Rogóżka

Rogóżka
— wieś —
Wapiennik w Rogóżce datowany na 1934 r.
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Stronie Śląskie
Wysokość	560-740[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	0[2]
SIMC	0990706
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie Rogóżka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Rogóżka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Rogóżka
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Rogóżka
50°17′17″N 16°48′38″E/50,288056 16,810556

Ruiny kaplicy

Rogóżka (niem. Wolmsdorf) – zanikająca wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Stronie Śląskie, w górnym biegu części Konradki, w Krowiarkach^[1].

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Wieś powstała na początku XIV w. – w dokumencie z 1364 roku wymieniana była pod nazwą Wolframsdorf^[1]. W 1743 r. działał tu wapiennik przerabiający miejscowe złoże dolomitu na wapno palone^[1]. Eksploatacja dolomitu i marmuru utrzymywała się tu do lat 60. XX wieku^[1]. Po odkrywkowej kopalni pozostało duże wyrobisko. W XIX i XX wieku wieś funkcjonowała jako letnisko. Mimo znacznej wysokości, dzięki specyficznemu mikroklimatowi udawały się tutaj uprawy sadownicze, a nawet winorośli.

W 1945 r. wieś została włączona do Polski, uzyskując obecną nazwę. Jej mieszkańców wysiedlono do Niemiec. Osadnictwo polskie rozwijało się jednak słabo i obecnie wieś jest praktycznie opustoszała – zachował się tylko jeden zamieszkany do niedawna dom. O wielkości wsi świadczą jedynie ruiny i zdziczałe drzewa owocowe. Jeszcze w latach 90. XX w. widoczne były ruiny kaplicy, którą zniszczyło bliskie sąsiedztwo kopalni odkrywkowej.

W 2008 roku władze gminy Stronie Śląskie przeznaczyły tereny dawnej wsi na sprzedaż w prawie w całości^[3]. W sierpniu 2008 dziennik „Polska” poinformował^[4], że była żona biznesmena Jana Kulczyka, Grażyna, zamierza kupić Rogóżkę za cenę nie mniejszą niż 13 milionów złotych. Grażyna Kulczyk jest już właścicielką kilku hektarów ziemi w sąsiedniej wsi, w Konradowie. Po transakcji Rogóżka mogłaby zmienić nazwę; gazeta spekuluje, że mogłaby to być nazwa nawiązująca do nazwiska właścicieli.

W kwietniu 2016 wieś została sprzedana za 12,5 mln zł zarejestrowanej w powiecie poznańskim spółce Liasis^[5][6].

Turystyka

W Rogóżce zaprzestano całkowicie eksploatacji złoża marmuru pod koniec lat 90. XX wieku, m.in. z powodu odkrycia jaskini^[1]. Opustoszałe wyrobisko jest dobrym miejscem do pozyskania okazów skał i minerałów: marmuru, dolomitu i kalcytu. W pobliżu dobrze zachowana, ciekawa budowla poniemieckiego wapiennika^[1].

Jaskinie

4 listopada 1885 r. przy eksploatacji złoża marmuru odkryto w Rogóżce jaskinię, którą wówczas nazwano Wolmsdorferhöhle. Łączna długość jej chodników wynosiła około 350 m i znaleziono w niej liczne szczątki zwierząt plejstoceńskich. Jaskinię dokładnie przebadano pod kątem geologicznym, paleontologicznym i biologicznym oraz udostępniono do zwiedzania, co wydatnie poprawiło popularność wsi jako letniska. Była też ona celem licznych wycieczek z pobliskiego kurortu Lądka-Zdroju. W 1947 r. stan jaskini był bardzo dobry, jednak Polacy, nowi gospodarze tych terenów, wznowili tu eksploatację złoża, co doprowadziło w ciągu kilkunastu lat do całkowitego zlikwidowania jaskini. W 1962 r. zniszczono ją całkowicie.

21 kwietnia 1985 harcerze ze Stronia Śląskiego zajmujący się speleologią, z 6 Drużyny Harcerskiej „Trampy” – Dariusz Data, Dariusz Wyleciał, Robert Magierowski i Roman Zięba – odkryli i rozpoznali otwór nowej jaskini. Znajduje się on na ścianie wyrobiska, 41 m nad dnem doliny, zaledwie kilka metrów poniżej jego górnej krawędzi. Eksploracja prowadzona przez kolejne lata odkryła 270 m podziemnych korytarzy. Jaskinia ta istnieje do dziś pod nazwą Jaskinia na Ścianie (wcześniej „Jaskinia Załom”)^[1]. Jest zamknięta i zabezpieczona przed dewastacją.

Ludzie związani z Rogóżką

• Franz Joseph Wagner – malarz pejzażysta, urodzony w roku 1886 w Rogóżce.

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ​ISBN 83-7005-341-6​
• Krzysztof R. Mazurski Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, SUDETY Oficyna Wydawnicza Oddziału Wrocławskiego PTTK, Wrocław 1995, ​ISBN 83-85550-48-8​.
• Jaskinie Sudetów praca zbiorowa pod red. Mariana Puliny, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi, Warszawa 1996, ​ISBN 83-900997-9-9​.
• Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. 40 lat eksploracji, badań, ochrony i turystyki praca zbiorowa pod red. Wojciecha Ciężkowskiego, Wydawnictwo „Maria”, Wrocław-Kletno 2006, ​ISBN 83-60478-16-3​.