Rodele
| osada | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2010[1]) | 196 |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Kod pocztowy | 11-410[2] |
| Tablice rejestracyjne | NKE |
| SIMC | 0469487 |
Położenie na mapie gminy Barciany _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Barciany") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego  | |
 54°11′05″N 21°22′33″E/54,184722 21,375833 | |
Rodele (niem. Rodehlen[3]) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Do sołectwa Rodele należą miejscowości (stan 2008 r.): Dębiany, Gumniska, Markławka i Rodele.
Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 591.
Historia
Nazwa wsi jest pochodzenia pruskiego: rodele - rudy. Wieś wymieniana była w dokumentach w 1419, podawana jest też data powstania wsi w roku 1427. Wieś lokowana była na prawie chełmińskim, a jedną ze służb rycerskich pełnił Tomasz Salmon. W roku 1437 czynsz z Rodel opłacany był z pięciu włók.
W okresie XVII-XIX w. była własnością rodu von Schwerin. W roku 1859 Adela von Schwerin otrzymała w prezencie ślubnym Rodele i Dębiany od swojej ciotki Sophie von Schwerin z domu von Dönhoff (ze Skandawy).
W roku 1913 Rodele razem z folwarkiem w Dębianach miały powierzchnię 643 ha. Właścicielem majątku w tym czasie i później był Werner von Alvensleben, po nim Ferdinad von Alvensleben do roku 1943 i wdowa po Ferdinandzie do stycznia 1945.
Po II wojnie światowej w Rodelech powstał PGR. Przed likwidacją PGR był to samodzielny zakład rolny funkcjonujący w ramach wielozakładowego PPGR Barciany. Do Zakładu Rolnego Rodele należały obiekty produkcyjne Gumniska i Markławka.
Pałac
Eklektyczny pałac w Rodelach wybudowany został w latach 1859-1861. Pałac wzniesiony został na rzucie prostokąta, jako budowla dwupoziomowa. Na osi wzdłużnej pałacu od strony frontowej i parku znajdują się dwa ryzality. Do reprezentacyjnego wejścia pałacu prowadzi wysoki podjazd. Z podjazdu przejście do pałacu przez podcień arkadawy pod rozległym tarasem. Duży tars znajduje się także od strony parku. Pałac przykryty jest dachem dwuspadowym. Na narożach dachu i ryzalitów umieszczone są oktogonalne sterczyny zakończone ozdobnymi detalami architektonicznymi.
Park wokół pałacu urządzony został w drugiej połowie XIX wieku. Na terenie parku krajobrazowego usytuowano dwa stawy i cmentarz rodowy.
Przed II wojną światową właścicielem pałacu była rodzina von Alvensleben. Po roku 1945 pałac użytkowany był przez PGR. Znajdowały się w nim biura i mieszkania pracownicze. W okresie użytkowania pałacu przez PGR przeprowadzono jego gruntowny remont. Pałac wraz z parkiem od roku 2001 jest własnością prywatną.
Przypisy
- ↑ GUS
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1093 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
Bibliografia
- Rudolf Grenz, "Der Kreis Rastenburg", Marburg/Lahn, 1976. (str. 35 - rok 1427, str. 309 - obszar w 1913 r.)
- "Kętrzyn z dziejów miasta i okolic", wyd. "Pojezierze", Olsztyn, 1978. (str. 219 - rok 1419)
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 189-190
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, (Wydanie III poszerzone i uzupełnione) Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6 (str. 212-214 pałac).
- Siedziba gminy: Barciany
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Przysiółki | |
| Osada leśna | |
| Integralne cz. miejscowości |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kętrzyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.37 N
- S: 53.92 N
- W: 21.00 E
- E: 21.62 E
Autor: Ralf Lotys (Sicherlich), Licencja: CC BY 3.0
Rodele (niem. Rodehlen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany.