Rybnik (stacja kolejowa)

Rybnik
Ilustracja
Dworzec
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Rybnik

Lokalizacja

Śródmieście

Zarządca

PKP (dworzec)
PKP PLK (stacja)

Data otwarcia

1 października 1856[1]

Poprzednie nazwy

Rybnik (1856-1939), Rybnik Hauptbahnhof (1939-45)

Dane techniczne
Liczba peronów

3

Liczba krawędzi
peronowych

5

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Rybnika
Mapa konturowa Rybnika, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rybnik”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Rybnik”
Ziemia50°05′21,01″N 18°32′50,22″E/50,089169 18,547283
Portal Transport szynowy
Rybnicki dworzec kolejowy w 1900 roku
Dworzec kolejowy w Rybniku - widok z peronu 2
Widok dworca kolejowego od strony Skweru Wieniawskiego
Dworzec kolejowy w Rybniku w porze nocnej
Rybnik, przejście podziemne w kierunku dzielnicy Meksyk

Rybnik – największy dworzec kolejowy w Rybniku i ROW. Znajduje się w Śródmieściu, przy ulicy Dworcowej, według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego[2].

W roku 2018 stacja obsługiwała ok. 2300 pasażerów na dobę[3].

Historia

Początki

Stacja została otwarta 1 października 1856 na linii kolejowej z Nędzy do Rybnika, tego dnia do użytku oddano odcinek z Czernicy, przez Rydułtowy i Rybnik do Orzesza. W pierwszych kilkunastu latach funkcjonowania, stacja kolejowa w Rybniku była w niewielkim stopniu wykorzystywana przez mieszkańców, gdyż miasto było bardziej nastawione na towarowy ruch kolejowy[4].

W roku 1870 do użytku na stacji w Rybniku oddano nową nastawnię, w kolejnym roku zbudowano perony wyspowe utwardzone żwirem. W 1872 r. zbudowano budkę strażniczą, dwa lata później budynek dworcowy przykryto dachówkami oraz zbudowano drewnianą rampę[5].

Poczynione inwestycje zachęciły mieszkańców do coraz częstszego korzystania z dworca kolejowego. Według danych z 1876 r., w Rybniku przewóz pasażerów wyniósł ponad 63 tysiące (przyjeżdżających i odjeżdżających)[6].

W 1884 r. stacja kolejowa w Rybniku zostało skomunikowana z Żorami przez Orzesze. Ze względu na długi czas jazdy, frekwencja na tym odcinku była niewielka[7].

16 lipca 1912 otwarto odcinek Rybnik – Leszczyny, a dzięki temu Rybnik uzyskał połączenie z Katowicami[8]. W następnym roku oddano do użytku skrót od stacji Rybnik przez Jejkowice do Suminy[9]. W 1936 r. mieszkańcy Rybnika zyskali dostęp do szybkiego połączenia z Żorami przez Gotartowice i Szczejkowice (dwa lata później linia kolejowa została przedłużona do Pszczyny)[7].

Potężny wybuch w 1921 r.

22 czerwca 1921 r. około godz. 18:15 w pobliżu rybnickiego dworca kolejowego eksplodowało osiem ton materiałów wybuchowych, które były załadowane w czterech wagonach stojących na bocznicy. Na godzinę przed eksplozją przyczepiono je do pociągu towarowego, który niebawem miał ruszyć w dalszą drogę.

Potężna eksplozja wywołała silną falę uderzeniową, powodującą zniszczenia w promieniu kilkuset metrów od miejsca wybuchu. Wskutek eksplozji materiałów wybuchowych zginęły cztery osoby, w tym dwóch powstańców śląskich pilnujących niebezpiecznego ładunku, rannych zostało dwanaście osób. Przyczyny wybuchu nigdy nie ustalono[10].

Czasy współczesne

W latach 2006-2010 budynek dworca kolejowego w Rybniku został częściowo wyremontowany. Odpowiadająca za dworzec spółka PKP S.A. Oddział Dworce Kolejowe wymieniła pokrycie dachu, stolarkę okienną i instalację oddymiania klatek schodowych. Dokonano również remontu toalet oraz wykonano nową elewację. Ponadto wdrożono nowy system identyfikacji wizualnej, do tego przed budynkiem pojawiły się miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych. Wymieniono również wiekowy zegar elektroniczny nad głównym wejściem dworca[11].

W styczniu 2015 roku PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zakończyły remont podziemnego przejścia pod torami na stacji Rybnik, łączącego Śródmieście z dzielnicą Meksyk. W ramach wykonanych prac wymieniono całe oświetlenie i wyremontowano schody[12].

W latach 2017-2018 wyremontowane zostały perony, w tym peron 1 i 2 zostały podwyższone do wysokości 0,76 metra. Do tego nowa nawierzchnia, oświetlenie i odnowiona mała architektura (ławki, tablice informacyjne, oznakowanie) poprawiły komfort oraz bezpieczeństwo obsługi podróżnych[13]. Pojawiły się również windy oraz platforma dla osób niepełnosprawnych[14].

W październiku 2018 r. zniknęła paletowa tablica informacyjna, która wisiała w holu rybnickiego dworca PKP. Zamiast niej pojawiły się nowoczesne ekrany elektroniczne (dwa nad kasami oraz dwa kolejne przed korytarzem do świetlicy). Wyświetlacze informują pasażerów o ruchu pociągów na stacji oraz o ewentualnych opóźnieniach. Dodatkowo dostępna jest informacja o tym, na którym peronie zatrzyma się pociąg oraz przez jakie stacje będzie przejeżdżał[15].

Infrastruktura

Wewnątrz znajdują się kasy biletowe, informacja, salonik prasowy, kawiarnia. W budynku znajduje się komisariat Straży Ochrony Kolei. Jest jednym z niewielu odnowionych w ostatnim czasie dworców w okolicy. Dworzec posiada 3 perony, na które można się dostać przejściem podziemnym. Między torami przy peronach 1 i 2 znajduje się dodatkowy tor przelotowy dla pociągów towarowych (w sumie na dworcu znajdują się 2 takie tory). Na terenie dworca znajduje się kilka torów bocznych postojowych i manewrowych. Niedaleko od dworca znajduje się lokomotywownia z obrotnicą.

Połączenia

Od 9 grudnia 2012 stacja jest wykorzystywana na liniach spółki Koleje Śląskie: S7 (Katowice – Racibórz), S71 (Katowice – Wodzisław Śląski) i S72 (Rybnik – Bielsko-Biała)[16]. Od 1 marca 2015 spółka Przewozy Regionalne uruchomiła bezpośrednie pociągi relacji Rybnik – Katowice – Kraków i z powrotem[17].

W rozkładzie jazdy 2015/2016 spółka PKP Intercity założyła kursowanie trzech par pociągów EIC, kończących bieg na terenie Republiki Czeskiej, po zmodernizowanej trasie przez Rybnik i przejście graniczne w Chałupkach. Opóźnienia w pracach spowodowały jednak, że termin wprowadzenia zmian przesunięto na 18 stycznia 2016 roku. Do tego czasu pociągi skierowano na trasę objazdową przez Zebrzydowice.

Przypisy

  1. Rybnik w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
  2. Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 384
  3. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r.. 2020-01-27. [dostęp 2020-01-30].
  4. Bogdan Kloch, Rybnik – miasto powiatowe z koleją w tle (do roku 1918).
  5. Dawid Keller, Linie Towarzystwa Kolei Wilhelma w latach 1870-1884 w świetle rocznych sprawozdań statystycznych Towarzystwa Kolei Górnośląskiej.
  6. Zbiorcze, Jahres-Bericht über die Verwaltung der Oberschlesischen Eisenbahn für 1876, 1877.
  7. a b Jan Delowicz, Z dziejów kolei w Żorach – w związku z 70. rocznicą otwarcia linii kolejowej Rybnik-Żory.
  8. Linia kolejowa 140: Katowice Ligota - Nędza. www.atlaskolejowy.net. [dostęp 2015-03-20].
  9. Jacek Kamiński, Czy Rybnik posiada zabytki kolejowe?
  10. Wybuchy, które wstrząsnęły Europą, www.nowiny.rybnik.pl [dostęp 2019-10-04].
  11. Polska, Dworzec nam wypięknieje, www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
  12. Polska, Przejście pod dworcem kolejowym po remoncie. Jak teraz wygląda?, www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
  13. Polska, Dworzec PKP w Rybniku: widać efekty prac na pierwszym peronie. Co z pozostałymi?, www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
  14. Polska, Perony na dworcu piękne, ale co ze starymi wiatami?, www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
  15. Polska, Dworzec PKP w Rybniku z nowoczesnymi ekranami, www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
  16. Koleje Śląskie: Schemat linii komunikacyjnych. kolejeslaskie.com. [dostęp 2015-03-20].
  17. Od marca PR zamiast KS na trasie Rybnik-Katowice. [dostęp 2015-03-20].

Linki zewnętrzne

Rybnik
Linia 140 Katowice LigotaNędza (39,702 km)
BSicon KHSTaq.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Rybnik Paruszowiec
odległość: 2,023 km
BSicon BHFq.svg
odległość: 3,681 km
Linia 148 Pszczyna – Rybnik (35,702 km)
BSicon KHSTaq.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Rybnik Piaski
odległość: 3,190 km
BSicon KBHFeq.svg
Linia 173 Rybnik – Sumina (0,000 km)
BSicon KBHFaq.svg
odległość: 6,030 km

Media użyte na tej stronie

Tickmark icon.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
OOjs UI icon check.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
BSicon STRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon BHFq.svg
station at track aqross
BSicon KBHFr.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFeq.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFl.svg
head station, track to the left
BSicon KBHFaq.svg
head station, track to the left
RYBNIK, AB-001.jpg
Autor: Antekbojar, Licencja: CC BY-SA 4.0
PKP. Dworzec od strony torów.
BSicon KHSTl.svg
head stop, track to the left
BSicon KBSTeq.svg
non-passenger head stop, track to the right
Rybnik location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Rybnik, Poland
Ta mapa of Rybnik została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Rybnik, tunel dworcowy (01).JPG
Autor: Travelarz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji Opolskiej 2016 zorganizowanej przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategoritach Wikiekspedycja 2016 (polska część) i Wikiexpedice Slezsko (czeska część).
Rybnik stacja1.JPG
Stacja kolejowa w Rybniku nocą
Slaskie mapa kolejowa.png
Autor: Therud, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa najważniejszych linii kolejowych województwa śląskiego
Stacja PKP Rybnik (2).JPG
Autor: Olos88, Licencja: CC0
Stacja kolejowa w Rybniku
Dworzec rk.jpg
Železniční stanice Rybnik kolem roku 1900, Polsko
RYBNIK, AB-015.jpg
Autor: Antekbojar, Licencja: CC BY-SA 4.0
PKP. Widok Dworca od strony Parku.