Rogatka Bródnowska

Rogatka Bródnowska
Rogatka Wileńska
Symbol zabytku nr rej. A-903 z 5.03.2010
Ilustracja
Widok od strony ulicy Starzyńskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. 11 listopada 68, 03-445 Warszawa

Typ budynku

pawilon

Architekt

Wiktor Junosza-Piotrowski

Kondygnacje

1

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Rogatka Bródnowska”
Ziemia52°16′01,32″N 21°02′17,05″E/52,267033 21,038069

Rogatka Bródnowska – wartownia wojsk carskich, podczas II wojny światowej siedziba radzieckiego Wojskowego Trybunału Wojennego i radzieckiej prokuratury w Warszawie.

Charakterystyka

Budynek nazywany był również rogatką Wileńską. Usytuowany jest na rogu ulic 11 listopada i Szwedzkiej, przy wiadukcie z linią kolejowa nr 9, na Nowej Pradze w Warszawie. Powstał według projektu Wiktora Junoszy-Piotrowskiego[1].

Historia

Początkowo budynek pełnił funkcje kordegardy – rogatki przy drodze prowadzącej na Bródno, a zarazem wartowni kontrolującej pobliski trakt kolejowy. Podczas krótkiej okupacji niemieckiej podczas I wojny światowej, Niemcy zorganizowali w nim mieszkania a na posesji działał miejski skład kamienia brukowego na potrzeby dynamicznie rozwijającej się wówczas dzielnicy. Pod koniec II wojny światowej, po zajęciu prawobrzeżnej Warszawy w 1944 roku przez Armię Czerwoną, NKWD zorganizowała w budynku Wojskowy Trybunał Wojenny. Rezydowała tu również sowiecka prokuratura działająca w trybie doraźnym. Położona obok – przy dzisiejszej ulicy 11 listopada 66 – kamienica, pełniła rolę obiektu śledczego, w którym funkcjonariusze NKWD lub Smiersza prowadzili przesłuchania. Skazanych przed egzekucjami przetrzymywano w piwnicach kamienicy na rogu ulic Strzeleckiej i Środkowej (Strzelecka 8). Rozstrzeliwanych zaś grzebano u podnóża pobliskiego nasypu kolejowego[1][2][3].

Stan obecny

Od wielu lat budynek jest pustostanem, podobnie jak związana z historią rogatki sąsiednia kamienica przy ulicy 11 listopada 66. Materialnym upamiętnieniem zbrodniczej działalności Sowietów w tym miejscu jest odsłonięta w 2013 roku tablica pamiątkowa, znajdująca się pomiędzy oknami na fasadzie z głównym wejściem. Od dziesięciu lat rogatka jest stałym punktem podczas społecznych obchodów Dnia Żołnierzy Wyklętych – 1 marca[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Tabliczka #279, armiakrajowa.org.pl [dostęp 2021-03-06].
  2. ↑ Gdzie NKWD i UB katowało polskich żołnierzy, www.rp.pl [dostęp 2021-03-06] (pol.).
  3. ↑ IPN-KŚZpNP, Warszawa- Placówka NKWD, Śladami zbrodni [dostęp 2021-03-06] (pol.).
  4. ↑ Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, www.muzeumwp.pl [dostęp 2021-03-06].

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Warszawa 11 listopada 68.JPG
Autor: Marcin Białek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zabytkowy dom przy ul. 11 listopada 68 w Warszawie z 1915 r. nr rej.: A-903 z 5.03.2010