Rossony

Rossony
Расоны
Ilustracja
(c) Alex Zelenko, CC BY-SA 4.0

Pałac Hłasków (2006)
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Białoruś

Obwód

 witebski

Rejon

rossoński

Populacja (2010)
• liczba ludności


5400[1]

Nr kierunkowy

+375 2159

Kod pocztowy

211460

Tablice rejestracyjne

2

Położenie na mapie obwodu witebskiego
Mapa konturowa obwodu witebskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Rossony”
Położenie na mapie Białorusi
Ziemia55°53′N 28°48′E/55,883333 28,800000
Strona internetowa
Portal Białoruś
Pałac Hłasków w Stanisławowie po 1904 roku

Rossony (biał. Расоны, Rasony, hist. Rososna, Rossono) – osiedle typu miejskiego na Białorusi, w obwodzie witebskim, centrum administracyjne rejonu rossońskiego, 5,4 tys. mieszkańców (2010).

Herb Rossonów został ustanowiony 20 stycznia 2006 roku rozporządzeniem prezydenta Białorusi nr 36[2].

Historia

Rossony, wcześniej będące miastem duchownym w województwie połockim Rzeczypospolitej[3], po I rozbiorze Polski znalazły się na terenie powiatu połockiego (ujezdu), początkowo guberni połockiej, od 1796 roku – guberni białoruskiej, a od 1802 roku guberni witebskiej Imperium Rosyjskiego. W XIX wieku miasteczko było własnością ks. Lubomirskiego[4]. Po traktacie ryskim już nie wróciły do Polski, od 1924 roku należały do obwodu witebskiego Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi.

Pałac Hłasków

Niegdyś tuż obok Rossonów (obecnie w granicach miasta), nad jeziorem o tej samej nazwie, znajdowała się siedziba majątku Stanisławów. Dwór w Stanisławowie był odwieczną siedzibą autochtonicznej rodziny Hłasków herbu Leliwa, do której majątek ten należał przez prawie 400 lat. Do klucza stanisławowskiego wchodziły również wsie: Korytki, Siebierzek, Biała Dąbrowa, Dworzyszcze i Zamchowce. Najwcześniejszym znanym przedstawicielem tej rodziny był Jan Hłasko, żyjący w XVI wieku. Nazwa Stanisławów pochodzi najprawdopodobniej z późniejszego okresu, imię Stanisław często pojawiało się w tej rodzinie. Majątek przez 4 wieki przechodził zawsze z ojca na syna, kolejnymi przedstawicielami rodziny byli:

  • Bazyli Hłasko, syn Jana
  • Lew (Leon) Hłasko, syn Bazylego
  • Hryhory (Gregorz) Hłasko, syn Bazylego – założyciel późniejszej fortuny Hłasków
  • Stanisław Hłasko, syn Hryhorego, koniuszy brasławski, żonaty z Urszulą z Korsaków
  • Trojan Hłasko, syn Stanisława i Urszuli
  • Tadeusz Hłasko, syn Trojana
  • Stanisław Hłasko, syn Tadeusza, żonaty z Franciszką z Szyszków
  • Alojzy Hłasko, syn Stanisława i Franciszki, kawaler Zakonu Maltańskiego, prapradziad Macieja Hłaski i praprapradziad Marka Hłaski[5]
  • Kazimierz Hłasko, syn Alojzego
  • Stanisław Hłasko, syn Kazimierza (1866–?), ostatni właściciel Stanisławowa[6].

Nie ma żadnych relacji na temat starego dworu stanisławowskiego. Ostatni właściciel majątku wybudował tu w 1904 roku nowy pałac lub zamek, w stylu „staroniemieckim” według projektu architekta Edmunda Fryka. Był to dwukondygnacyjny budynek, z czerwonej, nietynkowanej cegły, z fragmentami z piaskowca, z dwiema wieżami: jedną niższą, weloboczną i drugą wyższą kwadratową. Obie były zwieńczone strzelistymi dachami. Elewacje pałacu urozmaicały wykusze, balkony, mniejsze wieżyczki z blankami, fryzy itd.

Wewnątrz były m.in. sale: empirowa, Louis Philippe, jadalnia gdańska, buduar z mahoniem inkrustowanym kością słoniową, gabinet dębowy z gobelinami. W starych gdańskich szafach stały kryształy, porcelana sewrska i saska. Na konsolach i malachitowych piedestałach były włoskie rzeźby marmurowe[6].

Dwór otoczony był starym parkiem. Był znany z plantacji róż: dzienny plon ciętych kwiatów dochodził do półtora tysiąca. Kwiaty były sprzedawane w Połocku. Ponadto istniało tu gospodarstwo mleczne (Szwyców), skąd masło było wysyłane do Petersburga. Drewno z tutejszych lasów spławiano Dźwiną do Rygi. Działał tu tartak parowy.

W czasie rewolucji październikowej malachity i piece majolikowe (...) rozbijano toporami, dom, zamieniony na kooperatywę, pono jeszcze ocalał[6].

Pałac istnieje do dziś[7]. Jest historyczno-kulturalnym zabytkiem Białorusi o numerze w rejestrze 412Г000467.

Majątek Stanisławów został opisany w:

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.)..
  2. ↑ Alaksandr Łukaszenka: УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ – 20 января 2006 г. № 36. Narodowy Internetowy Portal Prawny Republiki Białorusi, 2006-01-20. [dostęp 2010-04-05]. (ros.).
  3. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 76.
  4. ↑ Rososna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 767.
  5. ↑ Marek Minakowski, Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 2017-12-24].
  6. ↑ a b c d Stanisławów, [w:] Antoni Urbański, Memento kresowe, Warszawa: nakładem autora, 1929, s. 126–127 [dostęp 2017-12-24].
  7. ↑ Pałac w Rossonach (Stanisławowie) na stronie Radzima.org. [dostęp 2017-12-24].
  8. ↑ Stanisławów, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 11: Województwo kijowskie oraz uzupełnienia do tomów 1-10, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997, s. 411–412, ISBN 83-04-04369-6, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
Stolice rejonów obwodu witebskiego

Herb obwodu witebskiego

Media użyte na tej stronie

Flag of Rasony.svg
Flag of Rasony
Flag of Vitsebsk Voblasts.svg
Flaga obwodu witebskiego
Rasony, Stanisłavova. Расоны, Станіславова (1914).jpg
Расоны (Rasony), Станіславова (Stanisłavova), сядзіба Гласкаў (Hłaska)
Belarus-Rasony-Museum of Battle Cooperation.jpg
(c) Alex Zelenko, CC BY-SA 4.0
Museum of battle cooperation. Rasony, Belarus.
Belarus Vitebsk region adm location map.svg
Autor: Nzeemin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Позиционная карта Витебской области.
Belarus-Rasony-Cannon Monument-1.jpg
(c) Alex Zelenko, CC BY-SA 4.0
Cannon ZIS-2 57 mm - monument to liberators. Rasony, Belarus.