Rocco i jego bracia

Rocco i jego bracia
Rocco e i suoi fratelli
Ilustracja
Gatunek

Dramat sportowy[1], psychologiczny

Rok produkcji

1960

Data premiery

6 września 1960 (VIFF)
1963 (Polska)

Kraj produkcji

Włochy
Francja

Język

włoski

Czas trwania

177 min

Reżyseria

Luchino Visconti

Scenariusz

Luchino Visconti,
Enrico Medioli,
Suso Cecchi D’Amico,
Pasquale Festa Campanile,
Massimo Franciosa

Główne role

Alain Delon
Renato Salvatori
Annie Girardot
Katina Paksinu
Spiros Fokas
Claudia Cardinale
Max Cartier
Rocco Vidolazzi

Muzyka

Nino Rota

Zdjęcia

Giuseppe Rotunno

Scenografia

Mario Garbuglia

Kostiumy

Piero Tosi

Montaż

Mario Serandrei

Produkcja

Goffredo Lombardo

Wytwórnia

Les Films Marceau
Titanus

Dystrybucja

Titanus (Włochy)
Marceau-Cocinor (Francja)
Centrala Wynajmu Filmów (Polska)

Strona internetowa

Rocco i jego bracia (wł. Rocco e i suoi fratelli) – włosko-francuski dramat filmowy z 1960 roku w reżyserii Luchino Viscontiego. Film opowiada historię pochodzącej z Bascilicaty rodziny Parondi po ich przeprowadzce do Mediolanu. W roli tytułowego Rocco wystąpił Alain Delon, a ponadto w obsadzie znaleźli się Annie Girardot, Renato Salvatori, Max Cartier, Katina Paksinu, oraz Claudia Cardinale. Muzykę do filmu skomponował Nino Rota, a scenariusz napisali Visconti, Enrico Medioli, Suso Cecchi D’Amico, Massimo Franciosa oraz Pasquale Festa Campanile.

Premiera filmu miała miejsce 6 września 1960 w przedostatnim dniu 21. MFF w Wenecji. Dzień później, podczas rozdania nagród, film zdobył Nagrodę Specjalną Jury (druga co do rangi nagroda festiwalu) oraz Nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI)[2].

Rocco i jego bracia został bardzo dobrze odebrany przez krytykę i uchodzi za jeden z najlepszych filmów Viscontiego oraz za jedno z arcydzieł kina włoskiego[3][4]. Film okazał się także przepustką do wielkiej kariery dla Delona i Cardinale, którzy dzięki niemu osiągnęli wkrótce dużą popularność[5].

Geneza tytułu oraz nawiązania do innych dzieł

Tytuł Rocco i jego bracia jest hybrydą nazwy powieści Thomasa Manna Józef i jego bracia oraz imienia Rocco Scotellaro – włoskiego poety, który w swoich dziełach opisywał życie chłopów na południu Włoch[6]. Fabuła filmu zainspirowana została powieścią Giovanniego Testoro pt. Il ponte della Ghisolfa (pol. Most Ghisolfa), a ponadto fragmentami nawiązuje do Idioty Dostojewskiego oraz Józefa i jego braci[7].

Fabuła

Po śmierci ojca rodzina Parondi – matka Rosaria oraz czwórka jej synów (Simone, Rocco, Ciro oraz Luca), przeprowadza się do Mediolanu z wioski na południu Włoch. Zaraz po przybyciu do miasta, matka wraz z synami odwiedza najstarszego syna Vicenzo w domu rodziców jego narzeczonej Ginetty. Na miejscu Vicenzo informuje matkę o planach ślubu. Rodzina osiedla się w mediolańskiej kamienicy, synowie chwytają się dorywczych prac. W ich życiu pojawia się córka sąsiadów, prostytutka z Cremony Nadia. Gdy rodzina ustatkowuje się, Simone zaczyna karierę bokserską, wikłając się jednocześnie w różne przestępstwa. Sprowadza tym samym problemy na rodzinę, oddalając się od niej. Jego osoba odbierana jest inaczej przez każdego z członków rodziny, młodszy brat Rocco stara się mu pomóc i wyciągnąć go z jego kłopotów. W międzyczasie losy rodziny Parondi komplikują się, a jej członkowie imają się coraz to różnych zajęć i prac.

Obsada

  • Alain Delon jako Rocco Parondi
  • Achille Millo jako Rocco Parondi (głos)
  • Renato Salvatori jako Simone Parondi
  • Riccardo Cucciolla jako Simone Parondi (głos)
  • Annie Girardot jako Nadia
  • Valentina Fortunato jako Nadia (głos)
  • Katina Paksinu jako Rosaria Parondi
  • Cesarina Gheraldi jako Rosaria Parondi (głos)
  • Spiros Fokas jako Vicenzo Parondi
  • Claudia Cardinale jako Ginetta
  • Luisella Visconti jako Ginetta (głos)
  • Max Cartier jako Ciro Parondi
  • Rocco Vidolazzi jako Luca Parondi
  • Alida Cappellini jako Luca Parondi (głos)
  • Roger Hanin jako Duilio Morini
  • Gianni Bonagura jako Duilio Morini (głos)
  • Nino Castelnuovo jako Nino Rossi
  • Renato Terra jako Alfredo
  • Alessandra Panaro jako Franca
  • Fulvia Mammi jako Franca (głos)
  • Suzy Delair jako Luisa
  • Laura Adani jako Luisa (głos)
  • Paolo Stoppa jako Cerri

Źródło: [8]

Odbiór filmu oraz jego dalsze znaczenie

Premiera Rocco i jego braci miała miejsce podczas 21. MFF w Wenecji, gdzie film walczył w konkursie głównym o najważniejszą nagrodę festiwalu – Złotego Lwa. Choć ta ostatecznie trafiła w ręce André Cayatte’a za film Przejście Renu, Visconti odebrał drugą co do wartości nagrodę festiwalu – Nagrodę Specjalną Jury, jak również nagrodę FIPRESCI[9].

Rocco i jego bracia uzyskał przychylne recenzje krytyków filmowych. Chwalono rozmach formy, w szczególności zdjęcia Giuseppe Rotunno, oraz zawartą w filmie krytykę stereotypów męskości[5][7]. Niektóre negatywne opinie podkreślały nadmiar emocji i brak subtelności w scenach kulminacyjnych[7]. Na portalu Rotten Tomatoes, który agreguje recenzje zrzeszonych wokół ów portalu krytyków, film utrzymuje 91% pozytywnych recenzji z 23 napisanych (oznaczone jako świeże), oraz średnią ocenę w wyniku 8,1/10[10]. Amerykański krytyk oraz twórca przewodników i kronik filmowych, Leonard Maltin przyznał filmowi 3,5 gwiazdki na 4 możliwe. Pisał o tym, że film Viscontiego jest „zamaszystą i pięknie sfotografowaną przez Giuseppe Rotunno opowieścią o rodzinnej lojalności, wątpiącą w istotę niewinności”[11].

Po latach od premiery film uzyskał wielkie uznanie zarówno krytyki, jak i światowych twórców kina i uchodzi za jedno z największych osiągnięć twórczych Viscotniego[3]. Zauważono szczególny wpływ filmu na twórczość takich reżyserów jak Michael Cimino, Francis Ford Coppola, czy Martin Scorsese. Burzliwa relacja braci oraz styl reżyserii scen walk bokserskich w filmie Viscontiego zainspirowały Scorsese przy tworzeniu Wściekłego Byka, z kolei do scen rodzinnych i ich włoskiego klimatu nawiązywał Coppola w Ojcu chrzestnym, do którego muzykę skomponował częsty współpracownik Viscontiego, Nino Rota[12]. Na światowych listach najlepszych filmów wszech czasów Rocco i jego bracia pojawia się regularnie. W głosowaniu pisma Sight & Sound (2012) dzieło Viscontiego wyróżniło 7 krytyków (235. miejsce) oraz 6 reżyserów (107. miejsce)[13]. Na stronie TSPDT, która agreguje różne listy najlepszych filmów w historii, tworząc własny ranking tysiąca najlepszych, Rocco i jego bracia zajmuje 171. miejsce, będąc drugim najwyżej sklasyfikowanych dziełem Viscontiego, zaraz za Lampartem[14].

Przypisy

  1. Rocco i jego bracia – Najnowsze informacje. s. Wirtualna Polska. [dostęp 2017-08-01]. (pol.).
  2. Rocco i jego bracia (1960) – Nagrody. s. Filmweb. [dostęp 2017-08-01]. (pol.).
  3. a b Jessica Kiang: The Essentials: The 8 Best Luchino Visconti Films. 8 października 2015. s. IndieWire. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
  4. Pasquale Iannone: 10 great Italian films of the 1960s. 12 grudnia 2016. s. BFI. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
  5. a b Hamish Ford: Rocco and his Brothers. czerwiec 2010. s. Senses of Cinema. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
  6. Emanuel Levy: Rocco and His Brothers (1960): Visconti’s Masterpiece Starring Alain Delon and Annie Girardot. 11 lutego 2010. s. Emanuel Levy. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
  7. a b c Martin Scorsese: Martin Scorsese on Visconti’s Rocco and His Brothers. 3 lipca 2016. s. The Film Foundation. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
  8. Antonio Genna: ZONA CINEMA: "Rocco e i suoi fratelli". AntonioGenna.net. [dostęp 2022-11-03]. (wł.).
  9. MFF w Wenecji 1960. s. Filmweb. [dostęp 2017-08-01]. (pol.).
  10. Rocco and His Brothers (Rocco e i suoi fratelli) (1961). s. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
  11. Rocco and His Brothers (1961) – Overview. s. TCM. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
  12. Jonathan Jones: Count zero. 12 grudnia 2001. s. The Guardian. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
  13. Votes for ROCCO E I SUOI FRATELLI (1960). s. BFI. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
  14. TSPDT – 1,000 Greatest Films (Full List). s. They Shoot Pictures. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Alain Delon Rocco et ses frères 1.jpg
Alain Delon dans Rocco et ses frères de Luchino Visconti (1960)