Rumuńskie Siły Powietrzne
Państwo | |
---|---|
Siły zbrojne | |
Data utworzenia | 1 kwietnia 1913 |
Znak rozpoznawczy |
Rumuńskie Siły Powietrzne (rum. Forțele Aeriene Române) – wojska lotnicze Rumunii. Jedna z najstarszych tego typu formacji w Europie, powstała w 1913 roku. Obecnie ich trzon stanowią zmodernizowane myśliwce MiG-21, wykorzystywane są także wyprodukowane w Rumunii śmigłowce oraz zachodnie samoloty transportowe.
Modernizacja
Po upadku Układu Warszawskiego Rumunia eksploatowała samoloty myśliwskie MiG-21, MiG-23 i MiG-29. Po wycofaniu ze służby MiG-23 w 2000 roku oraz niezrealizowaniu modernizacji MiG-29 do wersji Sniper z pomocą izraelskich firm, które ze względu na koszt ich eksploatacji wycofano w 2003 roku, w służbie pozostały tylko myśliwce MiG-21MF. Od 1995 łącznie 113 MiG-21 zmodernizowano do wersji LanceR przez rumuńską firmę Aerostar we współpracy z izraelskim Elbitem, w tym 73 MiG-21M/MF do wersji szturmowej A, 14 MiG-21UM do wersji treningowej B (wyposażone jak wersja A), a 26 MiG-21M/MF do najbardziej zaawansowanej wersji myśliwskiej LanceR C. Wersja A otrzymała radiodalmierz ELTA EL/M 2001B, były uzbrojone w amerykańskie bomby szybujące Mk82, Mk83, a później także kierowane laserowo izraelskie bomby Lizard, część samolotów mogła przenosić zasobniki celownicze Litening. Wersje C wyposażono w radar ELTA EL/M 2032, nahełmowy system celowniczy, HUD i dwa wyświetlacze LCD mogła przenosił pociski powietrze-powietrze R550 Magic 2, Python 3, R-60, R-73, miały też zdolność atakowania celów lądowych[1]. Weszły one na uzbrojenie w 1997 roku[2]. U kresu swojej służby w 2016 roku zdolnych do lotu pozostawało około 20 MiG-21MF LanceR C i osiem MiG-21UM Lancer B[3].
W 2007 roku cztery rumuńskie MiG-21 LanceR C pełniły dyżur nad przestrzenią powietrzną krajów bałtyckich w ramach misji Baltic Air Policing[4]. Od 1999 do marca 2022 roku utracono w katastrofach i wypadkach co najmniej 15 Lancerów, w tym 10 wersji C, a zginęło 7 pilotów[2]. Z uwagi na wiek i spadającą sprawność, Siły Powietrzne zaplanowały ostateczne wycofanie Lancerów do 15 maja 2023 roku[2].
W związku z przystąpieniem do NATO w 2004 priorytetem sił powietrznych stało się zastąpienie wyeksploatowanych Migów nowym typem myśliwców, zgodnych z NATO. Kraj zobowiązał się wtedy się do posiadania 48 samolotów zgodnych z sojuszem[5]. W 2010 ambitny plan zakładał nawet pozyskanie 24 zmodernizowanych ex-amerykańskich F-16C/D Block 25 (za 1,3 mld USD) oraz dokupienie 24 nowych F-16C/D Block 52+ w późniejszym czasie[6]. Do 2012 z powodu braku funduszy nie doszło do zakupu amerykańskich samolotów[7]. W 2012 roku zdecydowano, że zamiast amerykańskich kupionych będzie 12 portugalskich F-16AM/BM (wyprodukowane 1983-1984) za 120 milionów euro (wartość samych samolotów)[8]. 14 października 2013 roku poinformowano o sfinalizowaniu kontraktu na zakup 12 F-16AM/BM za 628 mln euro (wraz z uzbrojeniem, wsparciem i szkoleniem), dziewięć z nich pochodzi z nadwyżek Força Aérea Portuguesa (FAP, wojsk lotniczych Portugalii), a pozostałe trzy zostały odkupione od Amerykanów w ramach US Excess Defense Article, przed dostarczeniem zmodernizowano je w Portugalii do wersji Block 20 MLU M5.2 tape.[9][10] Przekazanie sześciu samolotów nastąpiło 28 września 2016 w Portugalii, a 29 września dostarczono je do Rumunii[11][12]. Pozyskane samoloty mają resursy pozwalające na służbę przez kolejne 4000 h lub 20 lat[13].
Minister obrony Minhnea Motoc, ogłosił zamiar dokupienia większej ilości samolotów F-16. Zapytanie w tej sprawie skierowano do USA oraz 5 krajów europejskich dysponujących zmagazynowanymi samolotami starszych generacji[14].
Organizacja
Rumuńskie Siły Powietrzne wykorzystują operacyjnie pięć baz lotniczych.
71 Baza Lotnicza – Câmpia Turzii
- 711 Eskadra Myśliwska – MiG-21 LanceR A, B
- 712 Eskadra Myśliwska – MiG-21 LanceR B, C
- 713 Eskadra Śmigłowcowa – IAR-330L
- 714 Eskadra Śmigłowcowa – IAR-330L (Port lotniczy Timișoara)
86 Baza Lotnicza – Fetești
- 861 Eskadra Myśliwska – MiG-21 LanceR B, C
- 862 Eskadra Myśliwska – MiG-21 LanceR A, B
- 863 Eskadra Śmigłowcowa – IAR-330L (Port lotniczy Konstanca)
95 Baza Lotnicza – Bacău
- 951 Eskadra Myśliwska – MiG-21 LanceR A, B
- 205 Szkolna Eskadra Myśliwska – MiG-21 LanceR A, B
- 952 Eskadra Śmigłowcowa – IAR-330L
- 904 Eskadra Śmigłowców Bojowych – IAR-330 SOCAT
- 905 Eskadra Śmigłowców Bojowych – IAR-330 SOCAT
90 Baza Lotnicza – Bukareszt – Otopeni
- 901 Eskadra Transportu Strategicznego – C-130 Hercules B, H
- 902 Eskadra Transportowo-rozpoznawcza – An-30,C-27J Spartan
- 903 Transportowa Eskadra Śmigłowcowa – IAR-330L
Szkoła Lotnicza "Aurel Vlaicu" – Boboc (Buzau)
- 201 Eskadra Szkolna – Jak-52
- 203 Eskadra Szkolna – IAR-99 Standard
- 204 Eskadra Szkolna – IAR-99 Soim
- 206 Eskadra Szkolna – IAR-316B Alouette III
Wyposażenie
Obecne
Samolot | Zdjęcie | Producent | Typ | Wersja | Liczba sztuk[15] | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|
Samoloty | ||||||
MiG-21 LanceR | ZSRR | szturmowiec treningowy myśliwiec | LanceR A LanceR B LanceR C | 26[16] | MiG-21MF zmodernizowane z pomocą Elbit Systems, nowa awionika z MFD, radar Elta EL/M-2032, uzbrojone w R550 Magic II[4]. Lancer A wycofane w 2011, pozostałe przeznaczone do wycofania w 2023[2]. | |
General Dynamics F-16 Fighting Falcon | Stany Zjednoczone | myśliwiec wielozadaniowy | F-16AM/BM F-16A/B | 14 3 | Ex-portugalskie, dostawy 2016-2017. W 2019 roku Rumunia postanowiła odkupić od Portugalii dodatkowe 5 sztuk myśliwców[17][16] | |
C-27J Spartan | Włochy | Transportowy | C-27J | 7 | Zastąpiły An-26[18]. | |
C-130 Hercules | Stany Zjednoczone | Transportowy | C-130H | 3 | W latach 90.XX wieku zakupiono 4 używane C-130B ze Stanów Zjednoczonych, potem w 2007 roku zakupiono 1 C-130H z Włoch który przed przylotem został zmodernizowany w Stanach Zjednoczonych przy okazji zmodernizowano też 4 C-130B do wersji C-130H. Obecnie tylko trzy samoloty pozostają w służbie operacyjnej pozostałe dwa są składowane w bazie Otopeni. | |
IAR 99 Șoim | Rumunia | Szkolenie zaawansowane | IAR-99 IAR-99C | 8 11 | ||
Jak-52 | Rumunia | Szkolenie podstawowe | 12 | Zbudowane na licencji. | ||
An-30 Clank | ZSRR | Rozpoznawczy | An-30 | 2 | Kontrola zagranicznych baz w ramach umowy Open Skies. | |
Śmigłowce | ||||||
IAR 316 Alouette III | Rumunia | Śmigłowiec szkolny | IAR-316 | 6 | ||
IAR 330 Puma | Rumunia | Śmigłowiec wielozadaniowy | IAR-330 | 35 | ||
Śmigłowiec bojowy | IAR-330L SOCAT | 22 | Dostarczono 25, utracono 3. | |||
Bezzałogowe aparaty latające | ||||||
RQ-7 Shadow | Stany Zjednoczone | Bezzałogowy aparat latający | Shadow-600 | 7 | Dostarczono 11, utracono 4. | |
Systemy Przeciwlotnicze | ||||||
Flakpanzer Gepard | Niemcy | Samobieżny zestaw przeciwlotniczy | 36 | Otrzymano w 2004 roku 43 sztuki z nadwyżek armii Niemiec. Z czego 36 wprowadzono do czynnej służby a 7 przeznaczono na części zamienne. | ||
MIM-23 Hawk | Stany Zjednoczone | Bateria rakiet ziemia-powietrze | Hawk XXI | 8 baterii | 224 rakiety. |
Do przewozu VIP wykorzystywane były Boeing 707, BAC One-Eleven i Eurocopter Dauphin latające w barwach linii Romavia. Aktualnie Romavia użytkuje daw BAe 146, narodowe linie TAROM użytkują jednego Airbus A310 na rzecz rządu.
Historyczne[19]
Myśliwce
|
|
Bombowce/szturmowce
|
|
Transportowe/użytkowe
Treningowe
|
Śmigłowce
Przypisy
- ↑ Rumuni utracili już 10% MiG-21 LanceR, altair.com.pl, 6 listopada 2010 .
- ↑ a b c d Marcin Przeworski. Ostatni rok służby Lancerów?. „Skrzydlata Polska”. Nr 7(2513)/2022, s. 27-31, lipiec 2022. Warszawa: Agencja Lotnicza Altair. ISSN 0137-866X.
- ↑ Dirk Jan de Ridder , LanceR dawn – Romania’s last MiG-21s, ridder.aero, 21 marca 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-10-01] (ang.).
- ↑ a b Paweł Kłosiński , Rumuńskie Lancery na Okęciu, [w:] Skrzydlata Polska 09/2007 [online], altair.com.pl, wrzesień 2007 [dostęp 2012-06-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03] .
- ↑ Romania to Seek Another Batch of F-16s In 2017, defense-aerospace.com (ang.).
- ↑ Rumunia kupi F-35?, altair.com.pl, 25 marca 2010 .
- ↑ Romania Cannot Afford F-16 Jets: President, defensenews.com, 18 września 2011 [dostęp 2012-06-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-25] (ang.).
- ↑ Dobritoiu: Romania to pay around 600 million dollars over five years for 12 second-hand F-16 fighter jets from Portugal, actmedia.eu, 1 października 2011 [dostęp 2012-10-01] (ang.).
- ↑ Portugalia kupuje F-16 dla Rumunii, altair.com.pl, 28 sierpnia 2013 .
- ↑ Rumunia oficjalnie 28 krajem-użytkownikiem F-16, defence24.pl, 15 maja 2014 [zarchiwizowane z adresu 2016-06-09] .
- ↑ Rumunia odbiera F-16, altair.com.pl, 29 września 2016 .
- ↑ Jakub Palowski , Rumuńskie F-16 przyjęte do służby. Zastąpią maszyny MiG-21, defence24.pl, 29 września 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-10-01] .
- ↑ Romania officially takes over its first F16 fighters, romania-insider.com, 27 września 2016 (ang.).
- ↑ Rumunia kupi więcej F-16, energetyka24.com, 24 lutego 2016 [dostęp 2016-12-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20] .
- ↑ World Air Forces 2014, 5 grudnia 2013, flightglobal.com. flightglobal.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-11)]. Dostęp: 2014-01-12
- ↑ a b Rumuńskie F-16 w komplecie, www.altair.com.pl [dostęp 2021-03-31] (ang.).
- ↑ Maciej Szopa , Rumunia dokupuje F-16, defence24.pl, 23 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-23] (pol.).
- ↑ Romania accepts first C-27J Spartans. [dostęp 2010-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-14)].
- ↑ Romanian Armed Forces in the Second World War – Airplane list, worldwar2.ro [dostęp 2017-11-15] .
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flaga Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).
U.S. Air Force airfield survey team members are given a tour by Romanian Air Force officers of the flight line and this MiG-29A at Kogalniceanu Air Base, Constanta, Romania. The airfield survey team, at the request of Romanian officials, will determine if Romanian bases meet US and NATO standards for use in operations and exercises.
Autor: MAPN, Licencja: CC BY-SA 3.0
IAR-330 Puma SOCAT antitank gunship.
Autor: MAPN, Licencja: CC BY-SA 3.0
C-130 Hercules takes off for Libya, on Thursday, February 24 2011.
Stema Statului Major al Fortelor Aeriene
Coat of arms of the Romanian Land Forces.
Autor:
- MiG-21_Lancer_C.jpg: Cristian Ghe.
- derivative work: Mircea87
Romanian Air Force MiG-21 Lancer C.
At Craiova Air Base, Craiova, Romania, MIG-23s and Romanian Air Industries IAR-93 sit on a parking ramp. The base was visited by the U.S. Air Force airfield survey team at the request of Romanian officials to determine if the Romanian bases meet US and NATO standards for use in operations and exercises.
Autor: Eugen Mihai, Licencja: CC BY-SA 3.0
C-27J Spartan at Otopeni Air Show 2010
A Romanian Air Force Mikoyan-Gurevich MiG-21 LanceR takes off on the runway of the 71st Air Base Wing, at Campi Turzii (Romania), during an aerial demonstration as part of operation “Dacian Thunder 2009”, on 26 October 2009. During the operation the U.S. Air Force flew about 100 sorties; half of which were with the Romanian Air Force.
Autor: Hans-Hermann Bühling, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Antiaircraft Tank Gepard 1A2
Autor: nicubunu, Licencja: CC BY-SA 2.0
Hawk-SAM being towed by a truck on the Romanian National Day parade on December 1st, at the Triumph Arch in Bucharest.
A right underside view of two Soviet MiG-21 Fishbed fighter aircraft in flight. (Probably Romanian MiG-21MF, but perhaps Hungarian.)
Roundel of the Romanian Air Force and Romanaian military vehicles.
Autor: Eugen Mihai, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flight formation of IAK-52 at AIR SHOW 2010
Autor: stg_gr1 from Abelonas, Greece, Licencja: CC BY 2.0
An Antonov An-26 of the Romanian Air Force at the 2008 HAF air show
Two IAR-80 return from IAR factory after being repaired there.
Autor: VictorCozmei, Licencja: CC BY-SA 4.0
Romanian F-16 at Fetesti Air Base in October 2016
Staff Sgt. Daniel Lovell, who serves in Multi-National Division - Baghdad as a tactical unmanned aerial vehicle operator with the 10th Mountain Division’s 4th Brigade Combat Team, wheels an RQ-7B Shadow 200 tactical UAV off the runway after a reconnaissance mission Aug. 11, 2008.
Autor: Wolfgang, Licencja: CC BY-SA 3.0
Antonov An-30, belonging to the Romanian Air Force, on the Neubrandenburg Airport
Autor:
- 725-Avioane_IAR.99C_Soim-DSC_3031.JPG: Willy Henderickx
- derivative work: Threecharlie (talk)
Aerobatic display at the Belgian Defence Days 2008 - Florennes Air Base, Belgium (EBFN)
Autor:
- RoAF_IAR_316B.jpg: Adrian Sultănoiu
- derivative work: Mircea87 (talk)
IAR-316B at Otopeni Air Show 2010