Roman Horoszkiewicz
 kapitan | |
| Data i miejsce urodzenia | 5 stycznia 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 grudnia 1962 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 1 pułk piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 _3r_BAR.svg){kind=small}     | |
Roman Horoszkiewicz ps. „Wojnicz” (ur. 5 stycznia 1892 w powiecie czortkowskim, zm. 11 grudnia 1962 w Opolu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, powstaniec śląski, po II wojnie światowej działacz kulturalny na Śląsku Opolskim.
Życiorys
Źródła podają różne nazwy jego miejsca urodzenia: Sołówka, Sałówka, Stalówka, zgodne są natomiast co do położenia tej miejscowości w powiecie czortkowskim[1]. Pochodził z rodziny inteligenckiej o silnych polskich tradycjach niepodległościowych. Syn Tadeusza i Heleny z Dobek-Zarębów[2]. Ukończył gimnazjum w Krakowie[2]. Następnie w 1910 roku podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim z dziedziny heraldyki i historii sztuki. Ukończył je dopiero w 1925, ze względu na służbę w Legionach Polskich i udział w III powstaniu śląskim.
W Legionach dosłużył się stopnia porucznika. Służył w 1 pułku piechoty i 1 pułku Ułanów Legionów Polskich. 18 listopada 1918 generał Bolesław Roja przydzielił go do Biura Prasowego w Polskiej Komendzie Wojskowej w Krakowie[3]. W Wojsku Polskim został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W maju 1921 przybył na Górny Śląsk, by wziąć udział w III powstaniu. Walczył m.in. w rejonie Strzelec a następnie w był dowódcą taktycznym pułku królewskohuckiego Karola Gajdzika.
W latach 1923–1925 studiował archeologię na Uniwersytecie Lwowskim, pracując równocześnie w Muzeum Dzieduszyckich. Po ukończeniu studiów podjął pracę nauczyciela historii w gimnazjum, następnie został zastępcą wojewódzkiego konserwatora zabytków w Brześciu nad Bugiem. Założył Muzeum Ziemi Pińskiej. Był publicystą, zajmującym się głównie tematyką krajoznawczą. W latach 1934–1939 pracował w dyrekcji Polskiego Radia. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Tarnopol. Posiadał przydział do 54 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Tarnopolu[4].
W sierpniu 1939 został zmobilizowany do 20 Dywizji Piechoty. W kampanii wrześniowej wziął udział w stopniu kapitana, biorąc udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji doczekał końca wojny jako jeniec wojenny. Po wojnie zamieszkał czasowo w Krakowie, następnie udał się do Katowic, by zająć się zabezpieczaniem ocalałych po wojnie zabytków na terenie całego województwa śląskiego.
W 1946 podjął się organizowania polskiego życia kulturalnego i naukowego w Opolu. Pracował w Urzędzie Miasta, Wydziale Kultury i Sztuki Wojewódzkiej Rady Narodowej, Muzeum Okręgowym (ob. Muzeum Śląska Opolskiego). Był organizatorem Komitetu Organizacji Wykopalisk Prehistorycznych w Opolu. Działał w towarzystwach naukowych.
Zmarł w Opolu, został pierwotnie pochowany na cmentarzu przy ulicy Wrocławskiej, następnie prochy przeniesiono na Cmentarz komunalny w Opolu-Półwsi (sektor 1ZBOWID-1-21)[5].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (7 lipca 1931)[6]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Srebrny Krzyż Zasługi (8 lipca 1929)[7]
- Śląski Krzyż Powstańczy
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)[8]
Upamiętnienie
Jego imię noszą ulice w Opolu i Kędzierzynie-Koźlu.
Przypisy
- ↑ Oczywiście, chodzi się o wsi Salówka (zob. Salówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 218.), która obecnie nie istnieje i jest dzielnicą wsi Jagielnica.
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 264.
- ↑ Rozkazy DOGen. Kraków ↓, Nr 11 z 18 listopada 1918 roku.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 11, 507.
- ↑ GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarze komunalne w Opolu, opolepolwies.artlookgallery.com [dostęp 2020-06-04].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 358 „za zasługi na polu pracy organizacyjno-rolniczej”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.
Bibliografia
- Aleksander Kwiatek: Horoszkiewicz Roman w: Encyklopedia Powstań Śląskich. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, 1982, s. 173-174.
- WODiIP Opole: ulica Romana Horoszkiewicza. [dostęp 2011-12-09].
Media użyte na tej stronie
Baretka: Wawrzyn Akademicki.
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
Baretka: Śląski Krzyż Powstańczy