Ropień okołomigdałkowy

Ropień okołomigdałkowy
Abscessus peritonsillaris
ICD-10	J36

Ropień widoczny poniżej i przyśrodkowo od prawego migdałka

Ropień okołomigdałkowy – najczęstsze powikłanie anginy. Powstaje on w wyniku gromadzenia się treści ropnej w przestrzeni pomiędzy torebką migdałka a powięzią pokrywającą mięśnie bocznej ściany gardła. Objawy kliniczne stwierdzane są najczęściej w trakcie zapalenia migdałków podniebiennych lub po jego przebyciu.

Objawy

• silny ból gardła, zwłaszcza po stronie ropnia
• odynofagia
• otalgia
• dysfagia
• występowanie szczękościsku (objaw ten pozwala na różnicowanie ropnia migdałka oraz ropnia przygardłowego)
• nadmierne ślinienie
• cuchnący oddech
• bolesne powiększenie węzłów chłonnych szyi zwykle po jednej stronie
• utrzymująca się gorączka
• czasami zmiana głosu (mowa gardłowa)
• czasami zaburzenia oddychania, zwłaszcza w ropniu tylnym
• pogorszenie stanu ogólnego

Badanie laryngologiczne

• objawy ostrego zapalenia migdałków podniebiennych (angina)
• asymetria migdałków - gardło po stronie ropnia jest silnie obrzęknięte, uwypuklone i zaczerwienione
• języczek przesunięty jest w stronę przeciwną (w stronę zdrowego migdałka) i często obrzęknięty
• czasami nalot na języku

Sporadycznie obserwuje się występowanie ropni obustronnych.

Podział

• ropień przednio-górny - najczęstszy (80% przypadków). Największe uwypuklenie znajduje się na granicy podniebienia miękkiego i łuku podniebienno-językowego (łuku przedniego), które zwykle zasłania migdałek
• ropień tylno-górny - (15% przypadków) migdałek wypchnięty jest ku przodowi przez naciek znajdujący się w górnej części łuku podniebienno-gardłowego (łuku tylnego)
• ropień dolny - (4% przypadków) wypycha migdałek ku górze
• ropień zewnętrzny - (1% przypadków) przesuwa migdałek w całości ku linii środkowej
• ropień wewnątrzmigdałkowy - niezwykle rzadki

Mikrobiologia

• 50% bakterie beztlenowe
• 25% bakterie tlenowe
  • paciorkowce β-hemolizujące typu A
• 25% flora mieszana

Leczenie

• punkcja grubą igłą i w przypadku uzyskania treści ropnej nacięcie (ropień ten zawsze nacina się wewnątrzustnie cięciem błony śluzowej między łukiem podniebienno-językowym a migdałkiem) i drenaż ropnia
• codzienne poszerzanie jamy ropnia, aż do całkowitego braku wypływu treści ropnej
• antybiotykoterapia (10-14 dni)
• 2-3 dniowe płukanie jamy ustnej
• tonsillektomia "na gorąco", wykonywana z następujących wskazań:
  • krwawienie po nacięciu ropnia (bezwzględnie) a także wskazania względne:
  • powikłania ogólne migdałkowopochodne
  • brak poprawy po nacięciu ropnia (utrzymujące się objawy ogólne i miejscowe)

Pacjenci po przebyciu ropnia okołomigdałkowego w przypadku istnienia objawów klinicznych (częstych angin) oraz pacjenci z nawracającymi ropniami okołomigdałkowymi powinny być zakwalifikowani do wykonania zabiegu tonsilektomii.

Powikłania

Nieleczony ropień okołomigdałkowy może przebić się i opróżnić na zewnątrz (do jamy ustnej) lub też w cięższych przypadkach może być przyczyną wielu groźnych powikłań:

• ropowica przestrzeni przygardłowej
• ropowica szyi
• ropne zapalenie ślinianki przyusznej
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
• zakrzepowe zapalenie żyły szyjnej wewnętrznej
• erozja ściany tętnicy szyjnej wewnętrznej z masywnym krwotokiem
• sepsa

Bibliografia

• Red. G. Janczewski: Otorynolaryngologia praktyczna. Podręcznik dla studentów i lekarzy.. Gdańsk: Via Medica, 2005.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia ropnia okołomigdałkowego