Roman Knoll
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 27 października 1888 Kijów, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 6 marca 1946 Katowice, Polska |
| Poseł RP w Turcji | |
| Okres | od 25 czerwca 1924 do 24 marca 1926 |
| Poprzednik | Władysław Günther-Schwarzburg (chargé d’affaires a.i.) |
| Następca | Karol Bader |
| Wiceminister spraw zagranicznych | |
| Okres | od 13 maja 1926 do 20 grudnia 1926 |
| Poprzednik | Kajetan Dzierżykraj-Morawski |
| Następca | Alfred Wysocki |
| Poseł RP we Włoszech | |
| Okres | od 20 grudnia 1926 do 30 czerwca 1928 |
| Poprzednik | Stanisław Kozicki |
| Następca | Stefan Przezdziecki |
| Poseł RP w Niemczech | |
| Okres | od 1 lipca 1928 do 31 grudnia 1930 |
| Poprzednik | Kazimierz Olszowski |
| Następca | Alfred Wysocki |
| Odznaczenia | |
    | |
Roman Knoll (ur. 27 października 1888 w Kijowie, zm. 6 marca 1946 w Katowicach) – polski polityk i dyplomata, wolnomularz[1], założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku[2].
Życiorys
Skończył wydział prawny na Uniwersytecie Kijowskim. Od 1908 brał czynny udział w organizacjach niepodległościowych.
W marcu 1917 roku został członkiem Polskiego Komitetu Wykonawczego na Rusi[3]. W 1918 urzędnik w przedstawicielstwie Rady Regencyjnej w Piotrogrodzie, od 1919 referent Wydziału Wschodniego w MSZ. W wojnie polsko-bolszewickiej 1920 walczył jako ochotnik. Podczas rokowań pokojowych z Rosją Sowiecką w Rydze pełnił funkcję sekretarza generalnego delegacji polskiej. Od 16 grudnia 1922 do 30 grudnia 1923 był kierownikiem poselstwa polskiego w RFSRR w Moskwie w randze Chargé d’affaires ad interim. 30 grudnia 1922 Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka stała się częścią utworzonego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Polska uznała powstanie ZSRR notą z 13 grudnia 1923. Roman Knoll był ostatnim przedstawicielem dyplomatycznym Polski przy rządzie Rosji Sowieckiej.
Od 25 czerwca 1924 poseł RP w Ankarze. W marcu 1926 powrócił do Polski, do centrali MSZ. Brał udział w przygotowaniach do przewrotu majowego. Po przewrocie majowym mianowany wiceministrem w Ministerstwie Spraw Zagranicznych z datą 13 maja 1926. Pełnił następnie funkcję posła polskiego w Rzymie (1926-1928) i Berlinie (1928-1930).
W grudniu 1930 odwołany z placówki i przeniesiony w stan spoczynku. Faktyczną przyczyną jego zwolnienia był wygłoszony publicznie komentarz: „Najazd bandytów na dom wariatów”, jakim określił sytuację w resorcie po wejściu do kierownictwa MSZ Józefa Becka i Wiktora Drymmera. W 1936 współpracował z Frontem Morges.
Podczas II wojny światowej pełnił funkcję szefa Sekcji Spraw Zagranicznych Delegatury Rządu na Kraj (kryptonim „Moc”), którą sprawował do lutego 1945. W opinii Janusza Pajewskiego, znającego go osobiście, był obdarzony chyba najbardziej oryginalną, najbardziej błyskotliwą pamięcią.
Ożenił się z Anną Bagniewską (1909-1946).
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[4]
- Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej II klasy (Francja)[4]
- Wielka Wstęga Orderu św. Sawy (Jugosławia)[4]
- Wielka Wstęga Orderu Korony (Włochy)[4]
Przypisy
- ↑ Ludwik Hass, Ambicje rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928. Warszawa 1984, s. 320.
- ↑ Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...]: 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa].
- ↑ Zjazd Polski na Rusi w Kijowie w dniach 18–24 czerwca 1917 roku, Winnica [b.r.w], s. 132.
- ↑ a b c d Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 345.
Bibliografia, literatura, linki
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 100
- Bartoszewicz H., The Russian Period in the Diplomatic Career of Roman Knoll p. 1 w: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej (Studies in the History of Russia and Central-Eastern Europe) 2004, z.39, s. 61–84
- Bartoszewicz H., The Russian Period in the Diplomatic Career of Roman Knoll p. 2 w: Studia z Dziejów Rosji i Europy środkowo-Wschodniej 2005, z. 40, s. 63–81
- Roman Knoll, Memoriał w sprawach ukraińskich, żydowskich i litewskich sporządzony w marcu 1940 w Warszawie dla rządu RP na uchodźstwie.
Linki zewnętrzne
- Roman Knoll – dzieła w bibliotece Polona