Roy Harris
Imię i nazwisko | Leroy Ellsworth Harris |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 12 lutego 1898 Chandler |
Pochodzenie | amerykańskie |
Data i miejsce śmierci | 1 października 1979 Santa Monica |
Gatunki | muzyka poważna |
Zawód | kompozytor |
Roy Harris, właśc. Leroy Ellsworth Harris[1] (ur. 12 lutego 1898 w Chandler w stanie Oklahoma, zm. 1 października 1979 w Santa Monica w stanie Kalifornia[1]) – amerykański kompozytor.
Życiorys
Urodził się w rodzinie farmerów[2], pochodzenia szkocko-walijskiego[1]. W 1903 roku przeprowadził się wraz z rodzicami z Oklahomy do Kalifornii[1]. W dzieciństwie uczył się gry na fortepianie i klarnecie[2]. W latach 1919–1921 studiował filozofię i ekonomię na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley[3]. Pobierał prywatnie lekcje muzyki u Henry’ego Schoenfelda i Arthura Farwella[1]. Jeden z jego pierwszych utworów, Andante na orkiestrę, został w 1926 roku wykonany przez orkiestrę pod dyrekcją Howarda Hansona[2][3]. Otrzymał stypendium Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima, które pozwoliło mu na wyjazd do Paryża, gdzie w latach 1926–1928 studiował u Nadii Boulanger[3]. Po powrocie do USA przebywał w latach 1930–1932 na stypendium kompozytorskim, ufundowanym przez Pasadena Music and Art Association[3]. Popularność zdobyła jego I Symfonia z 1933 roku, napisana na zamówienie Siergieja Kusewickiego[2][3]. Był wykładowcą Juilliard School (1932–1940), Westminster Choir School w Princeton (1934–1938), Cornell University (1940–1942), Colorado College (1942–1948), State College w Logan (1948–1949), George Peabody College for Teachers w Nashville (1949–1951), Pennsylvania College for Women w Pittsburghu (1951–1956), Southern Illinois University (1956–1957), Indiana University (1957–1960)[3]. Od 1960 do 1961 roku był dyrektorem International Institute of Music przy Inter-American University w San Germán w Portoryko[3]. Od 1961 do przejścia na emeryturę w 1973 roku wykładał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles[1][2][3]. Do jego uczniów należeli William Schuman i Vincent Persichetti[4].
W 1951 roku zainicjował Cumberland Summer Festivals w Nashville, a w 1952 roku International Festival of Contemporary Music w Pittsburghu[3]. Doktor honoris causa Rutgers University i University of Rochester[1]. Odznaczony Elizabeth Sprague Coolidge Medal (1942)[1]. W 1958 roku, wysłany przez Departament Stanu jako ambasador kultury amerykańskiej[2], odwiedził ZSRR, gdzie były wykonywane jego utwory[3].
Od 1936 roku był żonaty z pianistką Johaną Harris (właśc. Beula Duffey, 1913–1995)[1].
Twórczość
W okresie międzywojennym muzyka Harrisa cieszyła się wśród amerykańskiej publiczności dużą popularnością, na co wpływ miało eksponowanie przez kompozytora melodyki stylizowanej na wzór popularnych pieśni, hymnów i tańców patriotycznych i kowbojskich[3]. Przykładem programowego charakteru wielu utworów orkiestrowych kompozytora jest nawiązywanie do tematów typowo amerykańskich, takich jak przemowa gettysburska, życie Abrahama Lincolna, podróże Jacques’a Marquette’a[2]. Jego symfonie mają zróżnicowaną budowę, od jednoczęściowej (III, VII, VIII), po wieloczęściowe (7-częściowa IV Symfonia)[3]. Wiele kompozycji Harrisa przeznaczonych jest na typowo amerykański zespół instrumentów dętych (band)[3]. W swoich utworach chóralnych korzystał z poezji Walta Whitmana, tekstów religijnych oraz pieśni patriotycznych (m.in. When Johnny Comes Marching Home)[3]. Wraz z pojawieniem się bardziej awangardowych tendencji w muzyce współczesnej po 1945 roku twórczość Harrisa straciła na popularności, kompozytora krytykowano za zachowawczość[3].
Dużą popularnością wśród publiczności cieszyła się jego III symfonia[1][2][3]. W 1939 roku Bostońska Orkiestra Symfoniczna zagrała ją podczas koncertów w 10 amerykańskich miastach, w latach 1941–1942 natomiast utwór ten miał aż 33 publiczne wykonania[2]. W 1973 roku została ona wykonana przez Orkiestrę Filadelfijską pod batutą Eugene’a Ormandy’ego podczas gościnnego występu w Chinach, jako pierwszy utwór symfoniczny amerykańskiego kompozytora zaprezentowany w tym kraju[1].
Ważniejsze kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[1])
Utwory orkiestrowe
- Andante (1925)
- symfonia American Portrait 1929 (1929)
- 13 numerowanych symfonii (I „Symphony 1933” 1933, II 1934, III 1939, IV „Folksong Symphony” na chór i orkiestrę 1940 zrewid. 1942, V 1942, VI „Gettysburg” 1944, VII 1952 zrewid. 1955, VIII „San Francisco” 1961, IX 1962, X „Abraham Lincoln” na narratora, chór, instrumenty dęte blaszane, 2 fortepiany i perkusję 1965, XI 1967, XII „Pere Marquette” na tenora lub narratora i orkiestrę 1968−1969, XIII „Bicentennial Symphony” na chór i orkiestrę 1975−1976)
- Concert Piece (1930)
- Andantino (1931, wersja zrewid. 1932)
- Toccata (1931)
- uwertura From the Gayety and Sadness of the American Scene (1932)
- When Johnny Comes Marching Home: An American Overture (1934)
- Farewell to Pioneers: A Symphonic Elegy (1935)
- Prelude and Fugue na smyczki (1935)
- Koncert na fortepian i smyczki (1936)
- Time Suite (1937)
- 2 koncerty skrzypcowe (I 1938, II 1949)
- Prelude and Fugue na smyczki i 4 trąbki (1939)
- American Creed (1940)
- Acceleration (1941, wersja zrewid. 1942)
- Evening Piece (1941)
- Ode to Truth (1941)
- 3 Pieces (1941)
- Fanfare for Forces (ok. 1942)
- Folk Rhythms of Today (1942)
- Koncert na fortepian i orkiestrę dętą (1932)
- March in Time of War (1942, wersja zrewid. 1943)
- Chorale na organ i instrumenty dęte (1943)
- Fantasia na fortepian i orkiestrę dętą (1943)
- Children’s Hour (1943−1944)
- Chorale (1944)
- 2 koncerty fortepianowe (I 1944, II 1953)
- Toccata na organy i instrumenty dęte (1944)
- Ode to Friendship (1944)
- Memories of a Child’s Sunday (1945)
- Variation on a Theme by Goossens (1945)
- Celebration Variations on a Timpani Theme from Howard Hanson’s Third Symphony (1946)
- Melody (1946)
- Radio Piece na fortepian i orkiestrę (1946)
- Koncert na 2 fortepiany i orkiestrę (1946)
- The Quest (1947)
- Theme and Variations na akordeon i orkiestrę (1947)
- Elegy and Pean na skrzypce i orkiestrę (1948)
- Kentucky Spring (1949)
- Cumberland Concerto for Orchestra (1951)
- Fantasy na fortepian i orkiestrę popularną (1951)
- Symphonic Fantasy (1953)
- Symphonic Epigram (1954)
- Fantasy na fortepian i orkiestrę (1954)
- Ode to Consonance (1956)
- Elegy and Dance (1958)
- These Times na fortepian i małą orkiestrę (1963)
- Epilogue to Profiles in Courage (1964)
- Horn of Plenty (1964)
- Salute to Youth (1964)
- Fantasy na organy, instrumenty dęte i kotły (1964)
- Rhythms and Spaces (1965)
- Koncert na fortepian, instrumenty dęte, basy i perkusję (1968)
- Folksong Suite na harfę i orkiestrę (1973)
Utwory na zespół dęty
- Sad Song na zespół jazzowy (1938)
- uwertura Cimarron (1941)
- When Johnny Comes Marching Home (1941)
- Rhythms of Today (1943)
- Conflict (1944)
- Sun and Stars (1944)
- The Sun from Dawn to Dusk (1944)
- Take the Sun and Keep the Stars (1944)
- Fruit of Gold (1949)
- Dark Devotion (1950)
- Kentucky Jazz Piece (1950)
- symfonia West Point (1952)
- Ad majorem glorian Universitatis Illinorium (1958)
- Bicentennial Apirations (1976)
Utwory kameralne
- Impressions on Rainy Day na kwartet smyczkowy (1925)
- Koncert na fortepian, klarnet i kwartet smyczkowy (1926)
- 3 kwartety smyczkowe (I 1929, II „Variations on a Theme” 1933, III „4 Preludes and Fugues” 1937)
- Koncert na sekstet smyczkowy (1932)
- Fantasy na instrumenty dęte, róg i fortepian (1932)
- 4 Minutes − 20 Seconds na flet i kwartet smyczkowy (1934)
- Trio fortepianowe (1934)
- Poem na skrzypce i fortepian (1935)
- Kwintet fortepianowy (1936)
- Soliloquy and Dance na altówkę i fortepian (1938)
- Kwintet smyczkowy (1940)
- Sonata skrzypcowa (1942)
- Lyric Studies na instrumenty dęte drewniane i fortepian (1950)
- Sonata wiolonczelowa (1964, wersja zrewid. 1968)
- Childhood Memories of Ocean Moods na fortepian, kwartet smyczkowy i kontrabas (1966)
Utwory fortepianowe
- Sonata (1928)
- Little Suite (1939)
- Toccata (1939)
- Suite in 3 Movements (1939−1943)
- American Ballads (2 zeszyty, 1942−1945)
Utwory organowe
- Études for Pedals (1964, wersja zrewid. 1972)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Challenge 1940 na bas, chór i orkiestrę (1940)
- Railroad Man’s Ballad na chór i orkiestrę (1940)
- Freedom’s Land na baryton, chór i orkiestrę (1941)
- Rock of Ages na chór i orkiestrę (1944)
- Blow the Man Down na kontratenor, baryton, chór i orkiestrę (1946)
- The Broterhood of Man na chór i orkiestrę (1966)
Balety
- From This Earth (wyst. Colorado Springs 1941)
- Namesake (wyst. Colorado Springs 1942)
- What So Proudly We Hail (wyst. Colorado Springs 1942)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1464–1465. ISBN 978-0-02-865528-4.
- ↑ a b c d e f g h i The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 358–359. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 79. ISBN 83-224-0453-0.
- ↑ Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 159. ISBN 978-1-5381-2297-6.
Media użyte na tej stronie
Autor: Christina Lynn-Craig, Licencja: CC BY-SA 4.0
Composition teacher Roy Harris at the piano in Princeton Junction, New Jersey, circa 1965.