Rusłana Łyżyczko

Rusłana

Rusłana Łyżyczko (2015)
Imię i nazwisko	Rusłana Stepaniwna Łyżyczko
Data i miejsce urodzenia	24 maja 1973 Lwów
Instrumenty	gitara, perkusja, pianino
Gatunki	pop, rock, muzyka etniczna, muzyka taneczna
Zawód	piosenkarka, kompozytorka, producentka muzyczna
Aktywność	od 1996
Wydawnictwo	Comp Music, EMI, Warner Music Group (od 2008)
Odznaczenia
Strona internetowa

Rusłana Stepaniwna Łyżyczko (ukr. Руслана Степанівна Лижичко; ur. 24 maja 1973 we Lwowie) – ukraińska piosenkarka, kompozytorka, producentka muzyczna, tancerka, polityk, z wykształcenia dyrygentka i pianistka, zwyciężczyni 49. Konkursu Piosenki Eurowizji (2004) z utworem „Wild Dances”, ambasador dobrej woli UNICEF.

Życiorys

Wczesne lata

Jest córką Ukraińca Stepana Łyżyczki oraz Rosjanki Niny Arkadiewnej^[1].

Kariera

Początki

Rozpoczęła karierę muzyczną w 1996 roku występem z utworem „Oj, letili dyki husi” na festiwalu Słowiański Bazar w Witebsku, który ostatecznie wygrała. W tym samym roku otrzymała nominację do tytułu „ukraińskiej piosenkarki roku”, a jej klip do piosenki „Dzwinkij witer” zdobył tytuł „teledysku roku”. Od czasu jej debiutu producentem wokalistki jest Ołeksandr Ksenofontow, którego poślubiła w 1995 roku.

1997–2003: Myt' wesny / Dzwinkyj witer i Dyki tanci

W 1997 roku wzięła udział w świątecznym projekcie L’viv Christmas. W 1998 roku wydała natomiast swój debiutancki album studyjny zatytułowany Myt’ wesny / Dzwinkyj witer^[2], zdobyła tytuł „osobowości roku”, jej singel „Switanok” otrzymał miano „piosenki roku”, zaś nakręcony to tego utworu teledysk nagrodzono tytułem „klipu roku”. Kilka miesięcy później na rynku ukazała się jej pierwsza płyta koncertowa o tym samym tytule^[3].

W 1999 roku pracowała nad świątecznym musicalem Ostanne rizdvo 90-ch, który kilka miesięcy później został mianowany „ukraińskim filmem roku”. W 2001 roku wydała swoją drugą płytę studyjną zatytułowaną Najkraszcze^[4]. W następnym roku premierę miał jej kolejny album studyjny, zatytułowany Dobryj weczir, tobi....

2003–2004: Konkurs Piosenki Eurowizji i Wild Dances

W 2003 roku wydała płytę zatytułowaną Dyki tanci, która na początku października tego samego roku otrzymała status platynowej za osiągnięcie wyniku ponad 100 tys. sprzedanych kopii^[5].

W 2004 roku została wybrana wewnętrznie na reprezentantkę Ukrainy w 49. Konkursie Piosenki Eurowizji, organizowanym w Stambule^[6][7][8] z utworem „Wild Dances”^[9]. Na przełomie kwietnia i maja odbyła europejską trasę promocyjną^[10][11][12]. Przed konkursem była jedną z faworytek dziennikarzy i bukmacherów do wygrania konkursu^{[13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23]}. 12 maja wystąpiła w półfinale i z drugiego miejsca awansowała do finału^[24], zdobywając łącznie 238 punktów, w tym maksymalne noty 12 punktów od Białorusi, Estonii, Litwy i Portugalii^[25][26]. W finale konkursu, który został rozegrany 15 maja, zajęła pierwsze miejsce po zdobyciu 280 punktów, w tym m.in. maksymalnych not 12 punktów z Estonii, Izraela, Islandii, Litwy, Łotwy, Polski, Rosji i Turcji^[27].

Po wygranej przekazała wykorzystaną w swoim występie charakterystyczną trombitę na lwowską aukcję charytatywną Lions’ Club^[28]. Po powrocie do Ukrainy otrzymała gratulacje m.in. od prezydenta Łeonida Kuczmy^[1]. Niebawem wyruszyła w europejską trasę koncertową^{[29][30][31][32][33]}. Na początku czerwca trafiła do szpitala z powodu przemęczenia, nieregularnego odżywiania oraz braku odpoczynku; nie zaprzestała jednak kontynuowania swoich występów^[34].

Na początku lipca wystąpiła w programie rozrywkowym Tien om te zien we Flandrii, w którym zaśpiewała wraz z Xandee^[35]. Także w lipcu premierę miał jej pierwszy anglojęzyczny album studyjny zatytułowany Wild Dances^[36], który niedługo po premierze zdobył status podwójnej platynowej płyty na Ukrainie, osiągając wynik ponad 200 tys. sprzedanych egzemplarzy^[5]. Płyta promowana była przez singel „Dance with the Wolves”, który inspirowany był pomarańczową rewolucję, aktywnie wspieraną przez artystkę. Materiał na album nagrywany był w Criteris Studios w Miami^[37][38]. Również w lipcu została zaproszona przez firmę Samsung Electronics Ukraine do udziału w biegu z olimpijską pochodnią przed Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi organizowanymi w Atenach^[39][40]. Pod koniec miesiąca zapowiedziała swój występ gościnny w finale 2. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci^[41], który ostatecznie odwołała.

Rusłana Łyżyczko po koncercie w Brunszwiku, maj 2007

24 sierpnia, w czasie obchodów krajowego dnia niepodległości, zagrała we Lwowie koncert, organizowany z okazji jej zwycięstwa w Konkursie Piosenki Eurowizji. W wydarzenia wzięło gościnny udział kilku uczestników konkursu^[42]. We wrześniu zdobyła nagrodę w kategorii „najlepiej sprzedający artysta Ukrainy” podczas ceremonii World Music Awards w Las Vegas^[43][44]. W międzyczasie zagrała kilkanaście koncertów w ramach europejskiej trasy promocyjnej^[45][46][47].

W listopadzie 2004 roku odbyła kilkudniową podróż promocyjną do Belgii, gdzie m.in. nagrała piosenkę „Lutshjee bulo” we współpracy z Helmutem Lottim^[48]. Pod koniec miesiąca rozpoczęła trasę koncertową z nowymi występami, premierowy koncert zagrała 25 listopada w Pałacu Sportu w Kijowie^[49]. Wcześniej wzięła udział w koncercie charytatywnym Warme Winter, zorganizowanym przez belgijską organizację Voedselbanken/Banques Alimentaires w celu zbiórki żywności dla ubogich rodzin^[50].

W grudniu zagrała koncerty w krajach bałkańskich, wystąpiła m.in. jako gość muzyczny 43. Festivali i Këngës w Albanii^[51].

2005–2014: Amazonka i Wild Energy

W 2005 roku wydała kolejny anglojęzyczny album studyjny, zatytułowany Club’in^[52], promowany m.in. przez singiel „The Same Star”^[53]. W styczniu wystąpiła gościnnie w finale andorskich eliminacji eurowizyjnych Desitja’m sort^[54], a w lutym uświetniła cypryjskie selekcje, zarówno występem na scenie, jak i dołączeniem do komisji jurorskiej oceniającej występy^[55]. W kwietniu odebrała statuetkę za „najlepiej sprzedający się singiel zagraniczny” (za singel „Wild Dances”) na gali rozdania nagród muzycznych Arion w Grecji^[56]. Po śmierci papieża Jana Pawła II, który zmarł 2 kwietnia 2005 roku, zawiesiła występy publiczne na kilka tygodni^[57]. W maju powróciła do koncertów, grając m.in. charytatywny koncert, organizowany 17 maja w kijowskim Arena Square i transmitowany przez pierwszy program NTU^[58][59].

W marcu 2008 roku wydała swój szósty ukraińskojęzyczny album studyjny, zatytułowany Amazonka^[60][61]. We wrześniu zaprezentowała trzecią anglojęzyczną płytę zatytułowaną Wild Energy^[62], która promowana była przez singel „Moon of Dreams”. W tym czasie udzieliła też głosu w grze Grand Theft Auto IV, wcielając się w rolę didżejki stacji radiowej Vladivostok FM, w której odtwarzano m.in. jej utwór „Wild Dances”.

Rusłana Łyżyczko podczas koncertu w Baku, maj 2012

W 2009 roku wystąpiła jako jeden z gości muzycznych podczas szóstej edycji festiwalu piosenki azjatyckiej w Seulu. W 2011 roku została jedną z jurorek programu Hołos krajiny, będącego ukraińską wersją formatu The Voice. W kwietniu 2012 roku wydała album studyjny, zatytułowany Ej-fori-ja, który nagrywała w Stanach Zjednoczonych^[63]. W lipcu 2013 roku ukazała się anglojęzyczna wersja płyty, zatytułowana My Boo! (Together!)^[64].

Po 2014 roku

W 2014 roku zawiesiła karierę muzyczną, chcąc skupić się na aktywnym uczestnictwie w życiu polityczno-społecznym Ukrainy po protestach w Kijowie, zainicjowanych w listopadzie 2013 roku. W 2017 roku napisała singiel „Ja lublu”, który nagrała też w wersji anglojęzycznej – „It’s Magical”. Oba utwory wydała 14 maja^[65][66]. 16 maja wystąpiła gościnnie z utworem w finale 62. Konkursu Piosenki Eurowizji, organizowanego w Kijowie^[67].

Działalność polityczna

Aktywnie angażuje się w sprawy polityczno-społeczne. W 2004 roku została skrytykowana za wsparcie środowiska LGBT oraz przyjęcie zaproszenia do występu podczas Międzynarodowego Obozu Letniego dla Młodych Homoseksualistów w Holandii^[68]. Po wygraniu 49. Konkursu Piosenki Eurowizji została doradcą premiera Wiktora Janukowycza do spraw społecznych^[69]. Jesienią tego samego roku aktywnie wspierała wydarzenia związane z pomarańczową rewolucją^[70]. W 2005 roku teledysk do piosenki „Dance with the Wolves” został ocenzurowany w Rosji, ponieważ zrealizowano go na Placu Niepodległości w Kijowie^[71]. W tym czasie artystka ogłosiła kilkudniowy protest głodowy, aby wesprzeć Wiktora Juszczenkę^[72][73][74]. Niedługo potem wystosowała specjalny list do byłych uczestników Konkursu Piosenki Eurowizji oraz wszystkich nominowanych do World Music Awards 2004, w którym zwróciła się o wsparcie dla Ukrainy^[75].

(c) Ivan Bandura, CC BY 2.0

Rusłana Łyżyczko na Euromajdanie, 2013

W listopadzie 2004 roku wystosowała oświadczenie do mediów, w którym m.in. wyraziła swoje poparcie polityczne dla Wiktora Juszczenki oraz zachęcała obywateli do brania świadomego udziału w wyborach prezydenckich^[76]. W grudniu, na zaproszenie Vytautasa Landsbergisa, wzięła udział w posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego^[77].

W latach 2006–2007 pełniła funkcję deputowanej do ukraińskiego parlamentu z ramienia Bloku Nasza Ukraina. Podczas wyborów prezydenckich w 2010 roku popierała kandydaturę Julii Tymoszenko, biorąc aktywny udział w jej kampanii wyborczej. Uczestniczyła także w protestach w Kijowie, zapoczątkowanych w listopadzie 2013 roku.

W 2014 roku otrzymała honorowe obywatelstwo miasta Lwowa^[78].

Życie prywatne

W 1995 roku wyszła za mąż za producenta muzycznego Ołeksandra Ksenofontowa^[79], którego poznała w teatrze^[80].

Dyskografia

Albumy studyjne

• Myt' wesny / Dzwinkyj witer (1998)
• Ostanne rizdvo 90-ch (1999)
• Najkraszcze (2001)
• Dobryj weczir, tobi... (2002)
• Dyki tanci (2003; reedycja w 2004)
• Wild Dances (2004; reedycja w 2005)
• Club'in (2005)
• Amazonka (2008)
• Wild Energy (2008)
• Ej-fori-ja (2012)
• My Boo (Together!) (2013)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona piosenkarki. [dostęp 2014-06-18]. (ang. • ukr. • ros. • niem.).

Zwycięzcy Konkursu Piosenki Eurowizji

1956–1959	1956 Lys Assia 1957 Corry Brokken 1958 André Claveau 1959 Teddy Scholten
1960–1969	1960 Jacqueline Boyer 1961 Jean-Claude Pascal 1962 Isabelle Aubret 1963 Grethe i Jørgen Ingmannowie 1964 Gigliola Cinquetti 1965 France Gall 1966 Udo Jürgens 1967 Sandie Shaw 1968 Massiel 1969 Frida Boccara, Lenny Kuhr, Lulu i Salomé
1970–1979	1970 Dana 1971 Séverine 1972 Vicky Leandros 1973 Anne-Marie David 1974 ABBA 1975 Teach-In 1976 Brotherhood of Man 1977 Marie Myriam 1978 Jizhar Kohen i Alphabeta 1979 Gali Atari i Milk and Honey
1980–1989	1980 Johnny Logan 1981 Bucks Fizz 1982 Nicole 1983 Corinne Hermès 1984 Herreys 1985 Bobbysocks 1986 Sandra Kim 1987 Johnny Logan 1988 Céline Dion 1989 Riva
1990–1999	1990 Toto Cutugno 1991 Carola 1992 Linda Martin 1993 Niamh Kavanagh 1994 Paul Harrington i Charlie McGettigan 1995 Secret Garden 1996 Eimear Quinn 1997 Katrina and the Waves 1998 Dana International 1999 Charlotte Nilsson
2000–2009	2000 Olsen Brothers 2001 Tanel Padar, Dave Benton & 2XL 2002 Marie N 2003 Sertab Erener 2004 Rusłana 2005 Elena Paparizou 2006 Lordi 2007 Marija Šerifović 2008 Dima Biłan 2009 Alexander Rybak
2010–2019	2010 Lena Meyer-Landrut 2011 Ell i Nikki 2012 Loreen 2013 Emmelie de Forest 2014 Conchita Wurst 2015 Måns Zelmerlöw 2016 Dżamała 2017 Salvador Sobral 2018 Netta 2019 Duncan Laurence
2020–2029	2020 konkurs odwołany 2021 Måneskin 2022 Kalush

(c) AxG, CC BY-SA 3.0