Roger Louis Schütz-Marsauche

Roger Louis Schütz-Marsauche
Ilustracja
Brat Roger, Budapeszt 1991
Data i miejsce urodzenia

12 maja 1915
Provence, Szwajcaria

Data i miejsce śmierci

16 sierpnia 2005
Taizé, Francja

Miejsce spoczynku

Taizé

Strona internetowa
(c) Bundesarchiv, B 145 Bild-F043918-0009 /
creator QS:P170,Q88877210
/ CC-BY-SA 3.0
Brat Roger, Frankfurt 1974
Brat Roger w Taizé, 2003
Miejsce pochówku brata Rogera, cmentarz w Taizé 2006
Tablica upamiętniająca Brata Rogera na kościele NMP na Piasku we Wrocławiu

Brat Roger Schütz, właśc. Roger Louis Schütz-Marsauche (ur. 12 maja 1915 w szwajcarskiej wsi Provence, w kantonie Vaud, zm. 16 sierpnia 2005 w Taizé) – ewangelicki duchowny, założyciel wspólnoty z Taizé.

Młodość

Roger Schütz urodził się jako dziewiąte dziecko Charlesa i Amélie z domu Marsauche. Miał starszego brata i siedem sióstr. Oboje rodzice byli wyznania ewangelicko-reformowanego. Ojciec (Szwajcar) pracował jako pastor, matka (Francuzka) zajmowała się domem. W młodości Roger przez kilka lat chorował na gruźlicę.

Studia

W latach 1936-1940 studiował teologię w Lozannie i w Strasburgu. W 1939 został prezesem Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Studentów w Lozannie. Z jego inicjatywy powstała tzw. Wielka Wspólnota, w ramach której organizowano rekolekcje oraz dyskusje teologiczne.

Pierwszy pobyt we Francji (II wojna światowa)

Po klęsce Francji zdecydował się wyjechać do tego kraju, aby pomagać ofiarom wojny. W sierpniu 1940 roku zamieszkał w wiosce Taizé we francuskiej Burgundii, leżącej o kilka kilometrów od linii demarkacyjnej dzielącej Francję. W zakupionym domu udzielał schronienia uchodźcom politycznym i Żydom, którym groziła śmierć z rąk hitlerowców. Współpracował z księżmi i pastorami zaangażowanym w ruch oporu. Poznał w tym czasie pioniera francuskiego ekumenizmu ks. Paula Couturiera. W 1941 przygotował pierwszą broszurę, w której starał się naszkicować ideał życia wspólnego, zatytułowaną Communaute de Cluny - Notes explicátives (Uwagi wyjaśniające). W listopadzie 1942 zagrożony aresztowaniem pozostał w Genewie.

Początki wspólnoty (Genewa)

Po opuszczeniu Taizé zamieszkał w Genewie w mieszkaniu swoich rodziców. Lektura Uwag wyjaśniających zainspirowała dwóch studentów Maxa Thuriana i Pierre Souvairana do przyłączenia się do Rogera w jego poszukiwaniach. Wkrótce dołączył do nich Daniel de Montmollin. Razem zamieszkali w genewskim mieszkaniu, rozpoczynając wspólną pracę i modlitwę, którą przygotowywali w pobliskiej katedrze. W 1943 Roger napisał pracę dyplomową Ideał monastyczny sprzed świętego Benedykta i jego zgodność z Ewangelią, kończąc formalnie edukację uniwersytecką, a w 1944 opublikował pracę Introduction á la vie communautaire (Wprowadzenie do życia wspólnotowego), w której kontynuował poszukiwania właściwej formuły dla Wspólnoty. 16 lipca 1944 został ordynowany na pastora w Neuchatel.

Powrót do Taizé

Jesienią 1944 przyjechał ponownie razem z towarzyszami do Taizé. Włączył się w pomoc jeńcom niemieckim przebywającym w pobliskich obozach. Z pomocą siostry Genevieve przygarnął razem z przyjaciółmi grupę sierot wojennych. Od 1948 uzyskał zgodę na korzystanie z katolickiego, opuszczonego kościółka romańskiego w Taizé. W Niedzielę Wielkanocną 1949 złożył razem z sześcioma braćmi śluby wieczyste, które dotyczyły celibatu, wspólnoty posiadanych dóbr oraz uznania posługi przeora. Równocześnie został pierwszym przeorem Wspólnoty.

Lata 50. i 60.

Aktywnie włączył się w poszukiwania ekumeniczne, równocześnie poszukując najlepszej możliwej formuły dla życia Wspólnoty. Zimą 1952/1953 przygotował Regułę Taizé, później wielokrotnie zmienianą. Nawiązał bliski kontakt z arcybiskupem Lyonu, kardynałem Gerlier, dzięki któremu poznał Jana XXIII. Razem z bratem Maxem Thurianem został zaproszony jako obserwator na obrady Soboru Watykańskiego II. Poznał wówczas bliżej wielu biskupów latynoamerykańskich, w tym Dom Heldera Camarę, pod wpływem czego zainicjował Operację „Nadzieja”, mającą na celu pomoc materialną dla inicjatyw dla ludzi najbiedniejszych. W tym samym czasie zaprzyjaźnił się także z Patriarchą Konstantynopola Atenagorasem oraz sekretarzem generalnym Światowej Rady Kościołów Eugenenem Carson Blake'em.

Lata 70. i 80.

W 1970 ogłosił w Taizé tzw. Sobór Młodych, otwarty po przygotowaniach w 1974, zgromadził na trzydniowym spotkaniu wiele tysięcy młodych z całego świata. Od drugiej połowy lat 70. razem z braćmi wiele podróżował, odwiedzając i żyjąc przez dłuższe okresy czasu w ubogich częściach świata, m.in. w Kalkucie, gdzie poznał Matkę Teresę, w Chile, w Hongkongu, w Republice Południowej Afryki i na Haiti. Podróżował także do krajów Europy Wschodniej, m.in. do Polski, którą pierwszy raz odwiedził w 1973. Na zaproszenie bp Herberta Bednorza uczestniczył kilkakrotnie w Pielgrzymce Ludzi Pracy do Piekar Śląskich. Zaprzyjaźnił się ze środowiskiem Tygodnika Powszechnego, m.in. Anną i Jerzym Turowiczami. Otrzymał doktorat honoris causa Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie w 1986.

W 1978 r. zainicjował coroczne Europejskie Spotkania Młodych, odbywające się do dzisiaj na przełomie starego i nowego roku w różnych miastach całej Europy. Z okazji każdego ze spotkań przygotowywał list do uczestników. Opublikował również kilka tomów dzienników.

Brat Roger otoczony dziećmi w czasie modlitwy podczas Europejskiego Spotkania Młodych w Barcelonie

Lata 90. i początek XXI wieku

W tym okresie stopniowo ograniczał aktywność z uwagi na wiek i stan zdrowia. Uczestniczył w synodzie poświęconemu życiu konsekrowanemu (1992), był gościem Synodu dla Biskupów Europy (1999) W dalszym ciągu przygotowywał listy dla uczestników spotkań młodych, uczestniczył w codziennym życiu Taizé, gdzie po wieczornej modlitwie pozostawał w kościele, aby rozmawiać z pielgrzymami.

Śmierć

Roger Louis Schütz-Marsauche zginął 16 sierpnia 2005 w Taizé w wyniku morderstwa. Do ataku doszło podczas wieczornych modlitw w siedzibie wspólnoty. Sprawczynią była 36-letnia Rumunka. Zaatakowała ona nożem brata Rogera, który zmarł kilkanaście minut później. Sprawczyni została natychmiast obezwładniona i przekazana policji. Zamach zszokował całą Francję i świat chrześcijański[1]. Sprawczyni zamachu została uznana za niepoczytalną i została umieszczona w specjalistycznym ośrodku psychiatrycznym w Dijon. Motywy jej ataku nie są znane, podczas procesu wielokrotnie zmieniała zeznania, mówiąc m.in., że próbowała ocalić współzałożyciela wspólnoty przed spiskiem masońskim, że zabiła go w zemście za skandale pedofilskie w kościołach chrześcijańskich, a także, że za zamachem nie stała ona lecz Irlandzka Armia Republikańska[2][3].

Konwersja?

W 2006 francuski historyk Yves Chiron opublikował artykuł, w którym stwierdził, że brat Roger na początku lat 70. przeszedł na katolicyzm. Wspólnota Taizé zaprzeczyła jednak stanowczo takim pogłoskom[4]. Sam brat Roger w 1980, podczas jednego z europejskich spotkań młodych w Rzymie, stwierdził publicznie w obecności Jana Pawła II: „Znalazłem moją chrześcijańską tożsamość jednając w sobie samym wiarę mego pochodzenia z tajemnicą wiary katolickiej, nie zrywając z nikim komunii” .

Brat Roger szerzył ideę ekumenizmu zapraszając młodych z różnych wyznań chrześcijańskich na noworoczne Europejskie Spotkania Młodych. Budapeszt, 1991/1992

Wizja jedności Kościoła

Brat Roger nie miał ambicji formułowania spójnego programu teologicznego lub duszpasterskiego. Unikał też rozważań teoretycznych. Niewątpliwie jednak w centrum jego życia znajdowała się kwestia odnowy życia chrześcijańskiego oraz dążenie do jedności chrześcijan. Mocno podkreślał wagę modlitwy, zdając sobie równocześnie sprawę z wyzwań współczesnego świata, w szczególności sekularyzmu i postępującego zubożenia ekonomicznego i duchowego. Podjęcie tych wyzwań uważał za oczywiste zadanie chrześcijan. Unikał formułowania nakazów i zakazów, starając się stworzyć przestrzeń przyjeżdżającym do Taizé dla poszukiwań w wolności. Charakterystyczne dla jego języka były takie słowa jak "prostota", "zaufanie", "życie w Komunii", "solidarność". W poszukiwaniach ekumenicznych starał się wskazywać na wspólne elementy wiary różnych wyznań chrześcijańskich, pozwalające na wspólną modlitwę oraz możliwość współpracy ekumenicznej w życiu społecznym. Chociaż pozostał protestantem (ewangelikiem reformowanym), akcentował istotność posługi papieża jako "powszechnego pasterza jedności" oraz rolę Marii, matki Jezusa w wyznawaniu wiary.

Publikacje

  • Communaute de Cluny – Notes explicátives (Uwagi wyjaśniające), 1941
  • L’ideal monacal jusqu’a saint Benoit et sa conformite avec L’Evangelie (Ideał monastyczny sprzed świętego Benedykta i jego zgodność z Ewangelią), 1943
  • Introduction á la vie communautaire (Wprowadzenie do życia wspólnotowego), 1944
  • La Régle de Taizé (Reguła Taizé), 1952
  • Vivre l’aujourd’hui de Dieu (Żyć Bożym dzisiaj), (fragmenty po polsku w: Jego miłość jest ogniem, Katowice 1990), 1958
  • L’unité, espérance de vie (Jedność, nadzieją życia), (fragmenty po polsku w: Jego miłość jest ogniem, Katowice 1990), 1962
  • Dynamique du provisoire (Dynamika tymczasowości), (fragmenty po polsku w: Jego miłość jest ogniem, Katowice 1990), 1965
  • Unanimité dans le pluralisme (Jednomyślność w pluralizmie), 1966
  • Violence des pacifiques (Walka ludzi pokoju), (wyd. polskie Paryż 1974), 1968
  • Journal: Ta fête soit sans fin 1967-70 (Niech twoje święto trwa bez końca – I tom dzienników ), dziennik luty 1969 – maj 1970 (wyd. polskie Warszawa 1982), 1971
  • Journal: Lutte et contemplation 1970-72 (Walka i kontemplacja – II tom dzienników), dziennik maj 1970 – kwiecień 1972 (wyd. polskie w: Niech twoje święto trwa bez końca, Warszawa 1982), 1973
  • Journal: Vivre l’inespéré 1972-74 (Przeżywać nieoczekiwane – III tom dzienników), dziennik maj 1972 – wrzesień 1974 (wyd. polskie w: Niech twoje święto trwa bez końca, Warszawa 1982), 1976
  • Journal: Etonnement d’un amour 1974-76 (Zadziwienie miłością – IV tom dzienników), dziennik wrzesień 1974 – grudzień 1976 (fragmenty po polsku w: Jego miłość jest ogniem, Katowice 1990), 1979
  • Journal: Fleurissent les déserts du coeur 1977-79 (Niech zakwitną pustynie serca – V tom dzienników), dziennik 1977 – 1979 (fragmenty po polsku w: Jego miłość jest ogniem, Katowice 1990), 1982
  • Journal: Passion d’une attente 1979-81 (Pasja oczekiwania – VI tom dzienników), dziennik 1979 – 1981 (fragmenty po polsku w: Jego miłość jest ogniem, Katowice 1990), 1985
  • Le sources de Taizè (wyd. polskie Miłość ponad wszelką miłość, Źródła Wspólnoty z Taizé, Poznań 1991, następnie Źródła Taizé: Bóg chce naszego szczęścia, Poznań 2001), 1980, 2001
  • Son amour est un feu (wydanie polskie Jego miłość jest ogniem, Katowice 1990), 1988
  • En tout la paix du coeur (wyd. polskie Zachować we wszystkim pokój serca Warszawa 1995, następnie Pokój serca Warszawa 2009), 1995
  • Dieu ne peut qu’aimer (wyd. polskie Bóg może tylko kochać, Warszawa 2005), 2001
  • Pressens-tu un bonheur? (wyd. polskie Czy widzisz przed sobą szczęście?, Warszawa 2006), 2005

Publikacje z Matką Teresą z Kalkuty

  • Le Chemin de Croix (wyd. polskie Droga Krzyżowa, Warszawa 1986), 1986
  • Marie, merè de rèconciliations (wyd. polskie Maryja Matka Pojednania, Katowice 1988), 1987
  • La Prière, fraîcheur d’une source (wyd. polskie Modlitwa. Źródło współczującej miłości Kraków 1994, Poznań 2009), 1992

Listy

  • List do Ludu Bożego. List napisany wspólnie z młodzieżą na otwarcie Soboru Młodych w 1974 roku. (w: Gość Niedzielny 46/1974)
  • Żyć tym co niespodziewane. List napisany na otwarcie Soboru Młodych w 1974 roku. (w: W drodze 3/1975)
  • II List do Ludu Bożego. List z Kalkuty. List napisany wspólnie z młodzieżą w Kalkucie 01.12.1976 roku. Ogłoszony 05.12.1976 roku w Paryżu w katedrze Notre-Dame.
  • List Soboru Młodych do wszystkich pokoleń. List napisany wspólnie z młodzieżą w 1977 roku.
  • Przedsięwzięcia (postanowienia) Soboru Młodych na rok 1979. List napisany w 1979 roku w Afryce – Mathare Valley. Zawiera tekst napisany wspólnie z młodzieżą oraz tekst napisany indywidualnie przez brata Rogera pod tytułem Zadziwienie miłością.
  • List na rok 1979. List z Afryki (Mathare Valley). Zadziwienie miłością. List napisany na 1 Europejskie Spotkanie Młodych w Paryżu.
  • List na rok 1980. List z Chille (Temuco). List do wszystkich wspólnot. Zawiera tekst napisany wspólnie z młodzieżą oraz tekst napisany indywidualnie przez brata Rogera pod tytułem Drogi pielgrzyma.
  • Drogi pielgrzyma. List napisany na 2 Europejskie Spotkanie Młodych w Barcelonie.
  • List na rok 1981. List z Włoch. List napisany na 3 Europejskie Spotkanie Młodych w Rzymie.
  • List na rok 1982. List z Warszawy. List napisany na 4 Europejskie Spotkanie Młodych w Londynie.
  • List na rok 1983. List z Katakumb. Wezwanie do Kościołów. List napisany na 5 Europejskie Spotkanie Młodych w Rzymie.
  • List na rok 1984. List z Haiti. List napisany na 6 Europejskie Spotkanie Młodych w Paryżu.
  • List na rok 1985. List z Pustyni. List napisany na 7 Europejskie Spotkanie Młodych w Kolonii. W liście tym zawarte: List do tych, którzy uważają, że niczego w życiu nie dokonali, List do dzieci.
  • List na rok 1986. List z Madrasu. List napisany na 8 Europejskie Spotkanie Młodych w Barcelonie. W liście tym zawarte: List do małej wspólnoty, List do dzieci i do tych, którzy potrafią je słuchać.
  • List na rok 1987. List do tych, co szukają źródeł. O życiu wewnętrznym. List napisany na 9 Europejskie Spotkanie Młodych w Londynie. W liście tym zawarty: List do młodego człowieka cierpiącego w opuszczeniu.
  • List na rok 1988. List z Etiopii. List napisany na 10 Europejskie Spotkanie Młodych w Rzymie.
  • List na rok 1989. List z Rusi. W roku tysiąclecia rosyjskich chrześcijan.. List napisany na 11 Europejskie Spotkanie Młodych w Londynie oraz Światowe Spotkanie Młodych w Madrasie. (w: Niedziela 15/1989)
  • List na rok 1990. Źródła zaufania. List napisany na 12 Europejskie Spotkanie Młodych we Wrocławiu.
  • List na rok 1991. List z Pragi. List napisany na 13 Europejskie Spotkanie Młodych w Pradze oraz Światowe Spotkanie Młodych w Manilii.
  • List na rok 1992. Miłość, źródło wolności. List napisany na 14 Europejskie Spotkanie Młodych w Budapeszcie.
  • List na rok 1993. Zbudź się do radości. List napisany na 15 Europejskie Spotkanie Młodych w Wiedniu.
  • List na rok 1994. Stale na nowo zaczynać. List napisany na 16 Europejskie Spotkanie Młodych w Monachium.
  • List na rok 1995. Zadziwienie miłością. List napisany na 17 Europejskie Spotkanie Młodych w Paryżu.
  • List na rok 1996. Wybrać miłość. List napisany na 18 Europejskie Spotkanie Młodych we Wrocławiu.
  • List na rok 1997. Od zwątpienia do jasności komunii. Zbliżamy się do roku 2000: żyjmy na co dzień pojednaniem. List napisany na 19 Europejskie Spotkanie Młodych w Stuttgarcie. W liście tym zawarty: Apel do młodych pokoleń.
  • List na rok 1998. Radość niewysławiona. List napisany na 20 Europejskie Spotkanie Młodych w Wiedniu.
  • List na rok 1999. List z Taizé 1999 – 2001. List napisany na 21 Europejskie Spotkanie Młodych w Mediolanie.
  • List na rok 2000. Zadziwienie radością. List 2000. List napisany na 22 Europejskie Spotkanie Młodych w Warszawie.
  • List na rok 2001. Czy widzisz przed sobą szczęście? List napisany na 23 Europejskie Spotkanie Młodych w Barcelonie.
  • List na rok 2002. Kochaj i powiedz to swoim życiem. List napisany na 24 Europejskie Spotkanie Młodych w Budapeszcie.
  • List na rok 2003. Bóg zawsze kocha. List napisany na 25 Europejskie Spotkanie Młodych w Paryżu.
  • List na rok 2004. U źródeł radości. List 2004. List napisany na 26 Europejskie Spotkanie Młodych w Hamburgu.
  • List na rok 2005. Przyszłość pełna pokoju. List 2005. List napisany na 27 Europejskie Spotkanie Młodych w Lizbonie.
  • List na rok 2006. List niedokończony. List pisany na 28 Europejskie Spotkanie Młodych w Mediolanie.

Nagrody i wyróżnienia

Bibliografia

  • Sabine Laplane, Brat Roger z Taizé. Rozumieć sercem, tyt. oryginału Prier 15 jours avec frère Roger de Taizé, wyd. eSPe, Kraków 2011
  • K. Spink, Brat Roger, Założyciel Taizé, tyt. oryginału The Universal Heart. The life and vision of Brother Roger of Taizé), wyd. Znak, Kraków 2007
  • J.M. Paupert, Taizé i Kościół jutra, tyt. oryginału Taizé et l'eglise de demain, wyd. IW PAX, Warszawa 1969
  • O. Clement, Taizé. Szukanie sensu życia, tyt. oryginału Taizé. Un sens a la vie, wyd. "W drodze", Poznań 1999
  • Wybrać miłość. Brat Roger z Taizé 1915-2005, tyt. oryginału Choisir d'aimer. Frére Roger de Taizé 1915-2005, wyd. Wydawnictwo Świętego Wojciecha, Poznań 2008
  • J-C. Escaffit, M. Rasiwala, Historia Taizé, tyt. oryginału Histoire de Taizé, wyd. Cyklady, Warszawa 2009

Przypisy

  1. Taize w żałobie (aktl.), www.wprost.pl [dostęp 2020-03-17] (pol.).
  2. Bracia są "opętani" a Luminita chora - Kosciol.pl, www.kosciol.pl [dostęp 2020-03-17] (pol.).
  3. Taizé: zabójczyni Brata Rogera była niepoczytalna, wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2020-03-17] (pol.).
  4. Polskie tłumaczenie wyjaśnienia kwestii rzekomej konwersji na katolicyzm br. Rogera na ekai.pl. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-14)].

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Bundesarchiv B 145 Bild-F043918-0009, Frankfurt, Friedenspreis des Deutschen Buchhandels.jpg
(c) Bundesarchiv, B 145 Bild-F043918-0009 /
creator QS:P170,Q88877210
/ CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Der Friedenspreis des Börsenvereins des Deutschen Buchhandels wird an den Gründer und Prior der ökumenischen Bruderschaft von Taize, Roger Schütz, durch den Vorsteher des Börsenvereins Dr. Ernst Klett in Anwesenheit von Bundespräsident Walter Scheel in der Pauls-Kirche überreicht.
Taize-2001.jpg
Autor: Jvidiella, Licencja: CC BY-SA 3.0
Imatge del Germà Roger a la Trobada Internacional de Barcelona de Taizé el Nadal de l'any 2001 (o bé 2000?)
Brother Roger at prayer.jpg
Autor: João Pedro Gonçalves (en:User:Joaop), Licencja: CC BY-SA 2.5
Brother Roger at a prayer in Taizé
Grab-frere-roger.jpg
Das Grab von Frere Roger.
Tablica ku czci Brata Rogera na kościele NMP na Piasku we Wrocławiu.jpg
Autor: Aw58, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica ku czci Brata Rogera na kościoele NMP na Piasku we Wrocławiu
Mk Frère Roger.jpg
Autor: Michael König (User:Magadan) → Message., Licencja: CC BY-SA 3.0
Frère Roger of Taizé at 1991-92 New Year European Meeting in Budapest.