Rudolf Kühn

Rudolf Oskar Albert Kühn (ur. 29 lipca 1886 w Pirnie^[1], zm. 3 kwietnia 1950 w Berlinie^[2]) – niemiecki architekt, miejski radca budowlany w Altenburgu, w Forst^[1] i we Wrocławiu.

Życiorys

Kühn studiował w Dreźnie i w roku 1909 zdobył tytuł inżyniera dyplomowanego. W roku 1912 obronił doktorat w dziale architektury^[3] Politechniki w Dreźnie^[4]. Po służbie wojskowej (walczył w I wojnie światowej) był miejskim radcą budowlanym w Altenburgu w Turyngii, a od 1920 w liczącym wówczas około 40 tys. mieszkańców Forst (Barść) na Łużycach^[5]. Od roku 1935 (lub 1934) do 1937 pełnił analogiczną funkcję we Wrocławiu. Zrezygnował ze stanowiska ze względów zdrowotnych i przeniósł się do Berlina, gdzie zaczął pracować jako samodzielny architekt. W latach 1940‒1941 opracowywał plan przebudowy miasta Leszna^[6].

Po II wojnie światowej działał jako architekt i rzeczoznawca w Berlinie.

Główne dzieła

R. Kühn: Osiedle Jerusalem w Forst (ulica An der Malxe)

R. Kühn: Dawny gmach Nowego Urzędu Pracy we Wrocławiu, elewacja od strony Odry

R. Kühn: Dawny gmach Nowego Urzędu Pracy przy moście Pomorskim (na zdjęciu po prawej)

• domy przy Teuplitzer Straße/Scheunoer Straße^[7], zniszczone
• Długi Most (Lange Brücke) w Forst, 1921^[5] – obecnie jedynie zachowane filary przyczółki mostu w Forst i Zasiekach
• przebudowa młyna miejskiego, Mühlenstraße^[8], zachowany, obecnie ratusz
• zabudowa Rathenauplatz w Forst^[5]
• budynek kasy chorych w Forst przy Promenade/Gerberstraße, 1924‒1925^[5][9]
• osiedle Jerusalem w Forst, 1925‒1926^[5] – finansowane wspólnie przez prywatną spółkę i miasto osiedle o formach modernistycznych, obecnie chronione jako zabytek
• gimnazjum realne przy Jahnstraße w Forst, 1928‒1929^[5][10] – ekspresjonistyczne, zachowane
• krematorium miejskie przy Frankfurter Straße w Forst, 1929^[5] – ekspresjonistyczne, z ostrołukowymi oknami
• projekt nowego ratusza dla Forst^[5] (niezrealizowany)
• urząd pracy, 1933^[11], zburzony po zniszczeniach wojennych
• gmach Nowego Urzędu Pracy (Neue Arbeitsamt) ul. Pomorskiej i Cybulskiego we Wrocławiu, zaczęty 1935, ukończony po 1939

Budynek łączy modernistyczne formy (narożne okna, pasy okienne, cztery przeszklone półkoliste klatki schodowe) ze spadzistym dachem i charakterystyczną dla okresu III Rzeszy potrzebą reprezentacji. Składa się z czterech dwuipółtraktowych, 4- do 6-kondygnacyjnych skrzydeł. Skrzydło południowe na planie łagodnego łuku rozciąga się na długości przeszło 200 m wzdłuż brzegu Odry (Bulwar Józefa Zwierzyckiego). Skrzydło wschodnie podkreśla północny przyczółek mostu Pomorskiego Północnego, zaś skrzydła zachodnie stanowią odcinek pierzei ul. Cybulskiego i południową kulisę pl. Maksa Borna.

• projekt przebudowy centrum Wrocławia z przebiciem nowych ulic:
  • ulica Widok, zbudowana od 1935 – inwestycja obejmowała wyburzenie zabudowy dawnej słodowni na posesji Siehdichfür oraz poszerzenia Große Groschenstraße, czyli Wielkiej Menniczej, oraz budowę nowych domów mieszkalnych wzdłuż ulicy wedle projektów architektonicznych Heinricha Rumpa i Heinza Kempfera
  • trasa w kierunku wschód-zachód w miejscu obecnej ul. Kazimierza Wielkiego, zrealizowana później wedle innych planów
• projekt kompleksowej przebudowy miasta Leszna – utworzenie nowych dróg przelotowych przez miasto oraz wyznaczenie stref pod przemysł, osiedla mieszkalne oraz tereny zielone

Przypisy

Bibliografia

• Bogusław Czechowicz, Gmach dawnych Urzędów Pracy, Skarbowego i Celnego (...) (w:) Jan Harasimowicz (red.), Atlas achitektury Wrocławia. Tom I. Budowle sakralne, Świeckie budowle publiczne, Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997 ISBN 83-7023-592-1, str. 120–121
• Janusz Dobesz, Wrocławska architektura spod znaku swastyki na tle budownictwa III Rzeszy, Wrocław, Oficyna Wydawnicza PWr, 2005 ISBN 83-7085-911-9, str. 11–13, 54–55
• Lars Scharnholz, Institut für Neue Industriekultur INIK (wyd.), Die unbekannte Moderne, Berlin, Philo&Philo Fine Arts, 2001 ISBN 3-86572-389-6
• Ostdeutsche Bau-Zeitung 1925,1926,1927,1929,1933

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie osiedla Jerusalem w Forst