Runavík (gmina)

Runavík

Runavíkar kommuna

gmina
Runavík oraz Saltangará - centrum administracyjne gminy.
Herb
Państwo	Dania
Terytorium zależne	Wyspy Owcze
Region	Eysturoy
Siedziba	Saltangará
Data powstania	1967
Burmistrz	Magnus Rasmussen (Fólkaflokkurin)
Powierzchnia	99,9 km²[1]
Populacja (01.01.2014) • liczba ludności	3 731[2]
• gęstość	37 os./km²
Numer kierunkowy	+298
Kod pocztowy	FO-256, FO-344, FO-475, FO-477, FO-478, FO-480, FO-485, FO-600, FO-620, FO-645, FO-625 - FO-627, FO-655, FO-690
Adres urzędu: Heiðavegur 26 FO-600 Saltangará
Położenie na mapie Wysp Owczych
62°07′02″N 6°43′21″W/62,117222 -6,722500
Strona internetowa
Portal Wyspy Owcze

Runavík (far. Runavíkar kommuna) – gmina na Wyspach Owczych, terytorium zależnym Danii, położonym na Oceanie Atlantyckim. Sąsiaduje z sześcioma gminami: Eiðis, Eystur, Fuglafjarðar, Nes, Sjóvar oraz Sunda kommuna. Siedzibą władz gminy jest Saltangará.

Gmina położona jest w kilku obszarach wyspy Eysturoy. Jedna z jej części leży między fiordem Skálafjørður a wschodnim wybrzeżem wyspy (obszar między innymi miejscowości Runavík i Saltangará). Druga rozciąga się od północnego fragmentu zachodniego wybrzeża Skálafjørður w kierunku północno-zachodnim do zatoki Funningsfjørður (leży tam między innymi miejscowość Skáli). Ostatnim obszarem są tereny dawnej gminy Funningur w północnej części Eysturoy. Zajmuje powierzchnię 99,9 km²^[1].

Według danych na 1 stycznia 2014 roku zamieszkuje ją 3 731 ludzi^[2].

Historia

W 1872 roku powstała Eysturoyar Prestagjalds kommuna, obejmująca tereny całej wyspy Eysturoy, w tym także gminy Runavík^[3]. W 1912 roku oderwała się od niej gmina Nes, w której skład wchodziły wówczas tereny Runavíkar kommuna^[3]. Gminę Runavík odłączono w 1967 roku i początkowo obejmowała ona tereny między zatoką Skálafjørður a wschodnim wybrzeżem Eysturoy (ok. 29 km²)^[3]. W 2005 roku w granice gminy włączono tereny trzech innych jednostek administracyjnych - Elduvíkar, Oyndarfjarðar oraz Skála kommuna. Kolejnej zmiany dokonano w roku 2009, kiedy w skład gminy weszła Funnings kommuna.

Populacja

Gmina zamieszkiwana jest przez 3 731 osób^[2]. Współczynnik feminizacji wynosi tam 89 (na 1757 kobiet przypada 1974 mężczyzn)^[2]. W społeczeństwie gminy ludzie starsi niż 60 lat stanowią 22,7% populacji, natomiast osoby poniżej dwudziestego roku życia 28,5%^[2]. Największą grupą w przedziałach dziesięcioletnich stanowią osoby w wieku 10-19 lat (14,84%), jednak dość znaczącą częścią populacji są także ludzie w wieku 40-49 lat (14,23%)^[2].

Dane dotyczące liczby ludności w gminie Runavík zbierane są od roku 1970^[3]. Jej populacja na ówcześnie zajmowanym terytorium wynosiła 1622 osoby i wzrastała (2067 w roku 1977, 2327 w 1983 i 2372 w 1985) do roku 1990, gdy osiągnęła 2488 osób^[2][3]. Wówczas na Wyspach Owczych panował kryzys gospodarczy, który skutkował wysokimi współczynnikami emigracji z archipelagu Wysp Owczych^[4]. Liczba ludności w 1995 roku zmalała do 2279, jednak od tamtej pory zaczęła sukcesywnie wzrastać^[2]. Szczególnie duży przyrost populacji zanotowano w 2005 roku, po włączeniu trzech innych jednostek administracyjnych. Liczba ludności wyniosła wtedy 3642 osoby i wzrosła w 2010 roku do 3795, a następnie zaczęła maleć^[2].

    Liczba ludności gminy Runavík od roku 1970
    Źródło: ^[2][3]

Polityka

Burmistrzem gminy jest Magnus Rasmussen, startujący z list Partii Ludowej^[5]. Prócz niego w radzie gminy zasiada dziesięć osób^[5]. Ostatnie wybory samorządowe na Wyspach Owczych miały miejsce w 2012 roku, a ich wyniki w gminie Runavík przedstawiały się następująco^[6]:

Frekwencja wyniosła 79,36% (w głosowaniu wzięło udział 2 237 osób z 2 801 uprawnionych)^[6]. Oddano dziewięć kart wypełnionych błędnie oraz pięć głosów pustych^[6].

Miejscowości wchodzące w skład gminy Runavík

Miejscowość	Liczba mieszkańców (01.01.2014)[2]	Krótki opis	Zdjęcie
Æðuvík	107	Miejscowość założona w 1897 roku[7]. Mieściło się tam Tinghella dawne miejsce zbierania się thingu - wikińskiego wiecu[7].
Elduvík	19	Miejscowość podzielona na dwie części przez rzekę[8]. Kościół w miejscowości pochodzi z 1951 roku[9]. Do 2005 roku była siedzibą odrębnej gminy.
Funningsfjørður	54	Miejscowość założona w 1812 roku[10]. Mieściła się tam stacja wielorybnicza w latach 1902 - 1913[10].
Funningur	51	Według Sagi o Farerczykach miał się tam osiedlić pierwszy mieszkaniec Wysp Owczych, przybyły z Wysp Brytyjskich lub Norwegii Grímur Kamban około 800 roku[11]. Kościół w miejscowości pochodzi z 1847 roku[12]. Do 2009 roku było siedzibą osobnej gminy.
Glyvrar	364	Znajduje się tam muzeum zwane Bygdasavnid Forni[13]. W latach 1903 - 1928 funkcjonowała w Glyvrar szkoła dla nawigatorów, w której szkolono kapitanów statków rybackich[13]. Kościół został tam wybudowany w 1927 roku, a w 1981 przeszedł renowację[14].
Lambareiði	5	Niewielka miejscowość położona na wschodnim brzegu Skálafjørður.
Lambi	136	Miejscowość występująca także pod nazwą Lamba[2]. W 1707 roku w pobliżu miejscowości zatonął norweski statek Norske Love (Norweski Lew), którego model oraz wyłowiony z niego dzwon znajdują się w Havnar Kirkja (Tórshavn)[15].
Oyndarfjørður	136	Znajduje się tam kościół z 1838 roku[16]. W 2004 roku odkryto tam wyrzeźbione w skale twarze, które okazały się później dziełem młodego artysty z lat 80. XX wieku[17]. Znajduje się tam schronisko młodzieżowe, a jedna z głównych atrakcji turystycznych są Rinkusteinar - dwa bloki skalne, wprawiane w ruch przez pływy lub prądy morskie[18]. Do 2005 roku była siedzibą odrębnej gminy.
Rituvík	252	Miejscowość założona w 1873 roku[19]. Znajduje się tam kościół wybudowany w 1955 roku[20].
Runavík	505	Miejscowość została założona w 1916 roku przez Hansa Tausena, jednak nazwę Runavík zaczęto stosować dopiero po roku 1938[21]. Znajdujący się tam port jest zapleczem dla platform wiertniczych, wydobywających ropę naftową na południe od Wysp Owczych[22]. Miejscowość w połowie czerwca, wspólnie z wsią Strendur organizuje coroczny festiwal Eystanstevna[21].
Saltangará	967	Miejscowość założono w 1846 roku, jednak obecnie dominują w niej zabudowania współczesne[23].
Skálabotnur	103	Zwana także Skálafjørður[24]. Powszechnie uważa się, że miejscowość powstała w XVII wieku, jednak niektóre badania wskazują, iż już wcześniej istniały tam zabudowania[24]. Znajduje się tam jedna z nielicznych na Wyspach Owczych plaż[24].
Skáli	656	Miejscowość nazywana czasem Skála[2][25][26]. Znajduje się tam największa stocznia na Wyspach Owczych[25]. Od połowy lat 70. XX wieku, w ostatni weekend maja odbywa się tam coroczny festiwal[25]. W XVI wieku znajdujący się tam kościół wraz z przebywającymi tam wiernymi został zmyty do zatoki podczas sztormu[25]. Obecny kościół wybudowano w 1940 roku[26].
Skipanes	51	Miejscowość założono w roku 1841, jednak już w VIII wieku swoje statki cumowali tu wikingowie[27]. Odnosić ma się do tego nazwa Skipanes (Przylądek Statków)[27].
Søldarfjørður	325	Miejscowość zwana wcześniej Sølmundarfjørður[28]. Znajduje się tam stosunkowo nowa szkoła[28].

Gminy partnerskie

Gmina Runavík ma podpisane umowy partnerskie z czterema innymi jednostkami^[29]:

• miejscowość Egilsstaðir
• gmina Hjørring
• gmina Ísafjarðarbær
• miejscowość Uummannaq

Przypisy

Zobacz też

• Gminy Wysp Owczych
• Runavík