Rok 1812 (uwertura)

Wykonanie dzieła w pełnej obsadzie instrumentalnej na Classical Spectacular w 2005 (Rod Laver Arena w Melbourne).

Uwertura 1812

1812 op. 49 (ros. Торжественная увертюра 1812-ого года) – uwertura koncertowa w tonacji Es-dur stworzona przez rosyjskiego kompozytora Piotra Czajkowskiego w 1880.

Utwór został napisany dla upamiętnienia obrony Moskwy przed atakiem wojsk Napoleona Bonaparte, który był efektem wyniku Bitwy pod Borodino z 1812. Prawykonanie dzieła miało miejsce 20 sierpnia 1882 w Cerkwi Chrystusa Zbawiciela w Moskwie^[1] (8 sierpnia według kalendarza starego stylu). Podczas wizyty Czajkowskiego w Stanach Zjednoczonych w 1891 dyrygował on swoją kompozycją na koncercie otwierającym Carnegie Hall w Nowym Jorku^[2]. Mimo że utwór nie ma związku z historią USA, jest często wykonywany z okazji Dnia Niepodległości^[2].

Utwór wykorzystano również w ścieżce dźwiękowej filmu V jak vendetta.

Instrumentacja

Instrumenty dęte

Pierwsze takty uwertury (aranżacja na fortepian: Stepan Esipoff)

Dęte blaszane

Dwa rogi F
Dwa kornety B
Dwie trąbki Es
Trzy puzony
Tuba

Instrumenty perkusyjne

Ostatnie takty uwertury (aranżacja na fortepian: Stepan Esipoff)

Kotły
Bęben wielki
Bęben mały
Karatale
Bębenek baskijski
Trójkąt
Carillon (czasami zastępowany dzwonami rurowymi lub nagraniami carillonu)
Działo (we fragmentach zawierających dźwięki wystrzałów armaty wykorzystywane jest najczęściej ich nagranie, natomiast w wykonaniach kompozycji w pomieszczeniach jako alternatywa regularnie stosowany jest bęben wielki i – nie widniejący w oryginalnej partyturze – gong)

Orkiestra dęta

Swobodna instrumentacja w większości nie zawiera żadnych „dodatkowych” instrumentów dętych. W niektórych wykonaniach odbywających się w pomieszczeniach ich partię wykonują organy.

Instrumenty smyczkowe

Kwintet smyczkowy

Boże, zachowaj Cara!

W partyturze uwertury Rok 1812 Czajkowski wykorzystał fragment hymnu Rosji Boże, zachowaj Cara!. Zrobił to z pobudek patriotycznych, ale wbrew prawdzie historycznej – w roku 1812 Rosja w ogóle nie miała oficjalnego hymnu, a nieoficjalnie rolę tę spełniała pieśń Niech rozgrzmiewa pieśń zwycięstwa. Pierwszym oficjalnie zatwierdzonym hymnem Rosji była od 1816 roku Modlitwa Rosjan. Pieśń Boże, zachowaj Cara! stała się hymnem dopiero w roku 1833.

W Związku Radzieckim w czasie wykonywania uwertury Rok 1812 melodię carskiego hymnu zastępowano fragmentem opery Michaiła Glinki Życie za cara (znana też pod tytułem Iwan Susanin)^[3]. Ten właśnie fragment, jako Pieśń Patriotyczna stał się melodią pierwszego hymnu Rosji po rozpadzie Związku Radzieckiego.

Przypisy

↑ Roger Lax, Frederick Miller Smith: The great song thesaurus. New York: Oxford University Press, 1989, s. 230. ISBN 978-0-19-505408-8.
↑ ^a ^b Carol Matz, Bernadine Johnson: Carol Matz. New York: Alfred Publishing, 2006, s. 45. ISBN 978-0-7390-4107-9.Sprawdź autora:1.
↑ Russian national anthem "God Save the Tsar" in Tchaikovsky's music, archive.fo [dostęp 2018-08-05] .

[1] Roger Lax, Frederick Miller Smith: The great song thesaurus. New York: Oxford University Press, 1989, s. 230. ISBN 978-0-19-505408-8.

[a-2] Carol Matz, Bernadine Johnson: Carol Matz. New York: Alfred Publishing, 2006, s. 45. ISBN 978-0-7390-4107-9.Sprawdź autora:1.

[3] Russian national anthem "God Save the Tsar" in Tchaikovsky's music, archive.fo [dostęp 2018-08-05] .

[1]

[2]

[3]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne