Rumian polny

Rumian polny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządastrowce
Rodzinaastrowate
PodrodzinaAsteroideae
Rodzajrumian
Gatunekrumian polny
Nazwa systematyczna
Anthemis arvensis L.
Sp. pl. 2:894. 1753
Synonimy
  • Anthe-matricaria gruetteriana Asch.
  • Chamaemelum arvense (L.) Hoffmanns. & Link
  • Matricaria inodora L.
Pokrój

Rumian polny (Anthemis arvensis L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzimy obszar jego zasięgu obejmuje niemal całą Europę, Afrykę Północną (Algieria, Tunezja), wyspy Kanaryjskie, Azję Zachodnią, Kaukaz i Arabię Saudyjską[3]. Rozprzestrzenił się jako gatunek zawleczony lub uciekinier z upraw również na Azorach, w Australii, Nowej Zelandii i Ameryce Północnej[3]. W Polsce jest pospolitym na całym obszarze archeofitem[4].

Morfologia

Łodyga
Wzniesiona, rozgałęziająca się od samej nasady; naga lub rzadko przylegająco owłosiona. Zwykle o wysokości 15-50 cm.
Liście
Podwójnie pierzastodzielne o równowąskich, oddalonych od siebie odcinkach, 1-3-ząbkowych i delikatnie owłosionych.
Kwiaty
Zebrane w drobne koszyczki o średnicy 20-35 mm rosnące na długich szypułkach. Listki okrywy koszyczków z błoniastym obrzeżeniem. Wąskolancetowate plewinki zwężające się w ość – zagięte, jednonerwowe i występujące na całym dnie koszyczka. Dno koszyczka jest silnie wypukłe, a podczas dojrzewania owoców staje się stożkowe lub walcowate. Brzeżne kwiaty języczkowe (słupkowe) są białe, wewnętrzne – rurkowate (obupłciowe) są żółte. Kwitnienie od maja do października.
Owoce
Tępokanciaste, żółtawoszare, podłużnie żeberkowane niełupki bez guzków, osiągające 2-2,5 mm długości i 1,5 mm szerokości.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna (zarówno ozima, jak i jara). Siedlisko: miejsca ruderalne, przydroża. W uprawach rolnych jest chwastem, licznie występuje na ścierniskach, preferuje uprawy ozimego żyta. Preferuje gleby lekkie, kwaśne i bogate w azot, jest rośliną wskaźnikową gleb ubogich w wapń. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu Centauretalia cyanii[5]. Liczba chromosomów 2n = 18[6].

Zmienność

Tworzy mieszańce z rumianem psim i rumianem żółtym[4]. Gatunek zróżnicowany na cztery podgatunki[7]:

  • Anthemis arvensis subsp. arvensis
  • Anthemis arvensis subsp. cyllenea (Halácsy) R.Fern.
  • Anthemis arvensis subsp. incrassata (Loisel.) Nyman
  • Anthemis arvensis subsp. sphacelata (C.Presl) R.Fern.

W kulturze

Dawnym Słowianom jego kwiaty służyły do odczyniania wróżb dotyczących zdrowia i szczęścia poszczególnych domowników[8].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
  4. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. ↑ Anthemis arvensis na Flora of North America [dostęp 2014-01-17].
  7. ↑ The Plant List [dostęp 2014-01-17].
  8. ↑ Kazimierz Moszyński: Kultura ludowa Słowian, Kraków 1934, s. 401

Bibliografia

  • Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986, s. 98-99. ISBN 83-02-00607-6.
  • Jakub Mowszowicz: Krajowe chwasty polne i ogrodowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986. ISBN 83-09-00771-X.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Anthemis arvensis - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-159.jpg
Acker-Hundskamille. A Wurzel und unterer Teil der Pflanze. B blühender Zweig. 1 Stengelblatt; 2 Körbchen im Längsschnitt; 3 Blatt des Hüllkelches; 4 Randblüte; 5 Scheibenblüte; 6 Spreublättchen; 7 Blütenboden mit Spreublättchen im Längsschnitt; 8 reifes Früchtchen; 9 dasselbe im Längsschnitt; 10 dasselbe im Querschnitt. A, B, 1 und 7 natürliche Grösse. 1—6 und 8—10 vergrössert.