Rodzina Ferrara (f13)

Rodzina Ferrara, znana też jako Rodzina 13 – grupa greckich rękopisów minuskułowych przekazujących tekst Ewangelii, których daty przypadają na wieki XI-XV. Jej cechą charakterystyczną jest to, że Pericope adulterae umieszczana jest w Ewangelii Łukasza, a nie w Ewangelii Jana, brak tekstu Mt 16,2b-3 (znaki czasu), tekst Łk 22,43-44 (krwawy pot Jezusa) umieszczony został w Ewangelii Mateusza, za Mt 26,39[1]. Ustalono, że wszystkie one pochodzą z jednego przekazującego Ewangelie kodeksu majuskułowego, datowanego na VII wiek. Na czele grupy stoi kodeks minuskułowy 13, przechowywany teraz w Paryżu.

Historia

Rodzina została odkryta w 1877 roku przez T.K. Abbott i Williama Ferrara[2].

J. Rendel Harris sądził, że wiele wariantów grupy ma syryjskie pochodzenie ze względu na podobieństwo tekstualne do staro-syryjskiego przekładu[3].

Dalsze badania nad grupą prowadził Hermann von Soden w 1913. Kirsopp i Silva Lake (1941). Dzisiaj do grupy tej zaliczane są następujące minuskuły: Minuskuł 13, 69, 124, 346, 543, 788, 826, 828, 983, 1689 i 1709.

W 1924 roku B.H. Streeter zaproponował, że f13 przekazuje tekst cezarejski, różny od bizantyjskiego, zachodniego i aleksandryjskiego[4]. Pogląd ten podzielany jest przez część innych uczonych, ale nie wszystkich.

Warianty tekstowe charakterystyczne dla grupy

Mateusz 1,16

ω μνηστευθεισα παρθενος Μαριαμ εγεννησεν Ιησουν τον λεγομενον χριστον — Θ f13

Marek 9,41

επι τω ονοματι μου — f13 1344 ℓ 44mg syrpal
εν ονοματι — אc A B C* K L Π Ψ f1 892 Peszitta
εν τω ονοματι μου — D Δ Θ 28 565 700 1009 1216 1242 2174 ℓ 10 ℓ 32 ℓ 185 ℓ 313 ℓ 950 ℓ 1231 ℓ 1579mg ℓ 1599mg
εν ονοματι μου — א* C3 W X Π2 1010 1195 1230 1253 1365 1646 2148 Byz Lect

Łukasz 22,40

εισελθειν ] εμπεσειν

Jan 12,5

τριακοσιων (trzysta) ] διακοσιων (dwieście); wariant wspiera kodeks 1424[5];

Jan 12,41

δοξαν αυτου (chwały jego) ] δοξαν του θεου (chwały Bożej); wariant wspiera Codex Koridethi, copsa, copbo[6];

Jan 15,16

δω υμιν ] τουτο ποιησω, ινα δοξασθη ο πατηρ εν τω υιω

Jan 19,19

γεγραμμενον ] γεγραμμενον εβραιστι ελληνιστι ρωμαιστι

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Vaganay i Amphoux 2004 ↓, s. 22.
  2. ↑ Ferrar 1877 ↓.
  3. ↑ Kenyon 1912 ↓, s. 132.
  4. ↑ Streeter 1924 ↓.
  5. ↑ NA26 1991 ↓, s. 290.
  6. ↑ NA26 1991 ↓, s. 293.

Bibliografia

  • E. Nestle, E. Nastle, K. Aland: Novum Testamentum Graece. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. ISBN 3-438-05100-1. [w skrócie NA26]
  • T.K. Abbott, On an Attempt to Restore Uncial Ms. of the Gospels, Hermathena vol. I, 1874, pp. 313–331.
  • Barbara Aland, Klaus Wachtel: Text und Textwert der Griechischen Handschriften des Neuen Testaments, Volume V., Das Johannesevangelium, Testellenkollation der Kapital 1-10 Band 1.1, and 1.2.. New York: De Gruyter, 2005.
  • J. Rendel Harris: On the Origin of the Ferrar Group. Cambridge: 1893.
  • W.H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels. ed T.K. Abbott. Dublin: Macmillan, 1877.
  • Lake, Kirsopp & Silva. Family 13 (The Ferrar Group) The Text According to Mark, Studies and Documents 11, 1941.
  • Geerlings, Jacob. Family 13 – The Ferrar Group: The Text According to Matthew, Studies and Documents 19, 1961.
  • Geerlings, Jacob. Family 13 – The Ferrar Group: The Text According to Luke, Studies and Documents 20, 1961.
  • Geerlings, Jacob. Family 13 – The Ferrar Group: The Text According to John, Studies and Documents 21, 1962.
  • F.G. Kenyon: Handbook to the textual criticism of the New Testament. London: Macmillan, 1912.
  • Bruce M. Metzger. The Caesarean Text of the Gospels. „Journal of Biblical Literature”. Vol. 64, No. 4, s. 457–489, Dec. 1945. 
  • Hermann von Soden: Die Schriften des Neuen Testaments in ihrer ältesten erreichbaren Textgestalt hergestellt auf Grund ihrer Textgeschichte. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1913.
  • B.H. Streeter: The Four Gospels, a Study of Origins treating of the Manuscript Tradition, Sources, Authorship, & Dates. London: MacMillan, 1924.
  • Léon Vaganay, Christian-Bernard Amphoux: An Introduction to New Testament Textual Criticism. Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-42493-3.

Linki zewnętrzne

  • R. Waltz: Family 13. W: Encyclopedia of Textual Criticism [on-line]. Skypoint, 2007.