Rurkozębne

Rurkozębne

Tubulidentata
Huxley, 1872
Jedyny współczesny przedstawiciel mrówników
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	rurkozębne

Rurkozębne^[1], mrówniki, słupozębne (Tubulidentata) – rząd ssaków łożyskowych, do którego zalicza się jedna rodzina (mrównikowate) z jednym gatunkiem (mrównikiem). Zwierzęta te zamieszkują otwarte tereny Afryki, na południe od Sahary. Nazwę słupozębne, rurkozębne zawdzięczają szczególnemu uzębieniu, na które składa się 20 słupowatych zębów, a nazwa mrówniki związana jest z ich preferencjami pokarmowymi – mrówniki żywią się mrówkami i termitami.

Charakterystyka

Dorosłe osobniki mają w uzębieniu tylko stale rosnące trzonowce, składające się z wielu pryzm zębiny, wewnątrz której znajduje się miazga zęba. Mózg mrówników ma niewielkie rozmiary, półkule mózgu są słabo pofałdowane. Mrówniki mają węch lepiej rozwinięty niż jakikolwiek inny ssak. Prawie bezwłosa skóra. Silne kończyny przednie z mocnymi pazurami w kształcie kopytek. Prowadzą nocny tryb życia. Dzień spędzają w wykopanych przez siebie jamach. Prowadzą podobny tryb życia do szczerbaków i łuskowców, ale nie są z nimi blisko spokrewnione.

Ewolucja

Najstarsze, mioceńskie skamieniałości mrówników znane są z obszaru Kenii. Wydaje się, że rząd ten wyewoluował w Afryce pod koniec kredy, a następnie rozprzestrzenił się na Europę i południową Azję. Z trzech znanych rodzajów mrówników – Leptorycteropus, Myorycteropus i Orycteropus – do czasów współczesnych przetrwał tylko ostatni.

Przypisy

Bibliografia

• Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
• Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
• Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 175. ISBN 83-01-14344-4.