Romulea

Romulea
Ilustracja
Romulea bulbocodium
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządszparagowce
Rodzinakosaćcowate
RodzajRomulea
Nazwa systematyczna
Romulea Maratti
Pl. Romul. Saturn. 13. 1772[3]
Typ nomenklatoryczny

R. bulbocodium (Linnaeus) Sebastiani et Mauri[3]

Synonimy
  • Bulbocodium Gronovius
  • Ilmu Adanson[3]
  • Trichonema Ker Gawl.[4]
Romulea eximia
Romulea flava var. minor
Romulea engleri w Maroku

Romulearodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje około 95[5]–109[6] gatunków. Większość przedstawicieli rodzaju (83 gatunki) rośnie w Afryce Południowej, pozostałe występują na obszarach górskich Afryki Wschodniej, na Sokotrze i w obszarze śródziemnomorskim[7] oraz w Europie Zachodniej sięgając na północy po południowo-zachodnią Anglię[5] (w Europie rośnie w sumie 8 gatunków[7]). Rośliny te występują w miejscach suchych, piaszczystych i trawiastych[5]. Nie są wymagające w uprawie, a niektóre, zwłaszcza południowoafrykańskie gatunki mają efektowne kwiaty. Niektóre gatunki uprawiane jako ozdobne rozprzestrzeniają się jako inwazyjne np. R. rosea w Australii i na Wyspie Świętej Heleny[7].

Morfologia

Romulea hirta
© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0
Romulea ligustica
Romulea linaresii
Pokrój
Byliny wyrastające ze zwykle skośnie rosnących bulwocebul, osiągające zwykle ok. 10 cm wysokości[5].
Liście
Wąskie, czasem oskrzydlone, rzadko płaskie, zawsze bez srebrzystego paska pośrodku blaszki[5].
Kwiaty
Pojedyncze, czasem z zalążnią znajdującą się poniżej poziomu gruntu. Wsparte są przysadkami. Okwiat efektowny, barwy czerwonej, jasnoniebieskiej, fioletowej lub białej. Sześć listków okwiatu podobnych jest wielkością, ale te z zewnętrznego okółka zwykle są ciemniej prążkowane. Wszystkie listki okółka u dołu zrastają się w rurkę. Pręciki są trzy. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa, z licznymi zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy ramiona, nie spłaszczające się płatkowato[5].
Owoce
Trójkomorowe torebki zawierające zwykle kulistawe nasiona[5].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Croceae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[4].

Wykaz gatunków[6]
  • Romulea albiflora J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea albomarginata M.P.de Vos
  • Romulea amoena Schltr. ex Bég.
  • Romulea antiatlantica Maire
  • Romulea aquatica G.J.Lewis
  • Romulea arnaudii Moret
  • Romulea atrandra G.J.Lewis
  • Romulea austinii E.Phillips
  • Romulea autumnalis L.Bolus
  • Romulea barkerae M.P.de Vos
  • Romulea biflora (Bég.) M.P.de Vos
  • Romulea bifrons Pau
  • Romulea bocchierii Frignani & Iiriti
  • Romulea bulbocodium (L.) Sebast. & Mauri
  • Romulea camerooniana Baker
  • Romulea cedarbergensis M.P.de Vos
  • Romulea citrina Baker
  • Romulea clusiana (Lange) Nyman
  • Romulea collina J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea columnae Sebast. & Mauri
  • Romulea congoensis Bég.
  • Romulea corsica Jord. & Fourr.
  • Romulea cruciata (Jacq.) Bég.
  • Romulea cyrenaica Bég.
  • Romulea dichotoma (Thunb.) Baker
  • Romulea discifera J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea diversiformis M.P.de Vos
  • Romulea eburnea J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea elliptica M.P.de Vos
  • Romulea engleri Bég.
  • Romulea eximia M.P.de Vos
  • Romulea fibrosa M.P.de Vos
  • Romulea fischeri Pax
  • Romulea flava (Lam.) M.P.de Vos
  • Romulea flexuosa Klatt
  • Romulea florentii Moret
  • Romulea gigantea Bég.
  • Romulea gracillima Baker
  • Romulea hallii M.P.de Vos
  • Romulea hantamensis (Diels) Goldblatt
  • Romulea hirsuta (Steud. ex Klatt) Baker
  • Romulea hirta Schltr.
  • Romulea jugicola M.P.de Vos
  • Romulea kamisensis M.P.de Vos
  • Romulea komsbergensis M.P.de Vos
  • Romulea leipoldtii Marais
  • Romulea ligustica Parl.
  • Romulea lilacina J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea × limbarae Bég.
  • Romulea linaresii Parl.
  • Romulea longipes Schltr.
  • Romulea lutea J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea luteiflora (M.P.de Vos) M.P.de Vos
  • Romulea macowanii Baker
  • Romulea maculata J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea malaniae M.P.de Vos
  • Romulea maroccana Bég.
  • Romulea melitensis Bég.
  • Romulea membranacea M.P.de Vos
  • Romulea minutiflora Klatt
  • Romulea monadelpha (Sweet ex Steud.) Baker
  • Romulea montana Schltr. ex Bég.
  • Romulea monticola M.P.de Vos
  • Romulea multifida M.P.de Vos
  • Romulea multisulcata M.P.de Vos
  • Romulea namaquensis M.P.de Vos
  • Romulea nivalis (Boiss. & Kotschy) Klatt
  • Romulea numidica Jord. & Fourr.
  • Romulea obscura Klatt
  • Romulea papyracea Wolley-Dod
  • Romulea pearsonii M.P.de Vos
  • Romulea penzigii Bég.
  • Romulea petraea Al-Eisawi
  • Romulea phoenicia Mouterde
  • Romulea pratensis M.P.de Vos
  • Romulea ramiflora Ten.
  • Romulea requienii Parl.
  • Romulea revelieri Jord. & Fourr.
  • Romulea rosea (L.) Eckl.
  • Romulea rupestris J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea sabulosa Schltr. ex Bég.
  • Romulea saldanhensis M.P.de Vos
  • Romulea sanguinalis M.P.de Vos
  • Romulea saxatilis M.P.de Vos
  • Romulea schlechteri Bég.
  • Romulea setifolia N.E.Br.
  • Romulea singularis J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea sinispinosensis M.P.de Vos
  • Romulea sladenii M.P.de Vos
  • Romulea speciosa (Andrews) Baker
  • Romulea sphaerocarpa M.P.de Vos
  • Romulea stellata M.P.de Vos
  • Romulea subfistulosa M.P.de Vos
  • Romulea sulphurea Bég.
  • Romulea syringodeoflora M.P.de Vos
  • Romulea tabularis Eckl. ex Bég.
  • Romulea tempskyana Freyn
  • Romulea tetragona M.P.de Vos
  • Romulea tortilis Baker
  • Romulea tortuosa (Licht. ex Roem. & Schult.) Baker
  • Romulea toximontana M.P.de Vos
  • Romulea triflora (Burm.f.) N.E.Br.
  • Romulea tubulosa J.C.Manning & Goldblatt
  • Romulea unifolia M.P.de Vos
  • Romulea vaillantii Quézel
  • Romulea villaretii Dobignard
  • Romulea vinacea M.P.de Vos
  • Romulea viridibracteata M.P.de Vos
  • Romulea vlokii M.P.de Vos

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
  3. a b c Romulea (ang.). W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03].
  4. a b Genus: Romulea Maratti. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
  5. a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 448. ISBN 0-333-74890-5.
  6. a b Romulea (ang.). The Plant List. [dostęp 2019-03-03].
  7. a b c David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 801. ISBN 978-1-107-11502-6.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Romulea flava var. minor - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3773
Romulea engleri kz01.jpg
Autor: Krzysztof Zairnek, Kenraiz, Licencja: CC BY 4.0
Romulea engleri zagłębieniu międzywydmowym na atlantyckim wybrzeżu w pobliżu Essaouria (Marrakesh-Safi, Maroko)
Romulea hirta Avontuur.jpg
Autor: Dwergenpaartje, Licencja: CC BY-SA 4.0
Romulea hirta, photographed on a farm called Avontuur, north-west of Nieuwoudtville
Romulea ligustica (flowers).jpg
© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0
Ligurian Sand Crocus, Sardinia, Italy.
Romulea eximia 1DS-II 2-1688.jpg
Autor: SAplants, Licencja: CC BY-SA 4.0
Romulea eximia, plants in flower; Darling Renosterveld Reserve, Darling, Western Cape, South Africa
Romulea bulbocodium kz2.JPG
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Romulea bulbocodium, Llanos Ana la Paz, near Pico de Los Nieves, Gran Canaria