Rycerze Pracy

Deklaracja Rycerzy Pracy
Uriah Smith Stephens około 1900
Terence Powderly około 1890

Szlachetny i Święty Zakon Rycerzy Pracy (ang. Noble and Holy Order of the Knights of Labor) - największa XIX-wieczna amerykańska organizacja związkowa[1] założona w 1869[2] roku przez Uriaha Smitha Stephensa[2]. Około 1900 została wyparta przez American Federation of Labor[2].

Wzory

Schematy organizacyjne i wzorce przyjął Stephens od masonerii, którą był zafascynowany. Na czele zakonu stał Wielki Mistrz Robotników (Grand Master Workman), któremu do pomocy służyli Czcigodny Mędrzec, Dostojny Majster i Nieznany Rycerz. Rytuał inicjacyjny zaczerpnięty był też ze wzorców masońskich. Hasłem przewodnim było: Krzywda jednego obchodzi nas wszystkich[1].

Historia

Program zakonu nie był rewolucyjny ani radykalny. Nie podejmowano otwartej walki politycznej, czy też koncepcji zmian strukturalnych w społeczeństwie. Na czoło wybijały się: konspiracja, organizacja spółdzielcza i oświata. Konspiracja była wówczas warunkiem koniecznym, po skazaniu na śmierć przywódców robotniczych nawołujących do strajku generalnego w 1866, a potem przywódców górniczych po strajkach w latach 1874-1875. Spółdzielczość miała być środkiem do poprawy bytu robotników i była dalekim echem idei socjalizmu utopijnego. Oświata natomiast służyć miała gruntownemu poznaniu przez robotników własnego położenia i praw, tak aby umieli nie tylko dostrzec mechanizmy sprawiedliwości społecznej, ale także je skutecznie egzekwować[1]. Hasłem było Nauka - arsenałem, rozum - bronią, urna wyborcza - pociskiem[3].

Program i zasady działania skorygowano znacząco na zjeździe w Reading w 1878. Przyjęto m.in. postulat 8-godzinnego dnia pracy i nacjonalizacji niektórych gałęzi gospodarki (kolej, telegraf, telefon), co miało być kluczem do zmian systemowych. Ze środków nacisku wyłączono natomiast strajk. W tamtym czasie 60% środków organizacyjnych przeznaczano na propagowanie i tworzenie spółdzielni[1].

W 1879 Stephens zrezygnował ze stanowiska Mistrza Robotników - zastąpił go Terence Powderly. W 1881 zakon zrezygnował z zasady konspiracji, co przyczyniło się do jego wzrostu liczebnego. W 1878 liczył 9287 członków, w 1883 - 52.000, a w latach największego rozkwitu (1885-1886) - 600.000. Progiem wiekowym do przyjęcia było osiem lat, fakt niesprzedawania alkoholu oraz niereprezentowania wolnych zawodów, np. lekarskiego, czy adwokackiego. Zakaz przyjmowania obejmował pracodawców. W zakonie obowiązywał również względny solidaryzm rasowy, należeli tu również Afroamerykanie i Indianie. Zgromadzenia zakonu powstawały na terenach indiańskich, gdzie tradycyjne związki zawodowe nie operowały[1].

Schyłek

Po 1882 Powderly, pod naciskiem mas związkowych, zmuszony był zrewidować swoje stanowisko odnośnie do nieprowadzenia przez zakon strajków. Mimo to przełom lat 80. i 90. XIX wieku był już okresem schyłkowym dla organizacji. W 1890 liczyła ona 100.000 członków, w 1893 - 74.000, a około 1900 zakon praktycznie przestał działać. Ostatnie ogniwo rozpadło się jednak dopiero w 1947, a jego członkowie przeszli do Amerykańskiej Federacji Pracy[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Krzysztof Michałek, Z dziejów amerykańskiego ruchu robotniczego - Zakon Rycerzy Pracy, w: Mówią Wieki, nr 12/1981, s.28-31, ISSN 0580-0943
  2. ↑ a b c Encyklopedia. T. 16, Rosja - Simenu / hasła encyklopedyczne oprac. przez Wydawnictwo Naukowe PWN ; [suplement Gazety Wyborczej przygot. przez zespół red. Juliusz Rawicz et al.]. Kraków : Mediasat Poland
  3. ↑ K. Michałek, Na drodze ku potędze, Warszawa 1992, s. 99.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Knights of Labor Declaration.jpg
Preamble and Declaration of Principles of the Knights of Labor of America.
Uriah-stephens-circa-1900.gif
en:Uriah Smith Stephens (1821 - 1882) was a U.S. labor leader. He led nine Philadelphia garment workers to found the Knights of Labor in 1869, a more successful early national union.