Rojów
wieś | |
Neogotycki kościół pw. św. Wojciecha | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo | Rojów |
Wysokość | 160 - 210 m n.p.m. |
Liczba ludności (2009) | 716[1] |
Strefa numeracyjna | 62 |
Kod pocztowy | 63-500[2] |
Tablice rejestracyjne | POT |
SIMC | 0206457 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
51°25′N 17°52′E/51,416667 17,866667 | |
Strona internetowa |
Rojów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Ostrzeszów.
Położenie
Wieś jest usytuowana na północno-zachodnich zboczach Wzgórz Ostrzeszowskich, będących wschodnią częścią Wału Trzebnickiego[1].
Administracyjnie Rojów położony jest w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Ostrzeszów. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kaliskim.
Wieś jest położona na zachód od Ostrzeszowa. Sołectwo Rojów ma 19,75 km² powierzchni i jest drugim pod wzglęcem powierzchni (po Rogaszycach) sołectwem w gminie. Graniczy z sołectwami: Szklarka Myślniewska (od zachodu), Bledzianów, Kuźniki (od północy) i Olszyna (od wschodu). Od południa graniczy z gminą Kobyla Góra, z sołectwami Bierzów i Mostki[1].
Przysiółki
- Meszyny
- Gęstwa
- Zawady
Środowisko naturalne
Rojów jest położony na Wzgórzach Ostrzeszowskich i charakteryzuje się zróżnicowanym ukształtowaniem powierzchni. Występują tu staroglacjalne formy ukształtowania terenu wykształcone podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Najniżej położone są tereny w północno-zachodniej części wsi (poniżej 160 m n.p.m.), na najwyżej wzgórza we wschodniej części (najwyższe ma 235,1 m n.p.m.; wzgórze w przysiółku Meszyny - ponad 232 m n.p.m.; wzgórze na którym wznosi się kościół pw. św. Wojciecha ma ok. 218 m n.p.m.). Rojów znajduje się na obszarze monokliny zbudowanej ze skał mezozoicznych, na których spoczywają utwory trzeciorzędowe (neogen) i plejstoceńskie[1].
Obszar Rojowa leży w dorzeczu Odry. Największą rzeką przepływającą przez Rojów jest Złotnica (lewobieżny dopływ Baryczy), płynąca równolegle do Gęstwy. Równolegle do Złotnicy, w południowo-zachodniej części wsi znajdują się cztery zbiorniki wodne - Stawy Rojowskie[3].
W Rojowie dominują gleby słabe. Występują to gleby brunatne właściwe oraz wyługowanie i kwaśne, a także gleby bielicowe[1].
Większość obszaru Rojowa zajmują kompleksy leśne, które rozciągają się od strony północno-zachodniej (Lasy Ostrzeszowskie). Dominują tu bory sosnowe wraz z towarzyszącymi w wielu miejscach brzozami. Na terenie wsi znajdują się też zbiorowiska drzew liściastych, głównie na żyźniejszych glebach, przy drogach oraz domach. W bardziej żyznych miejscach i nad zbiornikami wodnymi rozwija się roślinność łąkowa oraz zbiorowiska łęgowe. Lasy będące własnością Skarbu Państwa są zarządzane przez Nadleśnictwo Przedborów[1][4].
Dzięki obecności lasów oraz obszarów wodnych wieś charakteryzuje się dużą różnorodnością gatunkową zwierząt. Występują tu m.in. łosie, sarny, dziki, zające i krety, a z ptaków bażanty, kuropatwy i dzikie kaczki[1].
Toponimia
Nazwa wsi Rojów pochodzi od właściciela dóbr ziemskich - Roja. Początkowo wieś nazywała się Royów[5]. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie villa Roycow[6][7].
Z okresu przynależności wsi do Prus i Niemiec wieś nosiła nazwę Rojow oraz Rojòw[8][9], a w czasie II wojny światowej nazwę zmieniono na Royhof[10].
Historia
Pierwszym właścicielem dóbr ziemskich na terenie sołectwa był Roj. W XIV w. majątkiem władał Mikołaj z Katowic, który zastawił wtedy Rojów i Olszynę Janowi z Sieniawy. W tym samym okresie wzniesiono kościół pw. św. Jana Chrzciciela, który był kościołem parafialnym[11]. W XV w. okolice sołectwa były często napadane przez różne bandy (w tym Tatarów), gdyż sołectwo było położone w pobliżu granicy polsko-śląskiej[12]. W 1494 wyznaczono nowy szlak, łączący Śląsk z Mazowszem i Litwą, który przechodził przez wieś. W tym czasie powstały trzy karczmy, które funkcjonały jeszcze na początku XX wieku. Od około 1570 właścicielem majątku był szlachcic Jan Pakosławski[13][11]. Na obszarze sołectwa występowały pokłady rudy darniowej. W XVII w. działała również huta szkła[14][15].
W XVIII w. przez terytorium wsi przechodziły liczne przemarsze wojsk polskich, szwedzkich, saskich oraz rosyjskich. Wraz z wojskami do wsi rozprzestrzeniła epidemia, która trwała w 1708 i w okresie 1717-1711, która zdziesiątkowała ludność oraz inwentarz żywy[16]. W 1793 epidemia cholery doprowadziła do śmierci połowy mieszkańców. W tym samym roku w wyniku rozbiorów wieś przyłączono do Prus[17]. W XIX w. majątkiem ziemskim władały rodziny Psarskich, Frezerów i Wężyków. Pod koniec XIX w. wybudowano nowy, murowany kościół[18].
1 września 1939 wysadzono dwa mosty we wsi w celu opóźnienia marszu wojsk niemieckich. W latach 1940-1944 majątkami ziemskimi zarządzali Niemcy, a w 1945 Rojów po latach okupacji hitlerowskiej powrócił do Polski[11].
Morfologia i zabytki
Morfologia wsi
Wieś ma charakter ulicówki ze zwartą zabudową mieszkaniową oraz zagrodową. W przysiółkach zabudowa jest bardziej rozproszona. Ciągnie się ona wzdłuż bocznych ulic, które łączą się z drogą główną (droga wojewódzka nr 449). Zabudowa jest niska (jedno- i dwukondygnacyjna) i pochodzi z różnego okresu, zarówno z przełomu XIX i XX wieku, jak i nowsza, z XX i XXI wieku[1].
Zabytki
- Kościół pod wezwaniem św. Wojciecha
Neogotycki kościół powstał obok miejsca dawnego, drewnianego kościoła pw. św. Jana Ewangelisty, który popadł w ruinę. Poświęcenie nowego kościoła nastąpiło 10 grudnia 1883[19].
- Dwór drewniano-murowany
Pochodzi on z końca XVIII w. Pierwotnie to była siedziba szlachecka. Po II wojnie światowej dworek stał się własnością skarbu państwa i zorganizowano w nim mieszkania. W 1966 otwarto tu klub, który istniał do końca lat 80. XX w. Obecne jest własnością prywatną[20].
Demografia
Sołectwo Rojów w 2009 zamieszkiwało 716 osób i było największym sołectwem w gminie Ostrzeszów pod względem liczby ludności po Rogaszycach, Siedlikowie i Olszynie. Średnia gęstość zaludnienia wynosiła wówczas 36,2 os./km² i była niższa aniżeli średnia gęstość zaludnienia dla terenów wiejskich (śr: 53,0 os/km²)[1].
W ostatnich latach sołectwo Rojów charakteryzuje się wzrostem liczby mieszkańców. Wynika to zarówno z przyrostu naturalnego, jak i dodatniego salda migracji. Poniższy wykres przedstawia liczbę mieszkańców sołectwa w latach 2000-2009[1]:
Gospodarka
Wieś ma charakter głównie rolno-leśny z rozwijającym się przemysłem (na wschodzie) i usługami. Pełni też funkcje mieszkaniowe (wieś-sypialnia dla miasta Ostrzeszowa[1]).
W 2011 we wschodniej części wsi (rejon ul. Hetmańskiej), przy granicy z miastem Ostrzeszów utworzono Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną, Podstrefę Ostrzeszów. Działki w tej strefie zakupiły cztery przedsiębiorstwa. Druga podstrefa znajduje się w pobliżu oczyszczalni ścieków[21]
Komunikacja
Przez wieś prowadzi droga wojewódzka nr 449, łącząca Syców z Błaszkami. Średni ruch samochodów na docinku biegnący przez sołectwo w 2010 wynosił 5650 pojazdów na dobę, w tym m.in. 4689 samochodów osobowych, 542 lekkie samochody ciężarowe i 272 samochody ciężarowe i 11 ciągników rolniczych[22].
Na terenie sołectwa znajdują się dwa przystanki PKS: Rojów (w centrum wsi, naprzeciwko budynku szkoły podstawowej) oraz Rojów Gęstwa (w zachodniej części sołectwa, na wysokości przysiółku Gęstwa). Z przystanku Rojów realizowane są (2013) połączenia głównie do Ostrzeszowa (21 połączeń), Wrocławia (13), Kobylej Góry (8) i Oleśnicy (7). Dodatkowo realizowane są połączenia m.in. do Czajkowa, Międzyborza i Ostrowa Wielkopolskiego. Połączenia te obsługują dwaj przewoźnicy: PKS Ostrów Wielkopolski oraz P.W. Beskid[23].
Oświata i sport
Szkoła podstawowa
W Rojowie przy ul. Meszyny 1 znajduje się szkoła podstawowa z oddziałami integracyjnymi. Szkoła istnieje od lat 40. XIX wieku. Budynki szkoły powstały prawdopodobnie w połowie XIX w. - dwa szkoły katolickiej i jeden ewangelickiej. Podział ten utrzymał się do końca lat 20. XX w. Obecnie w dwóch budynkach mieszczą się m.in. sale lekcyjne, sala oddziału przedszkolnego, a w trzecim sala gimnastyczna i sala świetlicy środowiskowej[24][25].
RLKS Ajax Rojów
W sołectwie występuje klub sportowy Rojowski Ludowy Klub Sportowy Ajax Rojów. Klub rozpoczął swoją działalność w 1963 jako Ludowy Zespół Sportowy w Rojowie. W klubie rozwijały się wtedy sekcje piłki nożnej, siatkówki, warcabów, szachów oraz tenisa stołowego. Obecną nazwę klubu przyjęto w 1999. Na obecnym boisku klub gra od 1996, a w 2006 otwarto budynek klubowy. Największym sukcesem sportowym klubu był w 2004 awans do A-klasy, w której to później klub występował przez 2 sezony. Obecnie klub występuje w B-klasie[26].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Ostrzeszów. Część I - Uwarunkowania, Burmistrz Miasta i Gminy Ostrzeszów. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Warszawa, 2011 (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1095 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Geoportal. [dostęp 2014-10-23]. (pol.).
- ↑ Lasy Państwowe. Mapa. [dostęp 2014-10-23]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: Roy – założyciel naszej wsi. dziejerojowa.blogspot.com, 2011. [dostęp 2012-11-23]. (pol.).
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ Übersichtskarte von Mitteleuropa. Breslau. Skala 1:300 000, 1893 (niem.).
- ↑ Karte des Deutschen Reiches. 401. Kempen Skala 1:100 000, 1893 (niem.).
- ↑ Topographische Karte (Messtischblatt). 4573 in Posen. Skala 1:25 000, 1940 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-19] (niem.).
- ↑ a b c Historia. www.rojow.pl. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: Rojów i okolice w XIII - XVI wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2011-10-27. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: Jan i Jakub Pakosławscy – lata 70 XVI wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2011-11-05. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: Hutnictwo żelaza w okolicach Rojowa - II połowa XVI wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2011-11-15. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: Hutnicy szkła w Rojowie (1682) i smolarze. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-01-15. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: „Od powietrza, głodu, ognia i wojny” – I połowa XVIII wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-03-24. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: 1793 – czarne żniwo cholery. Okres zaboru pruskiego i Księstwa Warszawskiego. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-05-21. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Jerzy Krzywaźnia: Właściciele rojowskiego majątku w XIX wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-11-03. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Kościół. www.rojow.pl. [dostęp 2012-11-29]. (pol.).
- ↑ Dworek. www.rojow.pl. [dostęp 2012-11-29]. (pol.).
- ↑ Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Podstrefa Ostrzeszów. www.ostrzeszow.pl. [dostęp 2012-11-29]. (pol.).
- ↑ Pomiar ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 roku. „Wyniki pomiaru ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 r.”, s. 24, 2009. Ministerstwo Infrastruktury. Departament Dróg i Autostrad.
- ↑ e-podróżnik.pl. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
- ↑ Teraźniejszość. Szkoła. www.rojow.pl. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
- ↑ Historia. Szkoła. www.rojow.pl. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
- ↑ Ajax Rojów - strona nieoficjalna. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor:
Mapa powiatu ostrzeszowskiego, Polska
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rojów, dwór, XVIII/XIX
Autor: Drzamich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Neogotycki kościół pw. św. Wojciecha w Rojowie (Wielkopolska)
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rojów, dwór, XVIII/XIX
Autor:
Mapa gminy Ostrzeszów, Polska
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rojów, dwór, XVIII/XIX