Rodzaj angielskiego rzeczownika

Rodzaj w języku angielskim – sposób przedstawiania płci w języku angielskim. Zasadniczo rodzaj biologiczny przypisuje się ludziom i zwierzętom, dla przedmiotów istnieje rodzaj nieosobowy.

Rodzaj gramatyczny rzeczowników

W języku angielskim osoby płci męskiej przyjmują zaimek he, żeńskiej she, obiekty z nieistniejącą bądź nierozpoznaną płcią przyjmują zaimek nieokreślony it^[1].

Istnieje możliwość nadania rodzaju gramatycznego rzeczom bądź zwierzętom, zwłaszcza, jeśli przyjmuje się, że mają osobowość, inteligencję bądź uczucia. Zjawisko to spotyka się przede wszystkim w kontekście zwierząt domowych: psów, kotów, koni^[1]: Find the cat and let her out → Znajdź kota i go wypuść. Wiąże się ono również z odpowiednim dostosowaniem zaimka względnego: She's an old dog, who likes to sleep much → To stara suka, która lubi dużo spać.

Płeć gramatyczną mogą otrzymywać również pojazdy (samochody, motocykle). Marynarze często używają she w odniesieniu do łodzi i okrętów^[1]: She was an old ship → To był stary statek. Podobnie nazwy krajów mogą otrzymywać zaimek she, choć we współczesnej angielszczyźnie znacznie częściej używa się it: Poland has decided to increase her/its trade with Germany → Polska zdecydowała się zwiększyć swój handel z Niemcami.

Określanie płci

Tradycyjnie w angielszczyźnie form zaimka męskiego he/his/him etc. używa się w przypadku, gdy płeć osoby nie jest określona, albo gdy trzeba odnieść się zarówno do mężczyzn, jak i kobiet; forma ta używana jest przede wszystkim w stylu formalnym. Przez niektórych bywa uważana za seksistowską i bywa unikana; inni uznają, że daje przewagę jednej płci^[2][3]: If a student is ill, he must send his certificate.

Zaimek they często odnosi się do pojedynczych osób, jeśli są one nieokreślone. Dzieje się tak po wyrażeniach: someone, a person, nobody, whoever i podobnych^[3]: If anybody calls me this evening, tell them I am busy → Jeśli ktoś zadzwoni do mnie po południu, powiedz mu, że jestem zajęty. Nobody was late, were they?

Jako neutralnego pod względem płci zamiennika he i she używa się zaimka they^[4], choć forma ta budzi pewne kontrowersje i nie jest akceptowana przez część użytkowników angielszczyzny^[5]: Somebody wants to speak to you. – Tell them to leave me alone → Ktoś chce z tobą rozmawiać. → Powiedz mu, by mi dał spokój. Zjawisko to nie jest wcale nowe, pojawia się już w dziełach Geoffreya Chaucera^[2]. Kręgi liberalne są zdania, że użycie zaimka they w znaczeniu liczby pojedynczej pomogłoby rozwiązać problem seksizmu językowego w angielszczyźnie^[2].

Rzeczowniki z odrębnym rodzajem żeńskim

Niektóre rzeczowniki, zwłaszcza oznaczające zawody, mają odmienną liczbę mnogą^[1].

Przegląd form rzeczowników:

Rzeczowniki zakończone na -man nie mają swojego żeńskiego odpowiednika: fireman. spokesman; w takich przypadkach końcówkę -man zastępuje się czasami końcówką -person: spokesperson, chairperson. Choć słowa z końcówką -woman powoli wchodzą do użycia, nie ugruntowały się jeszcze w praktyce językowej. W niektórych sytuacjach jest możliwość zastąpienia rzeczownika innym, np. fireman → firefighter^[1].

Przypisy