Roman Bojarczuk
Roman Bojarczuk (ur. 3 marca 1912 w Hrubieszowie, zm. 16 lutego 1996 w Sanoku) – polski oficer, urzędnik, sędzia i adwokat, działacz społeczny.
Życiorys
Urodził się 3 marca 1912 w Hrubieszowie[1] w rodzinie Teodora (zm. 1920) i Marii z domu Garbarczyk (zm. 1937) wyznania rzymskokatolickiego[2][3][4]. Uczył się w szkole powszechnej w Sławęcinie[5]. W 1933 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie[2]. Następnie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego[5]. W czerwcu 1939 ukończył studia z tytułem magistra praw[2]. Do tego czasu zaliczył także dwa semestry na Wydziale Studium Migracyjno-Kolonialnego Wolnej Wszechnicy Polskiej[2][5].
Od 1933 do 1934 odbył służbę wojskową w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii, a w 1937 otrzymał awans na stopień podporucznika rezerwy artylerii[2][5]. W obliczu zagrożenia wybuchem konfliktu zbrojnego w sierpniu 1939 został zmobilizowany do 27 pułku artylerii lekkiej w składzie 27 Dywizji Piechoty w strukturze Armii „Pomorze”[2][5]. Po wybuchu II wojny światowej na początku kampanii wrześniowej przejął obowiązki dowódcy I baterii swojego pułku, wraz z którą brał udział w walkach w Bydgoszczy, następnie w walkach nad Bzurą oraz w Puszczy Kampinoskiej[2][6][7]. Pod Warszawą został wzięty do niewoli niemieckiej, po czym od 20 września 1939[1] był osadzony w oflagach VII B Eichstätt, a od czerwca 1940 w VII A Murnau[8][2][9]. W drugim z tym obozów jako działacz ludowy prowadził dla współosadzonych wykłady w zakresie socjologii wsi[2][10]. U kresu wojny 29 kwietnia 1945 odzyskał wolność[1] i wrześniu 1945 po sześciu latach powrócił do ojczyzny[2][10].
18 grudnia 1945 został aplikantem sądowym w Sądzie Apelacyjnym w Lublinie, 10 listopada 1949 we Wrocławiu złożył egzamin sędziowski[2][10]. Od 1948 był kontraktowym referendarzem w Wydziale Administracyjnym Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu[2][10]. Przez trzy lata był ławnikiem w Sądzie Pracy[10]. Równolegle pełnił różne funkcje przy prezydencie Wrocławia[2][10].
Decyzją Ministra Sprawiedliwości z 15 września 1950 został zwolniony z odbycia aplikacji oraz złożenia egzaminu adwokackiego i został wpisany na listę adwokatów, zaś formalnie został wpisany przez Okręgową Listę Adwokacką we Wrocławiu 17 listopada 1950[2][10]. W 1950 lub w 1951 przeniósł się do Sanoka, gdzie pracował jako adwokat[2][10]. 28 września 1953 był na liście obrońców wojskowych[2], ponownie od 19 grudnia 1972 do 6 stycznia 1984[11]. Po przekroczeniu 70 roku życia przeszedł na emeryturę[2]. W okresie PRL pracował w Zespole Adwokackim nr 1 w Sanok, funkcjonującym pod adresem Plac Rewolucji Październikowej 12, w ramach Izby Adwokackiej w Rzeszowie[12].
Był długoletnim działaczem ruchu ludowego, działając w ruchu ludowym przed 1939, a pod 1945 w strukturach Zjednoczonego Stronnictwa Ludowe[2][10]. W listopadzie 1956 został wybrany członkiem obwodowej komisji wyborczej nr 2 w Sanoku[13]. W latach 60., 70. był radnym Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku (m.in. wybrany w 1965[14])[15]. Pełniąc ten mandat, po dokonanej reformie w 1972 został radnym Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku i został zastępcą przewodniczącego Komisji Ochrony Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego[16]. Jako radny MRN uzyskiwał reelekcję w wyborach w 1973 (zasiadł w Komisji Rozwoju Gospodarczego i Gospodarki Mieszkaniowej)[17], w 1978 (zasiadł w Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego)[18]. Należał wówczas do klubu radnych ZSL[19]. Po 1990 należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego[2]. Pod koniec życia był przewodniczącym Komisji Rewizyjnej koła miejskiego PSL w Sanoku[20].
Udzielał się w pracach Zrzeszenia Prawników Polskich, Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej[2][10]. Należał do organizacji kombatanckich[2][21]. Był działaczem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, w 1966 został rzecznikiem sądu koleżeńskiego oddziału (powiatowego) ZBoWiD w Sanoku[22], 20 października 1968 wybrany członkiem zarządu[23], ponownie wybrany 23 maja 1971[24], 21 października 1973 wybrany członkiem zarządu oddziału miejskiego (działającego od 1 stycznia 1973 wskutek przekształcenia oddziału powiatowego na podstawie zmian administracyjnych)[25]. Po reorganizacji od 1974 był prezesem dzielnicowego Koła Nr 2 w Sanoku[26]. Był prezesem koła miejskiego ZBoWiD w Sanoku[27][28]. Po kolejnej restrukturyzacji ZBoWiD w 1975 został rzecznikiem wojewódzkiego sądu koleżeńskiego przy zarządzie wojewódzkim w Krośnie[29], wybierany członkiem zarządu koła miejsko-gminnego w Sanoku 15 listopada 1976[30], 23 października 1977[31], ponownie 11 maja 1980[32][33]. Działał w oddziale miejskim Polskiego Związku Emerytów i Rencistów i Inwalidów w Sanoku, w którym udzielał się jako społeczny radca prawny[34][35][2], udzielając bezpłatnych porad prawnych[36]. Podczas stanu wojennego został przewodniczącym utworzonego przez sanocki oddział PZERiI w grudniu 1982 ogniwa Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego[34].
3 października 1946 w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku zawarł związek małżeński z Ludmiłą Marią (1924–2012), córką Józefa Trznadla[20][2][10]. Miał dzieci[20]. Zmarł 16 lutego 1996 w Sanoku[20][2][21]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Centralnym w Sanoku. Jego brat Stanisław (ur. 1908, inżynier), poślubił siostrę Ludmiły, Celinę[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1977)[37][1][2][21]
- Złoty Krzyż Zasługi[1][2][21]
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1982)[33][1][2][21]
- Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”[1][2][21]
- Medal 30-lecia Polski Ludowej (1975)[38]
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (1985)[34]
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945[1]
- Odznaka „Za zasługi dla województwa krośnieńskiego” (1986)[39]
- Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1989)[40]
- Wpis do Złotej Księgi ZBoWiD w Sanoku (1989)[41]
- wiele innych odznaczeń[2]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Sztandar 1986 ↓, s. 96.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Stanisław Gacek. Wspomnienie o Romanie Bojarczuku (1912–1996). „Tygodnik Sanocki”. Nr 14 (230), s. 6, 5 kwietnia 1996.
- ↑ a b Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936-1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 92.
- ↑ Zając 2000 ↓, s. 9. Tu podano Sławęcin.
- ↑ a b c d e Zając 2000 ↓, s. 9.
- ↑ Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (II), Roman Bojarczuk. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 12 (246), s. 5, 10-20 września 1982.
- ↑ Zając 2000 ↓, s. 10.
- ↑ Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (III), Roman Bojarczuk. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (247), s. 6, 20-30 września 1982.
- ↑ Zając 2000 ↓, s. 10-11.
- ↑ a b c d e f g h i j k Zając 2000 ↓, s. 11.
- ↑ Spis akt nr 1492/98. awndm.wp.mil.pl. s. 1. [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Wykaz zespołów adwokackich i lista adwokatów w PRL według stanu na dzień 31 maja 1960 r. Izba Łódzka. „Palestra”. Nr 4/7-8 (31-32), s. 21, 127, 1960.
- ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 156.
- ↑ Obwieszczenie o wynikach wyborów do rad narodowych w województwie rzeszowskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 109, 30 czerwca 1965.
- ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 218.
- ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 227, 229.
- ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 238.
- ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 255, 256, 262, 278.
- ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 282.
- ↑ a b c d Podziękowania. „Tygodnik Sanocki”. Nr 9 (225), s. 2, 1 marca 1996.
- ↑ a b c d e f Zając 2000 ↓, s. 12.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 90.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 117.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 150.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 182.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 192.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 122.
- ↑ W 30 rocznicę września i 25 wyzwolenia Sanoka. Antywojenny wiec – wręczenie sztandaru dla koła ZBoWiD. „Nowiny”. Nr 234, s. 2, 7 września 1969.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 210.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 225.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 234.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 276.
- ↑ a b Andrzej Brygidyn. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (II). „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 12 (246), s. 5, 10-20 września 1982.
- ↑ a b c Józef Ząbkiewicz. Dzień Seniora '85. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31 (358), s. 3, 11-10 listopada 1985.
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Z obchodów Dnia Seniora. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 33 (468), s. 2, 20-30 listopada 1988.
- ↑ Ważne dla emerytów i rencistów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 11 (410), s. 6, 10-20 kwietnia 1987.
- ↑ Spotkanie pokoleń w Krośnie. „Nowiny”. Nr 108, s. 2, 14-15 maja 1977.
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Z obchodów XXX-lecia zwycięstwa. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 11 (30), s. 2, 1-15 czerwca 1975.
- ↑ Bogumiła Koszela. Dzień Seniora '86. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 34 (397), s. 5, 1-10 grudnia 1986.
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Uroczystość Dnia Inwalidy w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (484), s. 2, 1-10 maja 1989.
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Dzień zwycięstwa – dzień kombatanta. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 15 (486), s. 2, 20–31 maja 1989.
Bibliografia
- Komitet Organizacyjny Fundacji Sztandaru. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Zarząd Koła w Sanoku. Sanok: 1986, s. 1-194.
- Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Część druga. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2000, s. 1-306. ISBN 83-909787-0-9.
- Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały
Baretka: Medal 30-lecia Polski Ludowej
Baretka: Medal 40-lecia Polski Ludowej
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” przyznana Aleksandrowi Rybickiemu (1978). Źródło: Archiwum Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. "Odznaczenia Aleksandra Rybickiego z okresu międzywojennego i PRL i legitymacje" (zespół 11, sygn. 83).
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec rodziny Bojarczuk (Roman, Ludmiła) na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
Baretka: Medal Za udział w wojnie obronnej 1939
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec rodziny Bojarczuk (Roman, Ludmiła) na Cmentarzu Centralnym w Sanoku. Fotografia Romana Bojarczuka.