Rudawa (rzeka)

Rudawa
	; Rudawa w Krakowie
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
	Rzeka
Długość	35,8 km
Powierzchnia zlewni	318,3 km²
Średni przepływ	2,5 m³/s
	Źródło
Miejsce	połączenie Krzeszówki i Rudawki w Rudawie
Współrzędne	50°07′03″N 19°42′09″E/50,117500 19,702500
	Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	Kraków
Współrzędne	50°03′06″N 19°54′58″E/50,051667 19,916111
Szlak
	Położenie na mapie powiatu krakowskiego źródło ujście
	Położenie na mapie Polski źródło ujście
	Położenie na mapie województwa małopolskiego źródło ujście

Rudawa – rzeka w województwie małopolskim, lewy dopływ Wisły, do której uchodzi w 75,4 km biegu Wisły, przy bulwarze Rodła w Krakowie. Stanowi jedno ze źródeł wody pitnej dla Krakowa (ujęcie w Mydlnikach).

Przebieg

Rudawa powstaje z połączenia potoków Dulówki, Krzeszówki i Rudawki, wypływających z Wyżyny Olkuskiej w okolicach Trzebini, Krzeszowic i na południowo-zachodnich krańcach wsi Rudawa, następnie płynie przez Rów Krzeszowicki, gdzie przepływa przez Niegoszowice, Kochanów i Zabierzów, pod Szczyglicami przedziera się przez Garb Tenczyński i uchodzi w Krakowie między Półwsiem Zwierzynieckim a Zwierzyńcem koło klasztoru Norbertanek. Rzeka przepływa przez piękne krajobrazowo i ciekawe geologicznie i przyrodniczo obszary Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. W miejscu, gdzie przełamuje Garb Tenczyński, znajduje się rezerwat przyrody Skała Kmity.

Na terenie Krakowa Rudawa poprowadzona jest sztucznym korytem obwałowanym wraz z bulwarami. U ujścia co roku organizuje się wielkanocny festyn zwany Emausem. Po obu stronach rzeki, począwszy od Salwatora, wzdłuż Błoń ku Mydlnikom ciągną się bulwary. Wiodą nimi asfaltowe alejki spacerowe oraz drogi rowerowe. W dalszej części Rudawa i jej bulwary przebiegają pośród ogródków działkowych i bujnej zieleni Woli Justowskiej.

Historia

Krajobraz znad Rudawy
Stanisława Wyspiańskiego

Przed uregulowaniem rzeki w latach 1910–1912 Rudawa przepływała przez Kraków kilkoma odnogami. Rozlewiska na obszarze Błoń nazywano wówczas Niecieczą ze względu na brak głównego nurtu. Północną odnogą była Młynówka Królewska. Południowa prowadziła do klasztoru Norbertanek w miejscu współczesnego przekopu.

Do XIX wieku Rudawa przepływająca przez teren krakowskich błoń wylewała co roku wiosną, zamieniając je w grzęzawisko, na wysepkach którego w latach epidemii cholery pozostawiano umierających.