Roman Szymański (generał)

Roman Władysław Szymański

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	26 lipca 1895 Warszawa
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1974 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Wojsko Polskie we Francji Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	25 Dywizja Piechoty 48 Pułk Piechoty Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych 6 Pułk Piechoty Legionów 39 Pułk Piechoty 2 Brygada Strzelców Karpackich Wyższa Szkoła Wojenna Sztab Główny
Stanowiska	szef sztabu dywizji dowódca batalionu piechoty II oficer sztabu inspektora armii zastępca dowódcy pułku dowódca pułku piechoty dowódca brygady piechoty komendant Wyższej Szkoły Wojennej szef Sztabu Głównego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania włoska
Odznaczenia

Roman Władysław Szymański ps. „Tewański” (ur. 26 lipca 1895 w Warszawie, zm. 22 grudnia 1974 w Londynie) – oficer piechoty Legionów Polskich, oficer dyplomowany piechoty Wojska Polskiego II RP, Wojska Polskiego we Francji i Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie, w 1963 roku mianowany generałem brygady przez prezydenta RP na uchodźstwie.

Życiorys

Roman Władysław Szymański urodził się 26 lipca 1895 roku. Syn Józefa (1863–1925) oraz Marii z Buczyńskich (1862–1943). W latach 1902–1906 uczył się w rosyjskiej szkole powszechnej w Sosnowcu. W 1913 roku ukończył Szkołę Handlową w Będzinie, zdał maturę i rozpoczął studia na Wyższych Kursach Handlowych im. Zielińskiego w Warszawie. W okresie szkolnym działał w organizacjach zajmującymi się krzwieniem kultury fizycznej i patriotyzmu wśród młodzieży. Należał do towarzystwa „Piechur”, związał się z ruchem skautowym w Zagłębiu Dąbrowskim oraz wstąpił do oddziału Polskich Drużyn Strzeleckich w Sosnowcu, w którym używał ps. Tewański. Równocześnie ze studiami ukończył szkołę podoficerską i w kwietniu 1914 roku konspiracyjną szkołę podchorążych Polskich Drużyn Strzeleckich w Warszawie. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Wojnę rozpoczął jako żołnierz 2 plutonu 1 Kompanii Kadrowej, a następnie oficer 6 pułku piechoty Legionów. 11 listopada 1915 roku został awansowany na chorążego, a 1 kwietnia 1917 roku na podporucznika^[1]. W lipcu 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej i został przydzielony do 1 pułku piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. W 1919 roku pełnił służbę w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na stanowisku dowódcy 15. klasy, którą w okresie od 3 lipca do 1 listopada 1919 roku ukończyło 158 absolwentów^[2]. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[3].

Po zakończeniu działań wojennych pełnił służbę w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty, która 1 sierpnia 1922 roku została przekształcona w Oficerską Szkołę dla Podoficerów w Bydgoszczy. Pełniąc służbę w szkolnictwie pozostawał oficerem 7 pułku piechoty Legionów^[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 336. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[5]. 13 listopada 1923 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza IV Kursu Normalnego 1923–1925^[6]. 1 grudnia 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 102. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[7]. 1 października 1925 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie na stanowisko szefa Wydziału Wyszkolenia. 24 lipca 1928 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu na stanowisko szefa Oddziału Ogólnego^[8][9]. 6 lipca 1929 roku został przeniesiony do dowództwa 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu na stanowisko szefa sztabu^[10]. 26 marca 1931 roku otrzymał przeniesienie do 48 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Stanisławowie, w którym odbył praktykę liniową na stanowisku dowódcy batalionu^[11][12][13]. W grudniu 1932 roku otrzymał przeniesienie do składu osobowego inspektora armii generała dywizji Stefana Dąb-Biernackiego w Wilnie na stanowisko II oficera sztabu^[14]. W kwietniu 1937 roku został przeniesiony do 6 pułku piechoty Legionów w Wilnie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. Od 28 stycznia 1938 roku dowodził 39 pułkiem piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu. Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku.

Po przegranej kampanii przedostał się do Francji. Od czerwca 1940 roku do grudnia 1941 roku pełnił służbę w sztabie 7 Brygady Kadrowej Strzelców na stanowisku szefa Oddziału III Operacyjnego. Następnie został skierowany do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. W marcu 1942 roku został zastępcą komendanta Ośrodka Organizacyjnego Armii, a w styczniu 1943 roku komendantem Ośrodka Wyszkolenia Piechoty, wchodzącego w skład Centrum Wyszkolenia Armii. W grudniu 1943 roku został mianowany dowódcą 2 Brygady Strzelców Karpackich. 1 marca 1944 roku awansował na pułkownika w korpusie oficerów piechoty. W maju 1944 roku na czele 2 BSK walczył w bitwie pod Monte Cassino. We wrześniu 1944 roku objął stanowisko komendanta Wyższej Szkoły Wojennej w Eddleston, w Szkocji. Obowiązki komendanta WSWoj. wykonywał do października 1946 roku. W latach 50. XX wieku sprawował obowiązki szefa Sztabu Głównego. 19 marca 1963 roku Prezydent RP na uchodźstwie August Zaleski awansował go na generała brygady w korpusie generałów^[15][16]. W latach 60. XX wieku pełnił funkcję kanclerza Kapituły Krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari^{[17][18][19][20][21]}. Zmarł 22 grudnia 1974 roku w Londynie^[22]. Pochowany na cmentarzu North Sheen.

Rodzina

W 1921 ożenił się z Marią Honoratą z d. Komorra (1897–1974), z którą miał synów: Tadeusza Romana (1922–62) i Romana Władysława (ur. 1923)^[23].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 41
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4777
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1958)^[24]
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[25]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie - za walkę w 6 pp Leg.)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)^[26]
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (1944)
• Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”^[27]
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
• Krzyż Pamiątkowy 6 pp Leg. (Krzyż Wytrwałości)

• Krzyż Wojenny za Męstwo Wojskowe (Włochy, 1946)

Upamiętnienie

Uchwałą nr 56/IX/2015 Rady Miasta Jarosławia z dnia 25 maja 2015 r. rondo położone w Jarosławiu przy wjeździe na obwodnicę miejską, u zbiegu ulic Krakowskiej i Lotników, otrzymało nazwę gen. Romana Władysława Szymańskiego^[28].

Zobacz też

• Generałowie i admirałowie II Rzeczypospolitej

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. W: Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
• Jerzy Kirszak: Szymański Roman Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Polska Akademia Umiejętności, 2015, s. 195–199. ISBN 978-83-63352-37-0.
• Jerzy Kirszak: Generał Roman Szymański. Żołnierz Pierwszej Kompanii Kadrowej, zdobywca Monte Cassino. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019, s. 536. ISBN 978-83-8098-599-5.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.