Rozdzielczość Chleba

Rozdzielczość Chleba
Status prawny

witryna internetowa

Adres

Kraków

Data założenia

2011

Data zamknięcia

2018

Prefiks wydawcy (ISBN): 933358
Strona internetowa wydawnictwa
Okładka „Nośnik #1: Niepowszedni nośnik kultury”

Rozdzielczość Chleba (także Hub Wydawniczy Rozdzielczość Chleba)[1] – założona w Krakowie grupa poetycka i wydawnicza funkcjonująca przede wszystkim w internecie, istniejąca w latach 2011–2018.

Rozdzielczość Chleba była kolektywem twórczym i wydawnictwem, tworzącym cyberkulturę, w tym poezję cyfrową[2]. Założycielami Rozdzielczości Chleba byli Leszek Onak i Łukasz Podgórni. W kolektywie zaangażowani byli także: Julia Girulska, Piotr „Puldzian” Płucienniczak, Kinga Raab, Wojciech Stępień, Arkadiusz Wierzba i Agnieszka Zgud[2], Roman Bromboszcz[3]. Część z nich powiązana była także z Korporacją Ha!art. Działalność finansowano z własnych składek[4], odbywała się bez dotacji i wsparcia instytucjonalnego[5]. Nazwa miała nawiązywać do pierwszego opisanego „aktu piractwa”, jakiego miał dopuścić się Jezus Chrystus, rozmnażając chleb[3]. Publikacje udostępniano online za darmo i na wolnych licencjach. Było to podyktowane nie tylko kwestiami finansowymi, lecz także ograniczeniami co do formy, a skutkowało większą liczbą odbiorców. Niektóre książki wydano także drukiem dla kolekcjonerów oraz dla przyzwyczajonych do papieru recenzentów i jurorów konkursów[5].

W opublikowanym w grudniu 2011 „Manifeście Rozdzielczości Chleba v. 1.8”[6], odwołując się do teorii remiksu i slamu, nawoływano do zastąpienia papierowych i hierarchicznych obiegów literackich wolnym ruchem treści w sieci[2]. Manifest zarówno w zakresie nazwy jak i treści stanowił odwołanie do „Manifestu Neolingwistycznego v. 1.1” grupy Neolingwistów z 2002 oraz „Manifestu Poezji Cybernetycznej 1.1” grupy Perfokarta[7][8]. Według Manifestu Rozdzielczości Chleba liczyć się miała jakość publikacji, nie zaś materialność nośnika[4]. Jednym z przejawów tego podejścia było na początkowym etapie nienumerowanie wydawnictw, zaś w miejscu numeru ISSN wpisywanie „jebać ISSN”[9]. Niemniej kładziono nacisk, by od strony redaktorskiej wydawnictwa były dopracowane i skończone[4][5]. Działalność wydawnicza była uzupełniana występami, koncertami, promocjami niestandardowych form literackich[2] (w tym z wykorzystaniem wizualizacji, muzyki, laserów, dymów, męskiego striptizu)[4]. W twórczości Rozdzielczości Chleba literaturę łączono z nowymi mediami, wykorzystując oprócz słowa, obraz, dźwięk, animację, interakcję z odbiorcą. Grafiki (w tym glitche, ikony, gify), często w estetyce vaporwave, nie były uzupełnieniem, lecz częścią równorzędną wobec słów[5][10]. Podobnie traktowano publikowane aplikacje i algorytmy[11], gdyż zdaniem Onaka „język programowania to język, którym zawsze chcieli mówić poeci”[10]. Wiele dzieł, w tym wierszy, nawet jeśli podpisanych indywidualnym nazwiskiem, było efektem wspólnej pracy[3]. Tradycyjne przypisywanie autorstwa zastąpiono podziałem na „producentów tekstu” i „podpisujących się”[10]. Dodatkowo, niektóre wiersze nie zostały napisane, a były rezultatem wytworzenia sytuacji komunikacyjnych, które wyzwalały konkretne aktywności i działania. Przykładem jest wiersz Onaka „Internet” z 2011, który powstał z zestawienia wklejanych przez niego fragmentów utworu „America” Allena Ginsberga i odpowiedzi najbardziej rozwiniętego wówczas chatbotu – CleverBota[12].

W 2014 dwie książki wydane przez Rozdzielczość Chleba – „Clubbing” Kamila Brewińskiego oraz „repetytorium” Macieja Taranka – zostały nominowane do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii „debiut”[13]. Z kolei w Ogólnopolskim Konkursie Literackim „Złoty Środek Poezji” książka Taranka zdobyła wyróżnienie, zaś Brewińskiego nominację[14]. W 2015 grupa opublikowała „Metamanifest cyberżulerstwa”[15], który kończył fazę fascynacji technologią i cybernetyczną poezją i rozpoczynał przywiązywanie większej uwagi do podporządkowywania władzy, zarówno człowieka jak i maszyny[2]. Tekst wprowadzał także pojęcie „cyberżula” – osoby, która po okresie bezkrytycznej wiary w technikę, uświadomiła sobie, że ta wiara stała się narkotykiem, od którego nie może się uwolnić[5]. W 2015 podjęto współpracę z „Notesem na 6 tygodni”. W latach 2016–2018 grupa skupiała się na tematach estetyki i ideologii sukcesizmu[2]. Kolektyw wystawiał prezentacje m.in. w galeriach V9 w Warszawie[16], Labirynt w Lublinie[17], Henryk w Krakowie[18], Instytucie Polskim w Bratysławie[19]. Jesienią 2018 podjęto decyzję o zakończeniu działalności wydawnictwa[2].

W ramach Rozdzielczości Chleba prowadzono również takie projekty jak: 22i5D[20], cichy nabiau[21] (z którym związany był m.in. Tomasz Pułka[22]), ZUSwave[23].

Twórczość Rozdzielczości Chleba była przedmiotem rozprawy Grzegorza Jędrka z 2020 „Zaburzenia interfejsu przyjemności”. Performatywność współczesnej wypowiedzi artystycznej na przykładzie grupy „Rozdzielczość Chleba”, pierwszej pracy doktorskiej obronionej online na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[24]. Dysertację wydano w 2021 w formie książkowej[25].

Publikacje

Książki

  • Michał Gulik, Paulina Kaucz, Leszek Onak: Remiks. Teorie i praktyki. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2011, s. 238, seria: Linia teoretyczna #1. ISBN 978-83-933358-0-0. [dostęp 2020-10-12].
  • Piotr Puldzian Płucienniczak: Marsz na ROM. Internet: Rozdzielczość Chleba, 2012-05-18, s. 89, seria: Linia poetycka #1. ISBN 978-83-933358-2-4. [dostęp 2020-10-12].
  • Leszek Onak, Łukasz Podgórni: wgraa. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2012-09-07, s. 28, seria: Linia poetycka #2. ISBN 978-83-933358-2-4. [dostęp 2020-10-12].
  • Łukasz Podgórni: Skanowanie balu. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2012-12-08, s. 48, seria: Linia poetycka #3. ISBN 978-83-933358-3-1. [dostęp 2020-10-12].
  • Kamil Brewiński: Clubbing. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2013-06-05, s. 52, seria: Linia poetycka #4. ISBN 978-83-933358-5-5. [dostęp 2020-10-12].
  • Najlepszy poeta nigdy nie wygrywa. Historia slamu w Polsce 2003–2012. Agata Kołodziej (red.). Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2013-06-06, s. 278, seria: Linia teoretyczna #2. ISBN 978-83-933358-4-8. [dostęp 2020-10-12].
  • Glitch art is dead. Aleksandra Pieńkosz and Piotr Puldzian Płucienniczak (eds.). Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2016-12-17, s. 234, seria: Linia teoretyczna #3. ISBN 978-83-933358-7-9. [dostęp 2020-10-12].
  • Maciej Taranek: repetytorium. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2013-11-22, s. 48, seria: Linia poetycka #5. ISBN 978-83-933358-6-2. [dostęp 2020-10-12].
  • Waldemar Jocher: Przetrwalnik. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2015-11-28, s. 42, seria: Linia poetycka #6. ISBN 978-83-933358-8-6. [dostęp 2020-10-12].
  • Łukasz Podgórni: Pamiętne statusy. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2016, s. 56, seria: Linia poetycka #7. ISBN 978-83-933358-9-3. [dostęp 2020-10-12].
  • Piotr Puldzian Płucienniczak: Firmy. Warszawa - Internet - Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2017-10-11, s. 452, seria: poza liniami. ISBN 978-83-933358-7-9. [dostęp 2020-10-12].
  • Dlaczego jesteśmy feministkami. Teresa Vetter (red.). Kraków / Internet: Rozdzielczość Chleba, 2017-12-16, s. 104, seria: poza liniami. [dostęp 2020-10-12].

Nośniki

Jako nośniki określone zostały „nieregularne magazyny aktywności Rozdzielczości Chleba”.

Przypisy

  1. ↑ Hub Wydawniczy Rozdzielczość Chleba, miastoliteratury.pl [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2014-06-05].
  2. ↑ a b c d e f g O nas, Rozdzielczość Chleba, 19 września 2012 [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-26].
  3. ↑ a b c Małgorzata I. Niemczyńska, Poetyckie roboty, tygodnikpowszechny.pl, 4 kwietnia 2015 [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-15].
  4. ↑ a b c d Cyberpoeci z Krakowa i psychodeliczny ZUS, vice.com [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-17].
  5. ↑ a b c d e Alek Chudzik, Cyberżulerscy poeci, „Notes.na.6.tygodni #93”, Issuu, 10 lipca 2014, s. 123–127, ISSN 1730-9409 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-11].
  6. ↑ Manifest v. 1.8, Rozdzielczość Chleba, 2011 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01].
  7. ↑ Urszula Pawlicka, Polska poezja i nowe media po roku 2000, [w:] Tomasz Dalasiński, Aleksandra M. Szwagrzyk, Paweł Tański (red.), Poezja polska po roku 2000. Diagnozy – problemy – interpretacje, Toruń: Inter-. Literatura-Krytyka-Kultura, 2015, s. 201–206, ISBN 978-83-940476-0-3 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-03].
  8. ↑ Manifest Neolingwistyczny, pl.wikisource.org [dostęp 2022-12-21].
  9. ↑ Leszek Onak, Łukasz Podgórni (red.): Nośnik #1: Niepowszedni nośnik kultury. rozdzielchleb.pl, 2011-12-03. s. 2. [dostęp 2020-10-12].
  10. ↑ a b c Grzegorz Jędrek, Zmiana nośnika czy zmiana systemu? O dwóch manifestach, jednej rewolucji i cyberpoezji, „Fragile. Pismo kulturalne”, 2 (20), 2013, s. 59–62 [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-15].
  11. ↑ Kody, Rozdzielczość Chleba [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-26].
  12. ↑ Maja Staśko, „Książka to nie jest karabin tylko kanapka”: Rozdzielczość Chleba i kolaboracja, Wakat, 12 marca 2017 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-22].
  13. ↑ Dwie z nominowanych książek dostępne online, silesius.wroclaw.pl, 15 kwietnia 2014 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-04].
  14. ↑ Najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2013 – Złoty Środek Poezji Kutno 2014, zeszytypoetyckie.pl, 2014 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-20].
  15. ↑ Metamanifest CYBER%ULERSTWA, Rozdzielczość Chleba, 23 marca 2015 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-16].
  16. ↑ ZUSTAWA, Galeria V9, 2015 [dostęp 2020-10-10].
  17. ↑ Rozdzielczość Chleba, GaleriaLabirynt [dostęp 2020-10-10] (ang.).
  18. ↑ Anna Marjankowska, Łukasz Podgórni, Leszek Onak, Podłoga. Wiertarka. Kwiatek. Śmieci, dwutygodnik.com, czerwiec 2016 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-19].
  19. ↑ Poľský inštitút - Remediácia: V kontexte transdisciplinarity, polinst.sk, styczeń 2017 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-17] (słow.).
  20. ↑ 2i5D (@2i5dxd), instagram.com [dostęp 2020-10-10].
  21. ↑ cichy nabiau, facebook.com [dostęp 2020-10-10].
  22. ↑ Paulina Chorzewska, Screenshot jako narzędzie praktyki poetyckiej – na przykładzie graficznych postów Tomasza Pułki na art blogu Cichy Nabiau, „Forum Poetyki”, 18, jesień 2019, DOI: 10.14746/fp.2019.18.21438 [dostęp 2020-10-12].
  23. ↑ टट्टी Z U S w a v e, facebook.com [dostęp 2020-10-10].
  24. ↑ Pierwsza obrona pracy doktorskiej online, kul.pl, kwiecień 2020 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-01].
  25. ↑ Grzegorz Jędrek, Zaburzenia interfejsu przyjemności : performatywność współczesnej wypowiedzi artystycznej na przykładzie grupy Rozdzielczość Chleba, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021, ISBN 978-83-8061-930-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Rozdzielczość Chleba. Niepowszedni nośnik kultury.pdf
(c) Gov.pl, CC BY 3.0 pl
Rozdzielczość Chleba #1. Niepowszedni nośnik kultury