Romanka
 Romanka – widok z Rysianki | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Położenie | województwo śląskie |
| Pasmo | Beskid Żywiecki, Karpaty |
| Wysokość | 1366 m n.p.m. |
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego  | |
 49°33′39″N 19°14′31″E/49,560833 19,241944 | |
Romanka (1366 m) – szczyt w Grupie Lipowskiego Wierchu i Romanki w Beskidzie Żywieckim[1].
Topografia
Romanka jest najwyższym szczytem tej grupy, względna różnica wysokości licząc od dna doliny Soły w okolicach wsi Cięcina i Radziechowy (380–370 m n.p.m.) do szczytu wynosi niemal 1000 m i jest najwyższa w Kotlinie Żywieckiej. Od sąsiedniej Rysianki jest oddzielona wybitną przełęczą Pawlusia (1176 m). Jest też Romanka zwornikiem dla dwóch grzbietów. Na północny zachód odchodzi od Romanki grzbiet do Skały, na północny wschód drugi grzbiet do Kotarnicy. Grzbiety te niżej znów rozgałęziają się. W zbocza Romanki wcinają się doliny trzech potoków: Romanki uchodzącej do Żabniczanki, Sopotnianki i potoku bez nazwy uchodzącego do Sopotni. Romanka wznosi się nad miejscowościami Żabnica, Sopotnia Mała i Sopotnia Wielka[2].
Historia
Stoki Romanki podczas II wojny światowej były schronieniem oddziałów partyzanckich, które pod koniec wojny toczyły walki z okupantem. Działał tutaj oddział partyzancki „Romanka”. Jedną ze spektakularnych akcji było spacyfikowanie schroniska na Rysiance, gdzie znajdował się ośrodek wypoczynkowy dla oficerów niemieckich. Dawniej na szczycie Romanki stała wieża triangulacyjna.
Przyroda
Niemal całe stoki Romanki porasta las. Drzewostan budują świerk pospolity, jodła pospolita, buk pospolity, klon jawor, jarząb pospolity, z krzewów występują m.in. leszczyna pospolita, porzeczka skalna i bez koralowy. Zwierzęta pojawiające się w okolicach Romanki to m.in. wilk szary, dzik, jeleń szlachetny, ryś, głuszec, borsuk, a nawet niedźwiedź brunatny[3]. Lasy Romanki to jeden z większych kompleksów leśnych w Beskidzie Żywieckim. Jednak podczas wielowiekowego osadnictwa w masywie Romanki wytworzono kilka polan wykorzystywanych jako hale pasterskie: Hala Wieprzska, Hala Łyśniowska i inne, mniejsze, dzisiaj już niemające nazwy. Również na grzbiecie łączącym Romankę z Martoszką na lotniczych zdjęciach Geoportalu widoczne są zarastające trawiaste obszary. Od doliny Żabniczanki dość wysoko wspinają się też na stoki Romanki pola i zabudowania miejscowości Żabnica[4]. Las na szczycie Romanki jest przerzedzony wskutek tego, że osiąga tutaj górną granicę swojego naturalnego zasięgu, niżej jednak na stokach las ma się dobrze. Od 1963 szczytowe partie Romanki zostały objęte ochroną w formie rezerwatu w celu ochrony jednego z ostatnich fragmentów puszczy karpackiej[1].
W masywie Romanki występują czynne osuwiska oraz Jaskinia w Sopotni Wielkiej mająca korytarze o łącznej długości 101 m[1].
Turystyka
Romanka była jednym z pierwszych odwiedzanych turystycznie szczytów Beskidu Żywieckiego. Już w XIX wieku objęta została aktywnością niemieckiej organizacji turystycznej Beskidenverein. W latach 1894–1899 Niemcy wyznakowali szlak z Jeleśni przez Romankę do Węgierskiej Górki. W 1913 lub 1915 pod szczytem wybudowano schron turystyczny na Romance z przeznaczeniem dla narciarzy (Ski-hütte), który został zniszczony pod koniec I wojny światowej[5]. Obecnie przez Romankę prowadzi pięć szlaków turystycznych i Szlak Papieski. Wierzchołek Romanki porastają stare, dość zwarte bory regla górnego i z tego powodu jest on pozbawiony widoków[1].
Na szczyt Romanki wyjść można czterema szlakami[2]:
Sopotnia Mała – Kotarnica – Romanka.3.15 h, z powrotem 2.30 h
Sopotnia Wielka – Kotarnica – Romanka.2.50 h, z powrotem 2.15 h Bystra – Lachowe Młaki – schronisko „Słowianka” – Suchy Groń – Romanka 3.35 h, z powrotem 3 h
hala Rysianka – przełęcz Pawlusia – Romanka.1 h, z powrotem 55 min
Południowo-zachodnimi stokami Romanki biegnie jeszcze szlak czerwony z Żabnicy przez Abrahamów, Suchy Groń, Halę Wieprzską i przełęcz Pawlusia na halę Rysianka[2].
Przypisy
- ↑ a b c d Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
- ↑ a b c Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
- ↑ Dziki drapieżnik pojawił się w polskich górach.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2012-09-10].
- ↑ Tomasz Biesik: Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Żywiecki. Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 118–119. ISBN 978-83-925599-4-8.
Linki zewnętrzne
- Romanka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 719.
Media użyte na tej stronie
Niebieski szlak turystyczny.
Czarny szlak turystyczny.
Żółty szlak turystyczny.
Mapa Beskidu Żywieckiego, Beskidu Małego i Beskidu Makowskiego
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Romanka, widok z Rachowca, z prawej Hala Pawlusia, pod Romanką z prawej fragment Suchej Góry, u dołu łąka na wierzchołku Rachowca, z prawej u dołu tablice edukacyjne przy platformie widokowej
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hala Boracza i panorama widokowa