Roman Kraszewski

Roman Kraszewski
Data i miejsce urodzenia

2 marca 1930
Wilno

Pochodzenie

polskie

Instrumenty

fortepian

Zawód

pianista, kompozytor, pedagog, krytyk muzyczny

Roman Kraszewski (ur. 2 marca 1930 w Wilnie) – polski pianista, kompozytor, krytyk muzyczny, nauczyciel w wielu szczecińskich szkołach muzycznych, współinicjator założenia w Szczecinie Stowarzyszenia Miłośników Opery i Operetki (SMOiO).

Życiorys

Dzieciństwo i edukacja

Urodził się w Wilnie (zob. Wilno w latach 1930–1944). W Szczecinie mieszkał od 1946 roku (zob. sytuacja w powojennym Szczecinie). Wczesną jesienią tegoż roku w budynku przy ul. Armii Czerwonej nr 1 (później ul. Monte Cassino)[a], w którym w styczniu powstała „Niższa i Średnia Szkoła Muzyczna im. Karola Szymanowskiego“[1], rozmawiał z przypadkowo spotkaną sympatyczną panią, która zachęciła go do kontynuacji edukacji muzycznej, zwłaszcza do gry na fortepianie. Wkrótce okazało się, że spotkaną osobą była Halina Nowacka-Durnaś (założycielka i dyrektor szkoły)[b][2].

Roman Kraszewski rozpoczął naukę w jednej z klas fortepianu (zob. grono pedagogiczne), a po niecałym roku został przyjęty do klasy Haliny Durnasiowej. Pierwszy stopień edukacji (matura) zakończył w 1948 roku. W latach 1948–1951 był równocześnie uczniem „Średniej Szkoły Muzycznej” i nauczycielem w „szkole niższej”. Uczył też gry na fortepianie syna Haliny Nowackiej-Durnaś (uważał to za „nadzwyczajne wyróżnienie”)[2].

W 1951 roku ukończył szkołę z wyróżnieniem, jako jej pierwszy absolwent[2][3][c]. Zdecydował się studiować teorię muzyki w Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu (Wydział Kompozycji i Teorii)[4] (profesorowie: Piotr Perkowski, Stefan Bolesław Poradowski). W programie studiów znajdował się przedmiot dodatkowy – „fortepian ogólny”, realizowany ze studentami Wydziału Instrumentalnego[2].

Praca zawodowa i społeczna

Po uzyskaniu dyplomu ukończenia studiów (1956)[4] Roman Kraszewski związał się ze Szczecinem, gdzie prowadził lekcje muzyki w niemal wszystkich szkołach muzycznych. W swojej macierzystej szkole został nauczycielem przedmiotów teoretycznych. Ówczesny dyrektor „Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia”, Antoni Huebner, powierzył mu również prowadzenie zajęć nt. akompaniamentu na wydziale wokalnym oraz akompaniowanie uczennicom śpiewu, np. biorącym udział w I Ogólnopolskim Konkursie Moniuszkowskim, odbywającym się w Sali Kameralnej Filharmonii Narodowej w Warszawie (jedną z nich była Barbara Zagórzanka)[2].

Popularyzuje muzykę poza szkołą uprawiając publicystykę muzyczną (recenzje, artykuły, prelekcje). Teksty publikuje w Kurierze i Głosie Szczecińskim[d], tygodniku Niedziela[5] i w innych czasopismach („Spojrzenia”[e], „Życie Muzyczne”[6] i in.)[4][7]. Jako czynny członek NSZZ Solidarność Pomorza Zachodniego (komisja ds. kultury, sportu, rekreacji i turystyki; podkomisja kultury) publikował teksty w Biuletynie Komisji Zakładowej przy Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Szczecinie[8].

Działa w Towarzystwie Muzycznym im. Henryka Wieniawskiego w Szczecinie[4][f]. W 1994 roku należał do grupy miłośników muzyki operowej, którzy zainicjowali utworzenie Towarzystwa Przyjaciół Opery i Operetki[4] (Halina Drabek, Barbara Zielińska-Kwietniowska, Ludwik Kwietniowski i Roman Kraszewski). Zebranie założycielskie odbyło się 26 czerwca 1994 roku. W spotkaniu uczestniczyli dyrektorzy ówczesnej Szczecińskiej Opery i Operetki, Warcisław Kunc (absolwent ZSM z 1983 roku) i Ryszard Markow (gościem specjalnym był Wiesław Ochman). Ustalono, że celem SMOiO, opartego wyłącznie na społecznej pracy członków i finansowanego ze składek członkowskich, będzie: „wychowywanie aktywnych, świadomych i wymagających słuchaczy operowych; rozwijanie wiedzy o operze, operetce i jej twórcach; popularyzowanie dzieł polskiej i światowej twórczości operowej, operetkowej, baletowej i musicalowej; popieranie i propagowanie działalności Opery na Zamku”[9].

Od 2000 roku Roman Kraszewski jest na emeryturze, jednak pozostaje nieustannie aktywny, mówi: „…chcę być tam, gdzie się dzieje. Tu i teraz”[7]. Uczestnicząc w inauguracyjnym koncercie, który odbył się 5 września 2014 roku w nowym budynku Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie, wspominał pierwszy koncert szczecińskiej orkiestry symfonicznej[10], którego słuchał 25 października 1948 roku w wynajętej sali obrad Wojewódzkiej Rady Narodowej (organizator: Robotnicze Towarzystwo Muzyczne, dyrygent: Felicjan Lasota[11], pierwszy utwór: uwertura koncertowa „Morskie Oko” Zygmunta Noskowskiego)[7].

Twórczość

Roman Kraszewski jest autorem utworów fortepianowych i zbiorów pieśni na chóry dziecięce[7], napisał m.in. muzykę do tekstów wierszy Joanny Kulmowej, Juliana Tuwima i Konstantego I. Gałczyńskiego[g][1].

Wybór publikacji[12]
  • „Pieśni Pomorza” w serii: Polska Pieśń Ludowa:
– Hejnał pasterski
– Kole granie
– Owieczki chodzą
– Szewiec
– Wele wele wetka
– Żeto
  • „Wiosenne piosenki”, tekst Joanna Kulmowa, partytura chóralna i studyjna:
– Deszczowa muzyka
– Wiosenny wietrzyk
– Zimno-ciepło
  • „Trzy pieśni” na chór dziecięcy a cappella, tekst Julian Tuwim, partytura chóralna i studyjna:
– Kapuśniaczek
– Ptak
– Taniec

Uwagi

  1. ↑ Na początku lat 40. XX wieku okolice pl. Zamenhofa i pl. Grunwaldzkiego w Szczecinie były centrum „polskiej” części miasta (zob. m.in. lokalizacja pierwszej kancelarii adwokackiej).
  2. ↑ Wspominając wydarzenie w 2006 roku (z okazji 60-lecie Zespołu Szkól Muzycznych, R. Kraszewski napisał: „Bywa, iż spotkanie człowieka z drugą osobą wywiera decydujący wpływ na jego dalsze losy“[2].
  3. ↑ W kolejnych latach szkoła weszła w skład Zespołu Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie[1][13][14], utworzonego po połączeniu szkoły Haliny Nowackiej-Durnaś ze szkołą Wacława Piotrowskiego[15] (zob. zdjęcie Romana Kraszewskiego z nauczycielami).
  4. ↑ W Głosie Szczecińskim z 7 lipca 1993 roku opublikowano np. recenzję plenerowego wystawienia opery „Carmen”. Fragment tej recenzji został zamieszczony w programie Szczecińskiej Opery i Operetki (Opera na Zamku w Szczecinie)[1]
  5. ↑ SPOJRZENIA – miesięcznik społeczno-kulturalny, wydawany w Szczecinie w latach 1971–1974 początkowo jako organ Szczecińskiego Towarzystwa Kultury; redaktor naczelny: Ryszard Liskowacki
  6. ↑ Według innych źródeł w Szczecinie działał Szczeciński Oddział Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu[18].
  7. ↑ Utwór pt. „A ty mnie na wyspy szczęśliwe zawieź”[16] został wykonany w czasie uroczystości 60-lecia „Muzyka” przez Ewę Filipowicz[17] (absolwentka z 1986 roku, śpiew solowy) z akompaniamentem Warcisława Kunca (absolwent w 1983 roku, fagot). Było to niespodzianką, przygotowaną dla pierwszego absolwenta tej szkoły)[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Zespół Państwowych Szkół Muzycznych. zsm2.szczecin.pl. [dostęp 2018-11-12].
  2. ↑ a b c d e f Roman Kraszewski: i tak zostałem muzykiem. [w:] Wspomnienie z okazji Jubileuszu 60-lecia Zespołu Szkół Muzycznych, zamieszczone na stronie internetowej ZSM im. Feliksa Nowowiejskiego [on-line]. Zespół Szkół Muzycznych. [dostęp 2018-11-14].
  3. ↑ Absolwenci Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie. [w:] Dokument zamieszczony na stronie internetowej ZSM [on-line]. zsm2.szczecin.pl. [dostęp 2018-11-15].
  4. ↑ a b c d e Danuta Prandecka: Kraszewski Roman. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 500. ISBN 83-87341-45-2. (pol.).Sprawdź autora:1.
  5. ↑ Roman Kraszewski. Szukane wyrażenie: Roman Kraszewski. „Niedziela (wyszukiwarka)”. Kuria Metropolitalna w Częstochowie. ISSN 0208-872X. 
  6. ↑ katalog?
  7. ↑ a b c d Ewa Podgajna; wywiad z Romanem Kraszewskim. Dwa pierwsze koncerty Romana Kraszewskiego w Filharmonii Szczecińskiej. „Gazeta Wyborcza”, 24 grudnia 2014. Agora SA. ISSN 1230-4581. 
  8. ↑ Roman Kraszewski. Sprawozdanie z I Walnego zebrania delegatów NSZZ Solidarność Pomorza Zachodniego. „Biuletyn NSZZ Solidarność”, 3 czerwca 1981. Tymczasowy Zarząd Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych przy WiMBP w Szczecinie (maszynopis). 
  9. ↑ [2] Stowarzyszenie Miłośników Opery i Operetki ( SMOiO)]. [w:] Strona internetowa 'Opera na Zamku' [on-line]. opera.szczecin.pl. [dostęp 2018-11-16].
  10. ↑ Opracowane na podstawie materiałów archiwalnych Filharmonii w Szczecinie oraz „Filharmonicy szczecińscy 1948–1998” Mikołaja Szczęsnego (Szczecin 1999): Historia orkiestry jak symfonia. [w:] Strona internetowa Filharmonii Szczecińskiej [on-line]. [dostęp 2018-11-16].
  11. ↑ Mikołaj Szczęsny: Lasota Felicjan. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 530. ISBN 83-87341-45-2. (pol.).Sprawdź autora:1.
  12. ↑ Fraza: Roman Kraszewski. [w:] Promocja wykonawstwa muzyki polskiej; wyszukiwarka [on-line]. [dostęp 2018-11-16].
  13. ↑ Danuta Prandecka: Zespół Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 2. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 695. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).Sprawdź autora:1.
  14. ↑ Anna Maria Kowalska: Zespół Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego. [w:] Encyklopedia Pomorza Zachodniego [on-line]. Książnica Pomorska i Fundacja sedina.pl. [dostęp 2018-11-12].
  15. ↑ Andrzej Androchowicz: Wacław Piotrowski. [w:] Encyklopedia Pomorza Zachodniego [on-line]. Książnica Pomorska i Fundacja sedina.pl. [dostęp 2018-11-12].
  16. ↑ Konstanty Ildefons Gałczyński: Prośba o wyspy szczęśliwe. [w:] Tekst wiersza [on-line]. Olsztyńskie Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - Kulturalna Polska. [dostęp 2018-11-16].
  17. ↑ Ewa Filipowicz - Kosińska, mezzosopran. ewafilipowicz.info. [dostęp 2018-11-16].
  18. ↑ Andrzej Androchowicz: Zbigniew Pawlicki. [w:] Encyklopedia Pomorza Zachodniego [on-line]. Książnica Pomorska i Fundacja sedina.pl. [dostęp 2018-11-16]. (jeden ze współzałożycieli i wiceprezes Szczecińskiego Oddziału Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu)