Rostarzewo

Artykuł

52°7'57.648"N, 16°11'58.834"E

- błąd

0 m

WD

52°7'59.9"N, 16°12'0.0"E, 52°6'N, 16°15'E

- błąd

14 m

Odległość

80 m

Rostarzewo
wieś
Ilustracja
Dawny ratusz w Rostarzewie
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

grodziski

Gmina

Rakoniewice

Liczba ludności (2009)

1635[1]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

62-068[2]

Tablice rejestracyjne

PGO

SIMC

0593840

Położenie na mapie gminy Rakoniewice
Mapa konturowa gminy Rakoniewice, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rostarzewo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Rostarzewo”
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rostarzewo”
Ziemia52°07′57,648″N 16°11′58,834″E/52,132680 16,199676
Strona internetowa
zdjęcie Rostarzewa wykonane z drona
Rostarzewo z lotu ptaka Październik 2019
Rostarzewo zdjęcie lotnicze

Rostarzewo – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Rakoniewice[3][4], dawne miasto w latach 1752-1934[5][6]. Przed reformą administracyjną z 1975 roku Rostarzewo należało (wraz z gminą Rakoniewice) do powiatu wolsztyńskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Historia

Niegdyś w użyciu była nazwa Rzeszotarzewo (wzmiankowana w 1379 i 1564)[7], sugerująca wyrób rzeszot czyli sit, która w 1580 została uproszczona do Restarzewa[7]. Z miejscowości pochodził ród Rzeszotarzewskich[7]. W 1551 miejscowość przeszła w ręce Tłockich, później Hersztopskich, Żegockich i Malczewskich[7]. W 1618 urodził się tu Krzysztof Jan Żegocki, który zasłynął jako organizator partyzantki przeciwko wojskom szwedzkim podczas tzw. potopu szwedzkiego[6]. Kiedyś ówczesne miasto było w innym miejscu, ale przez panującą epidemię zostało przebudowane dalej. Z tamtych czasów zachowały się figury aniołów stojące obecnie w poniemieckim kościele parafialnym. Prawa miejskie wsi nadał 27 sierpnia 1752 król August III Sas, kiedy to była we władaniu Macieja Malczewskiego[5][6][7]. Wkrótce potem, w 1768 wybudowano istniejący do dziś ratusz, pełniący także funkcję komory celnej[5][7]. Pod koniec XIX wieku przeważała ludność wyznania protestanckiego, z niewielkim odsetkiem katolików i żydów[7].

Podczas okupacji niemieckiej miały miejsce wysiedlenia Polaków z miejscowości. Niemcy wysiedlili 27 rodzin liczących 110 osób, w tym dorosłych 63, z tego 35 kobiet i 28 mężczyzn, młodzieży męskiej i żeńskiej w wieku 14-18 lat 13 osób, dzieci poniżej lat 14–34[8].

Edukacja

W Rostarzewie istnieje szkoła im. Krzysztofa Żegockiego, oficjalnie określana jako Zespół Przedszkolno-Szkolny w Rostarzewie, obsługująca Rostarzewo i okoliczne miejscowości (Stodolsko, Głodno, Cegielsko, Łąkie).

Gospodarka

We wschodniej części Rostarzewa do niedawna działały dwie cegielnie[9], obecnie jednej już nie ma, a druga została przebudowana i przystosowana do innych celów.

Organizacje lokalne

W miejscowości działa m.in. Ochotnicza Straż Pożarna w Rostarzewie[10], klub piłkarski MKS Orzeł Rostarzewo, Młodzieżowa Orkiestra Dęta oraz lokalny serwis informacyjny tworzony przez mieszkańców – Rostarzewo.pl[11].

Zabytki

Na listę zabytków jest wpisany zachowany układ urbanistyczny dawnego miasta z II połowy XVIII wieku i XIX wieku[12]. Ochronie podlegają także:

  • barokowy ratusz w Rostarzewie – zbudowany w 1768[5][6][7][12][a], restaurowany 1954. Murowany, otynkowany, na kamiennej podmurówce. Na planie zbliżonym do kwadratu, jednopiętrowy, częściowo podpiwniczony. Na osiach obu głównych elewacji, trzyokiennych, lekko zrytualizowanych, bramy przejazdowe wiodące do sieni na przestrzał budynku. Między parterem a piętrem gzyms kordonowy profilowany. Okna prostokątne. Dach wysoki, polski łamany, czterospadowy, pokryty gontem, Na dachu czworoboczna wieżyczka zegarowa, zwieńczona stożkowym daszkiem z kulą i chorągiewką z datą 1768. W roku 2015 ratusz został gruntownie odrestaurowany. Przepadł jednak zabytkowy mechanizm zegara, ściągnięty z wieży wiele lat przed remontem.
  • Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy – neoromański kościół filialny, wybudowany jako świątynia ewangelicka w 1866 roku. Po 1945 poświęcony i użytkowany przez rzymskokatolicką parafię św. Józefa[13].

Znani ludzie urodzeni lub mieszkający w Rostarzewie

Transport

Przez wieś przebiega droga krajowa nr 32 Stęszew – Wolsztyn – Zielona Góra – Gubin i linia kolejowa nr 357 (Wolsztyn – Grodzisk Wlkp. – Poznań), z przystankiem osobowym Rostarzewo w północno-wschodniej części wsi obsługiwanym przez pociągi spółki Koleje Wielkopolskie[14].

Zobacz też

  • Kościół św. Józefa w Rostarzewie

Uwagi

  1. ↑ NID jako jedyne źródło podaje 1786, prawdopodobnie jest to błąd.

Przypisy

  1. ↑ Mieszkańcy Rostarzewa. rostarzewo.pl. [dostęp 2013-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 października 2013)].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1083 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  5. ↑ a b c d Roman Pawlak: Polska – Zabytkowe ratusze. Warszawa: Sport i Turystyka MUZA SA, 2003, s. 310. ISBN 83-7200-991-0.
  6. ↑ a b c d Jerzy Kwiatek: Polska – Urokliwy świat małych miasteczek. Wyd. 3. Warszawa: Sport i Turystyka MUZA SA, 2006, s. 453. ISBN 83-7319-993-4.
  7. ↑ a b c d e f g h Rostarzewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 795.
  8. ↑ Historia Rostarzewa. rostarzewo.pl. [dostęp 2013-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 października 2013)].
  9. ↑ Mapa topograficzna Polski N-33-141: Grodzisk Wielkopolski. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1992.
  10. ↑ Strona Ochotniczej Straży Pożarnej w Rostarzewie. [dostęp 2014-06-27].
  11. ↑ Rostarzewo.pl. rostarzewo.pl. [dostęp 2013-10-05].
  12. ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 42. [dostęp 2013-10-05].
  13. ↑ Zabytki-Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (pol.). Rostarzewo – lokalny serwis informacyjny. [dostęp 2013-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 października 2013)].
  14. ↑ Rozkład plakatowy odjazdów dla stacji Rostarzewo w rozkładzie 2013/2014. PKP PLK SA. [dostęp 2013-10-05].

Bibliografia

  • Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom V, zeszyt 28.
Gmina Rakoniewice
Miasta
Wsie
Kolonia
Osady
Osady leśne
Integralne
części wsi
  • Dąbrówka
  • Dębowy
  • Jabłka
  • Januszewo
  • Małe Narożniki
  • Mielęcinek
  • Mościska
  • Nowe Łąkie
  • Nowe Szarki
  • Tarnowa-Folwark
  • Zamieście (Drzymałowo)
  • Zygmuntowo

POL Rakoniewice COA.svg

Powiat babimojski (1919–20 i 1945–50)
Przynależność wojewódzka
Miasta
(1919–20 i 1945–50)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1945–50 →)
Powiat wolsztyński (1920–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (← 1920–75)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–54 i 1973–75)
Gromady (1954–72)
Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem, (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta, (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta, (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) – pismem pochyłym określono okres funkcjonowania jednostki na prawach miasteczka (ciąg lat bądź rok zmiany statusu jednostki z miasta na miasteczko) lub rok włączenia danej jednostki do innej; (6) OTP – osiedle typu miejskiego (Ukraina); (7) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Rakoniewice (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Rakoniewice, Polska
Rostarzewo z lotu ptaka.jpg
Autor: Michumks1, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rostarzewo z lotu ptaka
Powiat grodziski (województwo wielkopolskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu grodziskiego, Polska
Rostarzewo 2019.jpg
Autor: Michumks1, Licencja: CC BY-SA 4.0
zdjęcie Rostarzewa Lipiec 2019
Rostarzewo.jpg
Autor: Michumks1, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rostarzewo zdjęcie lotnicze
Old town hall in Rostarzewo.jpg
Old town hall in Rostarzewo (Poland)