Rodzimi użytkownicy języka esperanto

Rodzimi użytkownicy języka esperanto (esperanto: denaskaj Esperanto-parolantoj, denaskuloj) – osoby, dla których esperanto jest jednym z podstawowych języków i posługują się nim na co dzień. Są charakterystycznym zjawiskiem dla rodzin esperanckich.

Statystyki

W 1996 istniało 350 potwierdzonych przypadków rodzin, w których używano esperanto jako rodzimego języka^[1]. Szacunki stowarzyszeń wskazują, że w 2004 około tysiąc rodzin i dwa tysiące dzieci używało na co dzień języka esperanto^[2]. We wszystkich przypadkach użytkownicy esperanto byli dwujęzyczni lub znali jeszcze więcej języków i mówili zarówno w esperanto, jak i w języku lokalnym swoich rodziców. W niektórych przypadkach rodzice byli różnej narodowości, a esperanto był dla nich jedynym wspólnym językiem. W innych z kolei tylko jeden z rodziców uczył swoje dziecko esperanto.

Historia

Jednym z pierwszych przypadków rodzimego użytkowania esperanto była piątka dzieci brytyjskiego esperantysty Montagu Christie Butlera, żyjącego w latach 1884–1970. Niektóre rodziny przekazywały esperanto przez kilka pokoleń. Na początku XX wieku od urodzenia esperanto posługiwał się Daniel Bovet – włoski fizjolog i farmakolog, a także laureat Nagrody Nobla z 1957. W dwudziestoleciu międzywojennym na rodowitego esperantystę wychowany był pochodzący z Czechosłowacji Peter Ginz – młoda ofiara Holocaustu – zmarły w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Innym rodzimym użytkownikiem języka jest biznesmen George Soros – syn Tivadara Sorosa, wydawcy i pisarza esperanto.

Lista znanych rodzimych esperantystów

• Daniel Bovet
• Petr Ginz
• Kim J. Henriksen
• Ino Kolbe
• George Soros
• Paul Soros

Przypisy

Bibliografia

• Corsetti, Renato (1996). A mother tongue spoken mainly by fathers. Language Problems and Language Planning 20: 3, 263-73.
• Corsetti, Pinto, & Tolomeo (2004) „Regularizing the regular: The phenomenon of overregularization in Esperanto-speaking children”, Language Problems and Language Planning, 28:261–282.
• Jouko Lindstedt (January 2006). „Native Esperanto as a Test Case for Natural Language” (PDF). University of Helsinki – Department of Slavonic and Baltic Languages and Literatures.
• Cowan, Alison Leigh (December 16, 2010). „How Do You Say ‘Billionaire’ in Esperanto?”. The New York Times. Retrieved October 27, 2011.
• Ginz, Petr. Taglibro de Mia Frato: Memornotoj de Petr Ginz El la Jaroj 1941-1942. Kava-Pech, 2005.

Linki zewnętrzne

• Blog o ewolucji rodzimych użytkowników esperanta
• http://blogs.transparent.com/esperanto/3rd-gen-native-esperanto-speaker-nils/
• http://cityroom.blogs.nytimes.com/2010/12/16/how-do-you-say-billionaire-in-esperanto/
• http://www.delbarrio.eu/2008/05/speaking-esperanto-like-native.html
• http://www.ingentaconnect.com/content/jbp/lplp/1996/00000020/00000003/art00004