Rudłowo

Rudłowo

osada
Pozostałość dawnego zespołu pałacowo-parkowego w Rudłowie. Stan współczesny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Gmina	Braniewo
Liczba ludności (2006)	288
Strefa numeracyjna	55
Kod pocztowy	14-500[1]
Tablice rejestracyjne	NBR
SIMC	0148607
Położenie na mapie gminy wiejskiej Braniewo Rudłowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Rudłowo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rudłowo
Położenie na mapie powiatu braniewskiego Rudłowo
54°22′06″N 19°50′00″E/54,368333 19,833333

Rudłowo (niem. Rodelshöfen) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne^[2].

Położenie geograficzne

Rudłowo jest położone około 1 km na południowy wschód od centrum Braniewa, niedaleko zachodniego brzegu rzeki Pasłęki.

Historia

Historia Rudłowa jest związana z założeniem tu w XIV w.majątku ziemskiego, tzw. dobra rycerskiego (niem. Rittergut), podporządkowanego zakonowi krzyżackiemu. Gdy w 1712 r. wzniesiono pierwszy zamek, Rudłowo znajdowało się na terenie Królestwa Prus (niem. Königreich Preußen). W 1865 przejął majątek ród Gramsch (i zarządzał nim do XX w.); wtedy to zamek gruntownie przebudowano. Powstała okazała dwukondygnacyjna budowla z trzykondygnacyjną wieżą w narożu południowym. Wskutek reformy administracyjnej w Prusach z 1815 r. Rudłowo zostało włączone z dniem 1 lutego 1818 do nowo utworzonego powiatu braniewskiego (Kreis Braunsberg). Po utworzeniu w 1874 w ramach powiatów gmin – włączone zostało Rudłowo do gminy Szyleny (niem. Amtsbezirk Schillgehnen). W tym czasie majątek obejmował 433 ha, w tym 288 ha pastwisk oraz 137 ha pól uprawnych. Ponadto majątek posiadał własną cegielnię parową. W 1910 miejscowość liczyła 137 mieszkańców. Z dniem 30 września 1928 Rudłowo włączono do Braniewa. Ostatnim niemieckim właścicielem ziemskim był tu dr Otto Gramsch, który przejął majątek w początku XX wieku. Po jego śmierci, w 1923 roku, majątek przejęła wdowa po doktorze – Charllota Gramsch z domu von Stosch. W jej posiadaniu pozostawał majątek aż do ucieczki do Niemiec przed zbliżającym się frontem. W marcu 1945 wkroczyła na te tereny Armia Czerwona. Po zakończeniu wojny terytorium Prus Wschodnich zostało podzielone. Wytyczono nową sztucznie dzielącą Prusy granicę polsko-radziecką, potwierdzoną umową polsko-radziecką w Moskwie 16 sierpnia 1945^[3]. Granica przebiega ok. 8 km na północ od miejscowości, zatem Rudłowo znalazło się po stronie polskiej.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[4]:

• zespół pałacowy, 2 poł. XIX wieku:
  • pałac (ruina), przetrwał wojnę w dobrym stanie, również okres socjalistycznych rządów i utworzenia w miejscowości Państwowego Gospodarstwa Rolnego^[2] nie obróciły go w ruinę. Do końca lat 70. XX w. zachowało się wiele z dawnego wyposażenia, np. stolarka okienna i drzwiowa, balustrady, parkiety i posadzki. Po zmianach ustrojowych 1989 upadł istniejący tu PGR, pałacyk pozostał bez nadzoru i wówczas to dokonał się ostatni akt zniszczenia. Ruin dawnego zespołu pałacowo-parkowego nie odbudowano.
  • park
  • spichrz

Przypisy

Bibliografia

Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999, wydanie drugie.

Linki zewnętrzne

• Historia miejscowości
• Rudłowo. braniewo-ug.bil-wm.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].