Rudolf Andryszczak

Rudolf Edward Andryszczak
pułkownik żandarmerii pułkownik żandarmerii
Data i miejsce urodzenia12 listopada 1871
Lwów
Data śmierci?
Przebieg służby
Lata służbyod 1892
Siły zbrojneWappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Jednostki5 Dywizjon Żandarmerii
Stanowiskadowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwyI wojna światowa
Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Odznaka za 25-letnią Służbę Wojskową (Austro-Węgry)

Rudolf Edward Andryszczak (ur. 12 listopada 1871 we Lwowie, zm. ?) – pułkownik żandarmerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 12 listopda 1871 we Lwowie, w rodzinie Antoniego. Był oficerem cesarskiej i królewskiej armii. Zawodową służbę wojskową rozpoczął w 1892 roku w c. i k. 91 pułku piechoty, który stacjonował w Czeskich Budziejowicach, a później w Pradze. Na stopień zastępcy oficera (niem. Offiziersstellvertreter) został mianowany ze starszeństwem z 1 września tego roku[1]. Dwa lata później awansował na podporucznika (niem. Leutnant) ze starszeństwem z 1 maja 1894 roku w korpusie oficerów piechoty[2]. W latach 1897–1898 pełnił służbę próbną w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 2 dla Czech z siedzibą w Pradze na stanowisku komendanta Oddziału Żandarmerii Nr 11 w Taborze, pozostając oficerem nadetatowym c. i k. 91 pułku piechoty[3][4]. W 1898 roku, po zakończeniu służby próbnej, został przeniesiony z piechoty do c. i k. żandarmerii z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku komendanta Oddziału Żandarmerii Nr 11[5][6]. W 1901 roku był 3. adiutantem w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 5 dla Galicji we Lwowie[7]. Na porucznika (niem. Oberleutnant) został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1901 roku. W latach 1902–1907 był 2. adiutantem, a w latach 1908–1912 – 1. adiutantem w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 5 dla Galicji we Lwowie. Na rotmistrza (niem. Rittmeister) został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1908 roku[8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18]. W latach 1913–1914 pełnił służbę w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 4 dla Moraw w Brnie na stanowisku komendanta Oddziału Żandarmerii Nr 5 w Kromieryżu[19][20]. Na majora został mianowany ze starszeństwem z 1 września 1915 roku[21]. Na podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1917 roku[22].

6 września 1919 roku na łamach tygodnika „Myśl Niepodległa” został opublikowany artykuł zatytułowany „Pan Andruszczak” (sic!). W artykule poinformowano czytelników, że pułkownik Andryszczak to „Rusin nie tylko z pochodzenia i wyznania, ale także z przekonań, cieszył się też zaufaniem dawnego rządu austriackiego. W ciągu minionej wojny znany był z wrogiego usposobienia względem Polaków, których prześladował, gdzie i jak mógł. Będąc czynnym przy organizowaniu naszej żandarmerii, popiera podobne sobie kreatury rusińsko-austriackie”[23]. Trzy tygodnie później opublikowany został artykuł zatytułowany „Antyki kajzerlikowskie”, w którym obok pułkownika Andryszczaka szkalowano innych oficerów żandarmerii. Autor artykułu stwierdził w nim, że pułkownik Andryszczak to „syn dorożkarza ze Lwowa, Rusin, wróg Polaków (...) Jeszcze w październiku 1918 r. twierdził w Bozen, że dopóki Austria ma choć jednego żandarma, przyszłość Rusinów jest pewna. Gdy w roku 1914 Andruszczak (sic!) był komendantem żandarmerii w Krakowie, usuwał ze stanowisk na prowincji żandarmów Polaków, a na ich miejsce posyłał Rusinów”[24]. Zniesławieni oficerowie żandarmerii (Rudolf Andryszczak, Eugeniusz Dąbrowiecki, Emil Tintz, Hugon Babel, rotmistrz Antoni Sołtys, major Zygmunt Ziemiański, Zygmunt Jan Manowarda) i wachmistrz Seretny wystąpili na drogę sądową przeciwko Andrzejowi Niemojewskiemu, redaktorowi tygodnika[25].

Od 1 grudnia 1919 roku Rudolf Andryszczak był dowódcą Dywizjonu Żandarmerii Wojskowej Nr 5 w Krakowie. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w żandarmerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[26].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[27].

W latach 1921–1926 był dowódcą 5 dywizjonu żandarmerii w Krakowie[28][29][30]. Na emeryturze mieszkał w Krakowie[31]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Targ. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V”[32].

Rudolf Andryszczak miał syna[33].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Schematismus 1893 ↓, s. 262, 501.
  2. ↑ Schematismus 1897 ↓, s. 272, 546.
  3. ↑ Schematismus 1898 ↓, s. 266, 548.
  4. ↑ Schematismus 1899 ↓, s. 564, 570.
  5. ↑ Schematismus 1899 ↓, s. 636, 645.
  6. ↑ Schematismus 1900 ↓, s. 674, 683.
  7. ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 702, 714.
  8. ↑ Schematismus 1902 ↓, s. 726, 738.
  9. ↑ Schematismus 1903 ↓, s. 734, 748.
  10. ↑ Schematismus 1904 ↓, s. 752, 766.
  11. ↑ Schematismus 1905 ↓, s. 756, 770.
  12. ↑ Schematismus 1906 ↓, s. 542, 554.
  13. ↑ Schematismus 1907 ↓, s. 462, 474.
  14. ↑ Schematismus 1908 ↓, s. 494, 506.
  15. ↑ Schematismus 1909 ↓, s. 528, 540.
  16. ↑ Schematismus 1910 ↓, s. 530, 542.
  17. ↑ Schematismus 1911 ↓, s. 540, 552.
  18. ↑ Schematismus 1912 ↓, s. 546, 558.
  19. ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 533, 545.
  20. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 467, 479.
  21. ↑ a b c d Ranglisten 1916 ↓, s. 277.
  22. ↑ a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 649.
  23. ↑ Myśl Niepodległa ↓, Nr 463 z 6 września 1919 roku, s. 635.
  24. ↑ Myśl Niepodległa ↓, Nr 466 z 27 września 1919 roku, s. 712.
  25. ↑ Myśl Niepodległa ↓, Nr 502 z 5 czerwca 1920 roku, s. 523-534.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, s. 400.
  27. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 291.
  28. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 403, 540.
  29. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1057, 1063.
  30. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 962, 965.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 882.
  32. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 359, 947.
  33. ↑ Lista gości od 10 lipca do 18 lipca 1912 roku. „Zakopane”, s. 7, Nr 15 z 23 lipca 1912. 

Bibliografia

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: styczeń 1893.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: grudzień 1896.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: grudzień 1897.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1898. Wiedeń: styczeń 1898.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1899. Wiedeń: styczeń 1899.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1900. Wiedeń: styczeń 1900.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1901. Wiedeń: styczeń 1901.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1902. Wiedeń: styczeń 1902.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1903. Wiedeń: styczeń 1903.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1904. Wiedeń: styczeń 1904.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1905. Wiedeń: styczeń 1905.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1906. Wiedeń: styczeń 1906.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1907. Wiedeń: styczeń 1907.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1908. Wiedeń: styczeń 1908.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1909. Wiedeń: styczeń 1909.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1910. Wiedeń: styczeń 1910.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1911. Wiedeń: styczeń 1911.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1912. Wiedeń: styczeń 1912.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1913. Wiedeń: 1913.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914.
  • Ranglisten der. K.K. Landwehr und der K.K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
  • Ranglisten der. K.K. Landwehr und der K.K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
  • Pan Andruszczak. „Myśl Niepodległa”. 463, 1919-09-06. Warszawa: Andrzej Niemojewski. 
  • Antyki kajzerlikowskie. „Myśl Niepodległa”. 466, 1919-09-27. Warszawa: Andrzej Niemojewski. 
  • Antyki kajzerlikowskie. „Myśl Niepodległa”. 502, 1920-06-05. Warszawa: Andrzej Niemojewski. 

Media użyte na tej stronie

PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
AUT Franz Joseph 50 years of reign - Military Medal.svg
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Military Medal for 50 years of reign of Emperor Franz Joseph (=Signum Memoriae)
Signum laudis2.gif
Baretka Signum laudis
AUT Jubiläumskreuz 1908.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Jubileuszowy 1908 (Austro-Węgry)
Militärdienstzeichen-Silver.jpg
Autor: Skukifish, Licencja: CC BY-SA 3.0
Militärdienstzeichen austriaca con corona in argento per 25 anni di servizio attivo nell'esercito
AUT KuK Kriegsbande BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).