Roman Witorzeniec

Roman Witorzeniec

„Witorzeniec”

płk Roman Witorzeniec (przed 1932)
pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	10 września 1891 Warszawa
Data i miejsce śmierci	5 lutego 1962 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie Armia Wielkopolska
Jednostki	2 Pułk Piechoty 167 Pułk Piechoty 51 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych 43 Pułk Strzelców Legionu Bajończyków 44 Pułk Strzelców Legii Amerykańskiej 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty DOK V
Stanowiska	dowódca batalionu piechoty zastępca dowódcy pułku dowódca pułku piechoty dowódca piechoty dywizyjnej pomocnik dowódcy Okręgu Korpusu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Roman Witorzeniec vel Roman Pawelczyk ps. „Witorzeniec” (ur. 10 września 1891 w Warszawie, zm. 5 lutego 1962 w Londynie) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, mianowany pośmiertnie generałem brygady.

Przebieg służby wojskowej

W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich^[1]. Był oficerem 2 pułku piechoty. 29 września 1914 roku awansował na chorążego, 27 stycznia 1915 roku - podporucznika, 26 maja 1915 roku - porucznika i 1 listopada 1916 roku na kapitana^[2].

W lutym 1919 roku został dowódcą batalionu strzelców Nr 7 w Częstochowie. 17 maja 1919 roku przeformował batalion w Bytomski Pułk Strzelców i wydał pierwszy rozkaz dzienny, jako dowódca pułku. 10 marca 1920 roku dowodzony przez niego oddział został przemianowany na 167 Bytomski pułk piechoty^[3]. 15 listopada 1919 roku, jako oficer Wojsk Wielkopolskich został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Legionów Polskich z zatwierdzeniem stopnia majora nadanego przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu^[4].

21 czerwca 1920 roku objął dowództwo 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych na czele którego walczył z bolszewikami. Od grudnia 1921 roku stacjonował ze swoją jednostką w Brzeżanach^[5][6]. Pułkiem dowodził do 13 marca 1922 roku.

20 sierpnia 1921 roku w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych ogłoszono zmianę jego nazwiska rodowego „Pawelczyk” na nazwisko „Witorzeniec”, pod którym występował w czasie służby Legionach Polskich^[7].

W 1923 roku pozostawał oficerem rezerwowym 51 pułku piechoty zatrzymanym w służbie czynnej^[8]. 24 maja 1924 roku otrzymał przeniesienie do 43 pułku Strzelców Kresowych w Dubnie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[9][10]. Z dniem 1 lipca 1924 roku został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 108,5. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[11]. 18 stycznia 1925 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy 44 pułku Strzelców Kresowych w Równem^[12].

16 marca 1927 roku awansował na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 6. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[13]. 23 października 1931 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty w Gnieźnie^[14][15]. W międzyczasie, od 10 listopada 1932 roku do 10 sierpnia 1933 roku, był słuchaczem VII Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. W listopadzie 1935 roku został pomocnikiem dowódcy Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. Służbę na tym stanowisku pełnił do września 1939 roku^[16].

Został osadnikiem wojskowym w kolonii Orle Gniazdo (osada Mołotków, gmina Białozórka)^[17].

W czasie kampanii wrześniowej w dalszym ciągu pomagał generałowi brygady Aleksandrowi Narbutt-Łuczyńskiemu, dowódcy Okręgu Korpusu Nr V i jednocześnie dowódcy etapów Armii „Kraków”^[18].

Na emigracji był członkiem II Rady Rzeczypospolitej Polskiej i szefem Biura Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, a także sędzią polskiego Sądu Obywatelskiego w Londynie^[19]. Zmarł 5 lutego 1962 roku w Londynie. Pochowany na cmentarzu Gunnersbury.

Prezydent RP August Zaleski mianował go pośmiertnie generałem brygady ze starszeństwem z 19 marca 1962 roku w korpusie generałów^[20][21].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1922)^[22]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1958)^[23]
• Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)^[24]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie, po raz 2 i 3 w 1921)^[25]
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[26]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. [w:] Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.