Rogóźno-Zamek

Rogóźno-Zamek

wieś
Wieża bramna zamku średniego
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	grudziądzki
Gmina	Rogóźno
Liczba ludności (III 2011)	428[1]
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	86-318[2]
Tablice rejestracyjne	CGR
SIMC	0848925
Położenie na mapie gminy Rogóźno Rogóźno-Zamek
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Rogóźno-Zamek
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Rogóźno-Zamek
Położenie na mapie powiatu grudziądzkiego Rogóźno-Zamek
53°31′16″N 18°57′31″E/53,521111 18,958611

Rogóźno-Zamek (niem. Roggenhausen) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Rogóźno, przy trasie drogi krajowej nr 16.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 428 mieszkańców^[1]. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Rogóźno.

Zamek krzyżacki

Plan zamku

Madonna szafkowa pochodząca z kaplicy zamkowej, k. XIV w., Germanisches Nationalmuseum, Norymberga

We wsi znajdują się ruiny zamku krzyżackiego. Zamek komturski wzmiankowany w 1285 r., został założony prawdopodobnie 10 lat wcześniej, na wzgórzu u ujścia Gardęgi (Gardei) do Osy. Szybko utracił znaczenie i od 1333 r. był siedzibą wójtostwa. W latach 1410 i 1414 został zajęty przez wojska polskie, ze zniszczeń się już nie podniósł. W 1454 r. został spalony przez wycofujących się Krzyżaków, następnie w czasach polskich do 1590 r. był siedzibą starostów królewskich, później zarządu ekonomii, lecz stan budowli nie był dobry. W 1628 r. część murów wysadzili Szwedzi. Większość zabudowań została rozebrana przez Prusaków po 1772 r., a cegły przeznaczono na budowę Twierdzy Grudziądz. Pierwotnie cały kompleks składał się z kwadratowego zamku górnego, zamku średniego i rozległego przedzamcza, na którym planowano założenie miasta. Jego widok budził podziw współczesnych, m.in. późniejszego cesarza Karola IV. Do dziś zachowała się monumentalna 7-kondygnacyjna wieża bramna zamku średniego, narożna wieżyczka i fragmenty murów. Na terenie przedzamcza w XIX w. wybudowano dwór. Przypuszczalnie z miejscowej kaplicy zamkowej pochodzi drewniana rzeźba Madonny szafkowej z końca XIV w., obecnie w zbiorach Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze. Ruiny zamku znajdują się na terenie rezerwatu przyrody Rogóźno Zamek.

Zobacz też

• Rezerwat przyrody Dolina Osy
• Rezerwat przyrody Rogóźno Zamek
• gromada Nowe Mosty
• Johannes von Kries

Przypisy

Bibliografia

• Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, pod red. Tadeusza Chrzanowskiego i Mariana Korneckiego, z. 7, Powiat grudziądzki, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974
• Ryszard Boguwolski, Andrzej Kola, Zamek pokrzyżacki w Rogóźnie, Grudziądz, Urząd Gminy w Rogóźnie, Muzeum w Grudziądzu, 1997, ISBN 83-901717-8-3
• Andrzej Pabian, Waldemar Rozynkowski, Zamki krzyżackie na ziemi chełmińskiej, Toruń, Wydaw. Naukowe Scriptor, 1997, ISBN 83-905595-3-6
• Ryszard Boguwolski, Lothar Hyss, Zamki krzyżackie powiatu grudziądzkiego = Burgen des Deutschen Ordens im Kreis Graudenz, Grudziądz, Muzeum w Grudziądzu, 2004, ISBN 83-88076-13-2
• Ryszard Boguwolski, Zamek konwentualny w Rogóźnie, "Kalendarz Grudziądzki", ISSN 1427-700X, 13, 2009