Romulea
| |||
Romulea bulbocodium | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
Nadgromada | rośliny telomowe | ||
Gromada | rośliny naczyniowe | ||
Podgromada | rośliny nasienne | ||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | szparagowce | ||
Rodzina | kosaćcowate | ||
Rodzaj | Romulea | ||
Nazwa systematyczna | |||
Romulea Maratti Pl. Romul. Saturn. 13. 1772[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
R. bulbocodium (Linnaeus) Sebastiani et Mauri[3] | |||
Synonimy | |||
---|---|---|---|
Romulea – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje około 95[5]–109[6] gatunków. Większość przedstawicieli rodzaju (83 gatunki) rośnie w Afryce Południowej, pozostałe występują na obszarach górskich Afryki Wschodniej, na Sokotrze i w obszarze śródziemnomorskim[7] oraz w Europie Zachodniej sięgając na północy po południowo-zachodnią Anglię[5] (w Europie rośnie w sumie 8 gatunków[7]). Rośliny te występują w miejscach suchych, piaszczystych i trawiastych[5]. Nie są wymagające w uprawie, a niektóre, zwłaszcza południowoafrykańskie gatunki mają efektowne kwiaty. Niektóre gatunki uprawiane jako ozdobne rozprzestrzeniają się jako inwazyjne np. R. rosea w Australii i na Wyspie Świętej Heleny[7].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny wyrastające ze zwykle skośnie rosnących bulwocebul, osiągające zwykle ok. 10 cm wysokości[5].
- Liście
- Wąskie, czasem oskrzydlone, rzadko płaskie, zawsze bez srebrzystego paska pośrodku blaszki[5].
- Kwiaty
- Pojedyncze, czasem z zalążnią znajdującą się poniżej poziomu gruntu. Wsparte są przysadkami. Okwiat efektowny, barwy czerwonej, jasnoniebieskiej, fioletowej lub białej. Sześć listków okwiatu podobnych jest wielkością, ale te z zewnętrznego okółka zwykle są ciemniej prążkowane. Wszystkie listki okółka u dołu zrastają się w rurkę. Pręciki są trzy. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa, z licznymi zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy ramiona, nie spłaszczające się płatkowato[5].
- Owoce
- Trójkomorowe torebki zawierające zwykle kulistawe nasiona[5].
Systematyka
Rodzaj z plemienia Croceae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[4].
- Wykaz gatunków[6]
- Romulea albiflora J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea albomarginata M.P.de Vos
- Romulea amoena Schltr. ex Bég.
- Romulea antiatlantica Maire
- Romulea aquatica G.J.Lewis
- Romulea arnaudii Moret
- Romulea atrandra G.J.Lewis
- Romulea austinii E.Phillips
- Romulea autumnalis L.Bolus
- Romulea barkerae M.P.de Vos
- Romulea biflora (Bég.) M.P.de Vos
- Romulea bifrons Pau
- Romulea bocchierii Frignani & Iiriti
- Romulea bulbocodium (L.) Sebast. & Mauri
- Romulea camerooniana Baker
- Romulea cedarbergensis M.P.de Vos
- Romulea citrina Baker
- Romulea clusiana (Lange) Nyman
- Romulea collina J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea columnae Sebast. & Mauri
- Romulea congoensis Bég.
- Romulea corsica Jord. & Fourr.
- Romulea cruciata (Jacq.) Bég.
- Romulea cyrenaica Bég.
- Romulea dichotoma (Thunb.) Baker
- Romulea discifera J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea diversiformis M.P.de Vos
- Romulea eburnea J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea elliptica M.P.de Vos
- Romulea engleri Bég.
- Romulea eximia M.P.de Vos
- Romulea fibrosa M.P.de Vos
- Romulea fischeri Pax
- Romulea flava (Lam.) M.P.de Vos
- Romulea flexuosa Klatt
- Romulea florentii Moret
- Romulea gigantea Bég.
- Romulea gracillima Baker
- Romulea hallii M.P.de Vos
- Romulea hantamensis (Diels) Goldblatt
- Romulea hirsuta (Steud. ex Klatt) Baker
- Romulea hirta Schltr.
- Romulea jugicola M.P.de Vos
- Romulea kamisensis M.P.de Vos
- Romulea komsbergensis M.P.de Vos
- Romulea leipoldtii Marais
- Romulea ligustica Parl.
- Romulea lilacina J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea × limbarae Bég.
- Romulea linaresii Parl.
- Romulea longipes Schltr.
- Romulea lutea J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea luteiflora (M.P.de Vos) M.P.de Vos
- Romulea macowanii Baker
- Romulea maculata J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea malaniae M.P.de Vos
- Romulea maroccana Bég.
- Romulea melitensis Bég.
- Romulea membranacea M.P.de Vos
- Romulea minutiflora Klatt
- Romulea monadelpha (Sweet ex Steud.) Baker
- Romulea montana Schltr. ex Bég.
- Romulea monticola M.P.de Vos
- Romulea multifida M.P.de Vos
- Romulea multisulcata M.P.de Vos
- Romulea namaquensis M.P.de Vos
- Romulea nivalis (Boiss. & Kotschy) Klatt
- Romulea numidica Jord. & Fourr.
- Romulea obscura Klatt
- Romulea papyracea Wolley-Dod
- Romulea pearsonii M.P.de Vos
- Romulea penzigii Bég.
- Romulea petraea Al-Eisawi
- Romulea phoenicia Mouterde
- Romulea pratensis M.P.de Vos
- Romulea ramiflora Ten.
- Romulea requienii Parl.
- Romulea revelieri Jord. & Fourr.
- Romulea rosea (L.) Eckl.
- Romulea rupestris J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea sabulosa Schltr. ex Bég.
- Romulea saldanhensis M.P.de Vos
- Romulea sanguinalis M.P.de Vos
- Romulea saxatilis M.P.de Vos
- Romulea schlechteri Bég.
- Romulea setifolia N.E.Br.
- Romulea singularis J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea sinispinosensis M.P.de Vos
- Romulea sladenii M.P.de Vos
- Romulea speciosa (Andrews) Baker
- Romulea sphaerocarpa M.P.de Vos
- Romulea stellata M.P.de Vos
- Romulea subfistulosa M.P.de Vos
- Romulea sulphurea Bég.
- Romulea syringodeoflora M.P.de Vos
- Romulea tabularis Eckl. ex Bég.
- Romulea tempskyana Freyn
- Romulea tetragona M.P.de Vos
- Romulea tortilis Baker
- Romulea tortuosa (Licht. ex Roem. & Schult.) Baker
- Romulea toximontana M.P.de Vos
- Romulea triflora (Burm.f.) N.E.Br.
- Romulea tubulosa J.C.Manning & Goldblatt
- Romulea unifolia M.P.de Vos
- Romulea vaillantii Quézel
- Romulea villaretii Dobignard
- Romulea vinacea M.P.de Vos
- Romulea viridibracteata M.P.de Vos
- Romulea vlokii M.P.de Vos
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
- ↑ a b c Romulea (ang.). W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ a b Genus: Romulea Maratti. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 448. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ a b Romulea (ang.). The Plant List. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ a b c David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 801. ISBN 978-1-107-11502-6.
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: tato grasso, Licencja: CC BY-SA 3.0
Romulea linaresii Parl.
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3773
Autor: Krzysztof Zairnek, Kenraiz, Licencja: CC BY 4.0
Romulea engleri zagłębieniu międzywydmowym na atlantyckim wybrzeżu w pobliżu Essaouria (Marrakesh-Safi, Maroko)
Autor: Dwergenpaartje, Licencja: CC BY-SA 4.0
Romulea hirta, photographed on a farm called Avontuur, north-west of Nieuwoudtville
© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0
Ligurian Sand Crocus, Sardinia, Italy.
Autor: SAplants, Licencja: CC BY-SA 4.0
Romulea eximia, plants in flower; Darling Renosterveld Reserve, Darling, Western Cape, South Africa
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Romulea bulbocodium, Llanos Ana la Paz, near Pico de Los Nieves, Gran Canaria