Romuald Dąbrowski
 generał brygady | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1894–1927 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 44 Pułk Piechoty Austro-Węgier |
| Stanowiska | dowódca pułku piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 _4r_BAR.svg){kind=small}        | |
Romuald Dąbrowski herbu Jelita (ur. 25 października 1874 w Liteni, zm. w grudniu 1939[1]) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
W 1894 roku zakończył naukę w Korpusie Kadetów w Budapeszcie i rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii[2]. Jego oddziałem macierzystym był 44 Pułk Piechoty Austro-Węgier w Budapeszcie[3][4]. W 1899 roku był adiutantem pułku[5]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. W 1914 roku był komendantem oddziału karabinów maszynowych[6]. I wojnę światową rozpoczął w stopniu kapitana, dowodząc kompanią karabinów maszynowych[7]. W czasie służby awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: kadeta–zastępcy oficera (1 września 1894 roku[8]), podporucznika (1 listopada 1895 roku[9]), porucznika (1 listopada 1899 roku[10]), kapitana (1 listopada 1909 roku[11]) i majora (1 sierpnia 1916 roku[12][13]). Wojnę zakończył w stopniu podpułkownika dowodząc pułkiem piechoty[7].
1 listopada 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podpułkownika, ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1918. W maju 1919 objął dowództwo II batalionu w 15 pułku piechoty „Wilków”. W październiku tego roku dowodził Podgrupą „Słucz” w składzie 4 Dywizji Piechoty Frontu Wołyńskiego. Walczył w rejonie Olewska. 2 grudnia 1919 objął dowództwo 15 pułku piechoty „Wilków” i sprawował je do 19 stycznia 1920. 22 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Poznań”[14]. Od 24 sierpnia tego roku dowodził XXXV Brygadą Piechoty. 19 listopada objął dowództwo XXXVI Brygady Piechoty, a od 1 marca 1921 roku ponownie dowodził XXXV BP[15].
Jesienią 1921, w wyniku przejścia wojska na stopę pokojową, dowództwo XXXV BP zostało przeformowane w dowództwo piechoty dywizyjnej 18 DP, a płk Dąbrowski mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 18 DP. Przejściowo pełnił obowiązki dowódcy tej wielkiej jednostki. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 30. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 71 pułk piechoty[16]. Następnie pozostawał oficerem nadetatowym 33 pułku piechoty w Łomży[17]. 8 grudnia 1922 roku przeniesiony został do Rezerwy Oficerów Sztabowych Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu[18]. Z dniem 1 grudnia 1923 roku został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 28 Dywizji Piechoty w Warszawie[19][20]. W 1926, po zamachu majowym objął dowództwo tej dywizji. 3 stycznia 1927 roku odkomenderowany został do Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie, w charakterze słuchacza III Kursu.
16 marca 1927 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych marszałka Polski Józefa Piłsudskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 4. lokatą w korpusie generałów. Następnego dnia został zwolniony ze stanowiska dowódcy 28 DP w Warszawie i mianowany dowódcą Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[21].
24 czerwca 1927 roku zakończył naukę w CWSW i 9 lipca tego roku objął obowiązki dowódcy OK IV[22]. 15 lipca 1927 roku został zwolniony z tego stanowiska i z dniem 30 września 1927 roku przeniesiony w stan spoczynku[23]. Do wybuchu II wojny światowej mieszkał w Stanisławowie[24].
Po agresji ZSRR aresztowany. Zmarł wskutek uduszenia w zamkniętym wagonie kolejowym, w drodze na Syberię. Figuruje na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej[25]. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Żonaty z Elżbietą (Elizabeth) z Broulików, córką tenora opery wiedeńskiej Franciszka Brolika i Leopoldyny von Schweda. Synem tej pary był Franciszek Dąbrowski, zastępca komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Jego żona została zesłana do Kazachskiej SRR i tam zmarła około 1944 roku[26].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari – 17 maja 1921 roku[27]
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie[7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”[7]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[7]
- Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Wojskowej[7]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy po raz drugi[4]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami[4]
- Signum Laudis Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[4]
- Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[4]
- Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstążce[4]
- Krzyż Wojskowy Karola[4]
- Brązowy Jubileuszowy Medal Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych[4]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy[4]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913[4]
Przypisy
- ↑ W starszych publikacjach podawano inną datę śmierci – 1938 rok i pomijano aresztowanie generała przez Sowietów. Por. J. Drużyńska, S. M. Jankowski, Wyklęte życiorysy, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2009, s. 16.
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 450.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1895 ↓, s. 393.
- ↑ a b c d e f g h i j Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 592.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1908 ↓, s. 520.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 466.
- ↑ a b c d e f Encyklopedia Wojskowa 1932 ↓, s. 150.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1895 ↓, s. 246.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1898 ↓, s. 277.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1908 ↓, s. 276.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 224.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 109.
- ↑ Mianowania w armii. „Nowa Reforma”. Nr 419, s. 2, 21 sierpnia 1916.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920 roku, s. 381.
- ↑ Wykaz 1927 ↓, s. 38.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 19.
- ↑ Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski podają, że w latach 1923-1924 dowodził 33 Pułkiem Piechoty. Według tych samych autorów, Piotra Staweckiego i "Rocznika oficerskiego z 1924 r." dowódcą tego pułku był wówczas płk Michał Pakosz.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 8 grudnia 1922 roku, s. 897.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 698.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 78, 206, 339.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 19 marca 1927 roku, s. 91, 93.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 126, autor stwierdził, że „z nieznanych powodów nowy dowódca OK IV objął swoje obowiązki dopiero 9 lipca (do tego czasu pełnił je dowódca 10 DP)”..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 879.
- ↑ Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska, Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 549–550, ISBN 978-83-247-2036-1, OCLC 750956033.
- ↑ J. Drużyńska, S. M. Jankowski, Wyklęte życiorysy, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2009, ss. 12-22.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921 roku, s. 996.
Bibliografia
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. II: Cuszima – Garibaldyści. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1932.
- Wykaz pułkowników i podpułkowników, którzy dowodzili dywizjami lub brygadami. [w:] sygn. 701/1/121 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1927. [dostęp 2018-03-25].
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Henryk P. Kosk, Apel żałobny dowódców Września, „Polska Zbrojna”, Magazyn Tygodniowy nr 42.
- Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.
Media użyte na tej stronie
Baretka Krzyża Wojskowego Karola – Austro-Węgry. (Karl-Truppenkreuz)
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
_as_used_for_Signum_Laudis.gif)
Baretka Signum laudis
Ribbon of the Order of Military Merit – Bulgaria
Austrian mobilitation cross of 1912/1913's ribbon
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Jubileuszowy 1908 (Austro-Węgry)
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).