka grzechu i nawrócenia. W: Jerzy Jarzębski: Powieść jako autokreacja. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984. ISBN 83-08-01229-9.
• Joanna Pyszny Wstęp. W: Marek Hłasko: Pierwszy krok w chmurach ; Następny do raju. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydaw., 1999. ISBN 83-04-04460-9.