Rozbicie więzienia w Miechowie

Rozbicie więzienia w Miechowie
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Czas

24 kwietnia 1945

Miejsce

Miechów

Terytorium

Polska

Przyczyna

potrzeba uwolnienia uwięzionych żołnierzy podziemia antykomunistycznego

Wynik

powodzenie akcji,
uwolnienie więźniów

Strony konfliktu
Armia Krajowa podziemie poakowskie Polska Ludowa
Dowódcy
Julian Socha
Siły
60. partyzantów
Położenie na mapie Miechowa
Mapa konturowa Miechowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Polski w latach 1945–1951
Mapa konturowa Polski w latach 1945–1951, na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie powiatu miechowskiego
Mapa konturowa powiatu miechowskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie gminy Miechów
Mapa konturowa gminy Miechów, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia50°21′25,5″N 20°00′56,4″E/50,357083 20,015667

Rozbicie więzienia w Miechowie – akcja antykomunistycznego podziemia niepodległościowego przeprowadzona w Miechowie.

Historia

16 stycznia 1945 r. Miechów został zajęty przez oddziały Armii Czerwonej. Podążające za nimi oddziały NKWD i Smiersz dzień później rozpoczęły akcję aresztowania byłych żołnierzy Armii Krajowej Inspektoratu „Maria”. Zatrzymani byli czasowo osadzani w więzieniu w Miechowie przy ul. Wolbromskiej.

W akcję represjonowania byłych żołnierzy AK został włączony również Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Miechowie. Aresztowania nasiliły się w lutym i w marcu 1945 r., zatrzymani trafiali do aresztu przy ul. Jagiellońskiej. W takcie dalszych działań represyjnych byli wysyłani do Krasnowodzka, Woroszyłowgradu, Swierdłowska, Woroneża i Doniecka. Aresztowani, za pomocą grypsów, informowali o swojej sytuacji osoby pozostałe na wolności. W organizację akcji ich odbicia zaangażowali się mjr Julian Malinowski ps. „Słowik” oraz ppor. Julian Socha ps. „Dźwig”[1]. Bezpośrednie dowództwo nad akcją objął ppor. Socha, który wezwał zaufanych żołnierzy podziemia i nakazał im podjęcie broni ze skrytek[2].

24 kwietnia ok. sześćdziesięciu partyzantów podwodami dotarło do Miechowa i zaatakowało budynek więzienia przy ul. Wolbromskiej. Korzystając z elementu zaskoczenia wydzielona grupa partyzantów zdołała opanować budynek więzienia. Pozostała część oddziału blokowała komunistyczne oddziały znajdujące się na terenie miasta. Po ok. 20. minutach akcja została zakończona a więźniowie ze wszystkich cel uwolnieni[3].

Upamiętnienie

Akcji rozbicia więzienia została poświęcona edukacyjna gra miejska „Rozbijmy więzienie w Miechowie”[4].

Przypisy

  1. Poleszak 2020 ↓, s. 312.
  2. Rozbicie więzienia w Miechowie. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. [dostęp 2022-10-29]. (pol.).
  3. Marcin Chorązki: Rozbicie więzienia w Miechowie. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-10-29]. (pol.).
  4. KRAKÓW Edukacyjna gra miejska „Rozbijmy więzienie w Miechowie”. Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie. [dostęp 2022-10-29]. (pol.).

Bibliografia

  • Sławomir Poleszak (red.), Atlas polskiego podziemia niepodległościowego = The atlas of the independence underground in Poland : 1944-1956, Warszawa Lublin: Instytut Pamięci Narodowej, 2020, ISBN 978-83-8229-085-1, OCLC 1257887849.

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Flaga PPP.svg
Flaga Armii Krajowej; symbol na fladze jest złożeniem liter "P" i "W", będących skrótem od "Polska Walcząca" (zob. Znak Polski Walczącej)
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
Sign (cross) of Narodowe Siły Zbrojne (NSZ) at plaque in Sanok.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Znak Narodowych Siły Zbrojnych (NSZ) na tablicy pamiątkowej w Sanoku
Miechów location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Poland (1945–1951) location map.png
Autor: Lukasb1992, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Poland (1945 – 1951)

Equirectangular projection, N/S stretching 160 %. Geographic limits of the map:

  • N: 55.2° N
  • S: 48.7° N
  • W: 13.8° E
  • E: 24.5° E
Krzyż Zrzeszenia WiN.jpg
Autor: American1990, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" (WiN) 1945-1954